Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kaplica Dom Annasza - Zabytek.pl

kaplica Dom Annasza


kaplica 1609 r. Bugaj

Adres
Bugaj

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski

Jedna z pierwszych kaplic założenia kalwaryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej, budowana równolegle z kaplicą Ratusza Piłata, Grobu Chrystusa, Ogrojca, Kaplicy Pojmania, Pałacu Kajfasza i Pałacu Heroda z fundacji Mikołaja Zebrzydowskiego. Reprezentuje styl holenderskiego architekta Paulusa Baudartha, który w swoje manierystyczne plany wplatał również rozwiązania znane mu z renesansu flamandzkiego i włoskiego. Usytuowanie kaplicy Domu Annasza wynika z kontekstu przestrzennego i ewangelicznego, determinujących kalwaryjskie theatrum Terrae Sanctae. 

Historia

Budowę kaplicy rozpoczęto w 1605 r., a zakończono cztery lata później, w 1609 r. Projektantem był Paulus Baudarth, który wpisywał swoją architekturę w kontekst przestrzenny całego założenia kalwaryjnego, które rozmierzył Feliks Szczęsny Żebrowski. Kohorta arcykapłańska, którą przyprowadził do Ogrodu Oliwnego Judasz, wracając do znajdującego się w obrębie murów Jerozolimy Domu Annasza, musiała przekroczyć Cedron i wprowadzić Jezusa do miasta przez Bramę Wschodnią. Oczywiście z czasem powstały także budynki tych stacji Męki Pańskiej, ale najbardziej pierwotnymi były właśnie kaplice Pojmania i Domu Annasza, stanowiące sztafaż obchodu dróżkowego. W pierwszej poł. XIX w. w ołtarzu głównym umieszczono tematyczne malowidło Jana Jerzyczka. W 1922 r. zmieniono portal z pierwotnego rustykowanego na gładki ciosowy, którego charakter nie wpasowuje się w kontekst całego budynku, w którym dominuje boniowanie. Również w toku prac w 1922 r. dodano kamienny cokół, a kaplicę nakryto dachówką.

Obiekt wyznacza ósmą stację na trasie Dróżek Pana Jezusa (wchodzi w skład cyklu Drogi Pojmania).

Opis

Budynek usytuowany na lekkim pagórku zw. Górą Syjon, znajdującym się na pd. od Lanckorońskiej Góry. Obiekt reprezentuje styl Paulusa Baudartha i pierwszych Stacji Męki Pańskiej kompleksu kalwaryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej z czasów jego fundatora Mikołaja Zebrzydowskiego. Kaplica zbudowana jest na planie trójkąta równoramiennego o ściętych narożach. Wzniesiono ją z kamienia łamanego, a szczegóły architektoniczne wykonano z otynkowanej cegły i ciosów kamienia. Budynek nakrywa dach wielospadowy z latarnią. Dekoracja elewacji zewn. jest bardzo skromna: kaplicę obiega dookoła kamienny cokół, na którym na osiach narożnych ścianek wspierają się boniowane pilastry, dźwigające belkowanie. Budynek nakryty jest wewnątrz sklepieniem klasztornym. Elewacje wnętrza ożywiają płasko przesklepione framugi, podtrzymujące gzyms, będący tylko optyczną podstawą czaszy kopuły. Do wnętrza prowadzi jedyne wejście, mieszczące się w półkolistej arkadzie elewacji frontowej, ujęte w gładki portal ciosowy złożony z pilastrów, podtrzymujących archiwoltę z kluczem pośrodku. Nikłe światło do środka wpada przez latarnię, otwór drzwiowy od strony frontowej i niewielkie owalne otwory okienne w ścianach bocznych. Wyposażenie stanowi późnobarokowy ołtarz z malowidłem Jana Jerzyczka pt. Jezus przed Annaszem.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Mirosław Płonka, OT NID Kraków, 15-09-2017 r.

Rodzaj: kaplica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.214222, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.364829