kaplica św. Jana Nepomucena - Zabytek.pl
Adres
Brody
Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. wadowicki, gm. Kalwaria Zebrzydowska - obszar wiejski
Cedronem) miała chronić przed wylewami rzeki i powodziami, a przy tym zapewniać bezpieczeństwo przeprawiającym się przez rzekę.
Historia
Kaplica została wzniesiona w 1824 r. z fundacji Bernardynów. Prowadzący wówczas prace remontowo-budowlane kustosz o. Gaudenty Thynell zlecił, by przy powstającym w tym samym czasie Moście Anielskim stanęła kaplica patrona mostów, tonących i orędownika w czasie powodzi, za jakiego uważano kanonizowanego prawie sto lat wcześniej (1729 r.) Jana Nepomucena. Czeski prezbiter miał zostać zrzucony z mostu do Wełtawy z polecenia króla Wacława IV, za niewyjawienie tajemnicy spowiedzi królowej Zofii Bawarskiej. Znaczenie budowy tejże kaplicy było więc powiązane z jej apotropaiczną funkcją, a przy tym odzwierciedlało szerzący się kult Nepomucena i panującą na terenach Beskidu w l. 20- i 30-tych XIX w. tendencję do wznoszenia takich zabezpieczających przed powodziami figur/kaplic.
Kaplica jest obiektem towarzyszącym dróżkom kalwaryjskim i nie wyznacza żadnej ze stacji.
Opis
Kaplica zlokalizowana jest w dolinie, na lewym brzegu Skawinki, zaraz przy Moście Anielskim. Reprezentuje stylistykę kaplic odbudowanych w czasie prac o. Gaudentego Thynella z 1 ćw. XIX w. Wzniesiona na planie prostokąta z półkolistą apsydą. Murowany z kamienia i otynkowany budynek nakrywa dach siodłowy o konstrukcji drewnianej, o szczytach parawanowych, zaś apsydę półkopuła kryta blachą. Kaplica ustawiona jest szczytem do alejki dróżek kalwaryjskich. W elewacjach zewn. podziały wyznaczają pilastry oraz gzyms. W elewacji frontowej półkoliste wejście gł., a w szczycie trzy wnęki, przy czym w środkowej okno. Dekoracji elewacji frontowej dopełniają ustawione na gzymsie woluty z latarniami. Elewacje wew. bez podziałów, nakryte sklepieniem krzyżowym. W środku posadzka z płyt kamiennych. Światła do środka doprowadza otwór drzwiowy, okno w szczycie i dwa małe czterolistne okienka w elewacjach bocznych. Wyposażenie stanowi figura Jana Nepomucena z 1 ćw. XIX w. ustawiona na wysokim postumencie, na którym w miejscu inskrypcji wyrzeźbiono symbol Nepomucena – pięć gwiazd.
Zabytek dostępny.
Oprac. Mirosław Płonka, OT NID w Krakowie, 15-09-2017 r.
Rodzaj: kaplica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.215503, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.364589