kaplica Płaczących Niewiast - Zabytek.pl
Adres
Bugaj
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski
Swoją neogotycką dekoracją stanowi doskonałą ilustrację do wielofazowego procesu powstawania kompleksu polskiej Jerozolimy i zaangażowania kolejnych pokoleń w jej zachowanie oraz uzupełnianie.
Historia
Pierwszy zamiar wzniesienia kaplicy wynikał z przyjętego od Christiana Kruik van Adrichema przebiegu nabożeństwa Męki Pańskiej oraz z rozplanowania terenu, którego dokonał dla Mikołaja Zebrzydowskiego matematyk Feliks Szczęsny Żebrowski. Stacja upamiętnia biblijną sytuację z drogi krzyżowej Chrystusa, kiedy zwrócił się do płaczących nad nim niewiast, by nie roniły łez nad jego śmiercią, ale nad postępowaniem swoich synów. Jan Zebrzydowski w swojej fundacji pominął budowę kaplicy Płaczących Niewiast i Trzeciego Upadku, pozostawiając wstawione na tym miejscu przez jego ojca pomalowane na czerwono krzyże. Pierwsza kaplica Płaczących Niewiast została wybudowana w 1782 r., staraniem kustosza o. Wawrzyńca Studzińskiego. Wskutek braku prac remontowych końcem XIX w. budynek chylił się ku upadkowi. W 1902 r. rozebrano więc ówczesną kaplicę, a na jej miejsce powstała nowa kaplica wedle projektu br. Kamila Żarnowskiego OFM. Kolejno w 1925 r. polichromię do kaplicy wykonał Karol Polityński.
Obiekt wyznacza 19-stą stację Dróżek Pana Jezusa w cyklu Drogi Krzyżowej.
Opis
Kapliczka zlokalizowana na spadku terenu, w bezpośrednim sąsiedztwie drogi asfaltowej osiedla Bugaj. Reprezentuje rozwiązania typowe dla neogotyku. Została wzniesiona na rzucie prostokąta z półkolistą apsydą po stronie pn. i posadowiona dłuższym bokiem do ulicy. Do jej budowy użyto cegły, a w dekoracji wykorzystano otynkowane ciosy kamienne. W elewacjach zewn. poprowadzono podziały za pomocą ciosowego cokołu, na którym wspierają się umieszczone na narożach ryzality z tynkowanej cegły, podtrzymujące gzyms. Nietynkowane przestrzenie pomiędzy ryzalitami wieńczy fryz arkadkowy. Prostokątną część kaplicy nakrywa dach siodłowy, flankowany szczytami parawanowymi, a apsydę półkopuła. Wnętrze kaplicy bez podziałów, polichromowane; część prostokątną nakryto sklepieniem beczkowym, a apsydę sklepieniem hemisferycznym. Do wnętrza prowadzą dwa półkoliście zakończone wejścia, ustawione na przestrzał. W ścianie wsch. i zach. znajdują się dwie ślepe arkady – w tej od strony wsch. umieszczono rzeźbiony, kamienny kosz ambony. Od strony wsch. znajdują się również schody, prowadzące do wejścia. Światła do wnętrza dostarczają półkoliste okna w łukach arkad i prostokątne zakończone półkoliście okno po stronie pd. W środku ołtarz główny z malowidłem Karola Polityńskiego, przedstawiający spotkanie Jezusa z płaczącymi kobietami.
Zabytek dostępny.
Oprac. Mirosław Płonka, OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.214120