Architektura rezydencjonalna na terenie województwa śląskiego - Zabytek.pl
Architektura rezydencjonalna na terenie województwa śląskiego
Na terenie całego województwa śląskiego, znajduje się kilkadziesiąt zabytkowych obiektów i zespołów architektury rezydencjonalnej, w tym większych założeń pałacowo-parkowych. Obecnie charakteryzują się one zróżnicowanym sposobem użytkowania i stanem zachowania. Zazwyczaj są to budowle zlokalizowane poza granicami miast, na terenach gmin wiejskich, usytuowane w otoczeniu parków i terenów zieleni. W pobliżu niektórych z nich znajdują się zachowane do dzisiaj zabudowania dworskie.
Pałace i parki Górnego Śląska w swoim rozwoju historycznym odzwierciedlały zadania i potrzeby związane ze sposobem funkcjonowania społeczeństwa. Wiele z nich było fundowanych przez działających w tym regionie właścicieli kopalń, hut i zakładów przemysłowych. Wśród przedstawicieli górnośląskiej szlachty, której działalność przyczyniła się do budowy założeń rezydencjonalnych na tym obszarze, należy wymienić m. in. rodziny Donnersmarców, Ballestremów oraz Tiele-Winclerów. Zrealizowane na Śląsku obiekty wykazywały znaczące różnice formalne, a główny wpływ na wygląd budowli miał status i zamożność właściciela. Poszczególne pałace bardzo często były dziełem wysokiej klasy artystów z najważniejszych ośrodków sztuki europejskiej. Cały proces ich powstawania odegrał znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym i kulturowym kraju. Współcześnie, zabytkowe zespoły architektury rezydencjonalnej, jako obiekty architektoniczne o czytelnych wartościach historycznych i artystycznych, ukazują różnorodność kierunków stylowych i wpływów kulturowych na obszarze Śląska. Stanowią tym samym świadectwo dawnego bogactwa tego obszaru i znacząco wpływają na jego tożsamość. Ich dawna ranga uwidacznia się dzisiaj zarówno w architekturze samych obiektów, jak również w krajobrazie ich najbliższego otoczenia, w tym m. in. w skali i kompozycji otaczających je założeń parkowych. Negatywny wpływ na stan zachowania wielu budowli miały zniszczenia wojenne oraz destrukcyjna działalność użytkowników tych obiektów w czasach powojennych.