Obiekt, choć bezstylowy, wkomponowany w trasę dróżek kalwaryjskich i drogi z Kalwarii do Lanckorony stanowi doskonały przykład połączenia architektury z naturą w krajobrazie, wpływającymi na skupienie modlitewne pątników.

Historia

Pierwsza kaplica została wzniesiona ok. 1632 r. z fundacji Jana Zebrzydowskiego. Jej budowa podyktowana była względami praktycznymi – kaplica zastąpiła w cyklu Dróżek Pana Jezusa budynek Wieczernika, który (mimo prawidłowego pod względem topografii Jerozolimy położenia w kontekście pozostałych budynków) nie wpisywał się logistycznie w układ nabożeństwa dróżkowego (trzeba było wracać do Domu Kajfasza tą samą drogą co z Wieczernika do Ogrojca). W toku przemian dziejowych kaplica Pożegnania z Apostołami uległa daleko idącym zniszczeniom i została wybudowana na nowo w czasach działalności kustosza o. Gaudentego Thynella w l. 1793-1833. Ćwierć wieku później poddano ją pierwszemu remontowi kapitalnemu za czasów gwardiana o. Letusa Moslera. Kolejno w 1902 r. dokonano gruntownej restauracji i umieszczono w ołtarzu obrazy A. Małeckiego, a następnie w 1934 r. dokonano gruntownego remontu całej kaplicy. Kolejne odnowienia kaplicy miały miejsce w 1957, 1963, 1980 roku. W 2016 r. z funduszy Samorządu Województwa Małopolskiego przeprowadzono prace konserwatorskie wnętrza.

Obiekt stanowi kaplicę zastępczą Wieczernika i wyznacza drugą stację Dróżek Pana Jezusa oraz 17-nastą Dróżek Matki Boskiej, wchodzącą w skład cyklu Wniebowzięcia. 

Opis

Kaplica zlokalizowana w Dolinie Jozafata, ok. 10 m od drogi głównej. Reprezentuje stylistykę kaplic odbudowanych w czasie prac o. Gaudentego Thynella z 1 ćw. XIX w. Kaplica wzniesiona na rzucie prostokątnym z półkolistą apsydą. Murowany budynek nakrywa dach siodłowy, a apsydę półkopuła. Obiekt stoi zwrócony szczytem do drogi głównej. W elewacjach zewn. podziały horyzontalne przeprowadzono za pomocą gzymsu koronującego i gzymsu gurtowego, obiegającego kaplicę w połowie murów. Prostokątne wnętrze nakrywa sklepienie kolebkowe a apsydę sklepienie hemisferyczne. Zachowała się również XIX-wieczna posadzka z łamanego kamienia. Do wnętrza prowadzą dwie pary drzwi: od strony frontowej i od strony Grobu MB. Światła do wnętrza dostarczają: prostokątne, półkoliście zamknięte okienko w szczycie i dwa takie same okienka w apsydzie. Przy wejściu od strony frontowej znajduje się drewniana ambona osłonięta daszkiem. Wyposażenie stanowi późnobarokowy ołtarz z tematycznym malowidłami: przestawiającymi pożegnanie Chrystusa z Apostołami i Wniebowzięciem Marii, autorstwa A. Małeckiego.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Mirosław Płonka, OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.