Zestawienie kubatury i kształtu kaplicy Obnażenia z krajobrazem pd. stoku Góry Żar stanowi przykład empirycznego i iście barokowego oddziaływania na pątnika kalwaryjskiego, który przechodząc przez kaplicę ma współprzeżywać Mękę Jezusa i obnażenie go z szat. Przykład barokowej scenografii wpisanej w krajobraz, konstruującej przestrzeń modlitewną celebrujących Dróżki Pana Jezusa.

Historia

W 1624 r. Jan Zebrzydowski kontynuuje rozpoczęte przez jego ojca Mikołaja (zm. 1620) dzieło budowy kompleksu kalwaryjnego na terenach przyległych do Góry Lanckorońskiej. Kaplica Obnażenia upamiętnia moment, kiedy przed przybiciem do krzyża żołnierze rzymscy zdarli z Jezusa tkaną tunikę, o którą kolejno rzucili losy. Utopiona we wzgórzu kaplica w formie tunelu miała być symbolicznym tunelem-wejściem na Golgotę. W drugiej poł. XIX w. zmieniono pokrycie dachowe kaplicy na blaszane, a w 1934 r. dokonano gruntownego remontu kaplicy. Polichromię wnętrz wykonał Stanisław Jakubczyk w 1937 r.

Obiekt wyznacza 21-szą stację Dróżek Pana Jezusa w cyklu Drogi Krzyżowej i czwartą stację Dróżek Matki Boskiej w cyklu Boleści. 

Opis

Kaplica zlokalizowana na zboczu Góry Żar zw. Golgotą. Reprezentuje styl barokowy i jest przykładem architektury konstruującej przestrzeń do modlitwy i kontemplacji. Zbudowana na planie prostokąta, wbudowana w stok góry, w formie korytarza wznoszącego się do góry. Kaplica wzniesiona z łamanego kamienia o szczegółach architektonicznych z kamiennych ciosów. Część od strony kościoła Trzeciego Upadku usytuowana znaczenie wyżej od części od strony Ukrzyżowania. Budynek nakrywa dach siodłowy. Elewacje zewn. i wew. skromnie dekorowane, ozdobione jedynie prostym gzymsem. Budynek obiega dookoła na zewn. cokół. Kaplica ma dwa otwory drzwiowe, umieszczone na przestrzał w krótszych bokach kaplicy, zamknięte półkoliście o barokowych portalach. Nad szczytami znajdują się kamienne figury Chrystusa Frasobliwego. Wnętrze zasklepione kolebkowo. Wewnątrz znajdują się sześciostopniowe schody oraz kamienna posadzka. Światła do wnętrza dostarczają dwa małe kwadratowe okienka w ścianie od strony Kościoła Trzeciego Upadku. Polichromie wnętrz zostały wykonane w 1937 r. Wyposażenie stanowi malowany obraz Tomasza Jachimowicza pt. Obnażenie Chrystusa z 1903 r., umieszczony we wnęce ściany, znajdującej się naprzeciw ściany z oknami. Budynek wyposażony w instalację elektryczną.

Zabytek dostępny.

Oprac. Mirosław Płonka, OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.