Historia

Puszcza Pszczyńska, na terenie której zlokalizowany został pałacyk od zawsze obfitowała w dziką zwierzynę, a i dziś słynie z miejscowej hodowli żubrów. Tym samym stanowiła ona doskonałe miejsce do polowań dla elit arystokratycznych. Było to podstawą do powstania książęcego gospodarstwa zwierzyny łownej i letniej rezydencji.

Architektem założenia był Wilhelm Pusch. Do prac budowlanych przystąpiono w 1792 roku. W pierwszej kolejności zagospodarowano otoczenie, budując stawy, alejki i promenady. Następnie powstało bogate zaplecze gospodarcze w postaci zabudowań hodowlanych, domku dla opiekuna bażantów oraz drewnianej willi zwanej „Źródłem Henryka”. Oddany do użytku w 1800 r. pałac letni, tzw. Lustschloss był i jest do dnia dzisiejszego obiektem skupiającym na sobie największą uwagę. Z początkiem XIX w. pałacyk tętnił życiem, a odbywające się w nim bale i inne uroczystości, nierzadko były zwieńczeniem wielkich polowań na dziką zwierzynę. Pałacyk odszedł w zapomnienie wraz z końcem panowania rodziny Anhaltów. Po 1922 r. wrócił do łask i odzyskał swój dawny blask pełniąc funkcję eleganckiego zajazdu. Wśród sławnych ludzi, którzy odwiedzali pałacyk byli przedstawiciele elit politycznych i gospodarczych kraju, tacy jak prezydent Ignacy Mościcki czy Eugeniusz Kwiatkowski. Po II wojnie światowej zabytek przeznaczono na potrzeby socjalne przedsiębiorstwa górniczego, co bardzo negatywnie wpłynęło na jego kondycję. Do czasów obecnych zachował się jedynie pałac, który dopiero w ostatnich latach został odnowiony. Przywrócono mu funkcję restauracyjno-hotelową, dzięki czemu znów odbywają się w nim bale, uroczystości rodzinne czy reprezentacyjne.

Opis

Pałacyk zlokalizowano przy głównej alei prowadzącej na grzbiet wzgórza. Piętrowy budynek wzniesiony został w stylu historyzującym na planie prostokąta z pięcioosiową elewacją frontową zwróconą w kierunku południowym. Fasadę zdobi wgłębny portyk o czterech kolumnach, poprzedzonych schodami. W pasach narożnych otwory okienne pierwszej i drugiej kondygnacji umiejscowiono we wspólnych płycinach zakończonych arkadowo. Prostokątne okna zakończone są łukiem zgodnie z linią zamknięcia. Dach kryty czerwoną dachówką ceramiczną jest wielospadowy z wysokim poddaszem i lukarnami. W XX w. do budynku dostawiono jedno skrzydło na kierunku północno-zachodnim.

Z zachowanych opisów wiadomo, że w XIX w. na parterze mieściły się przedpokój, piętrowy salon z balkonem, pokój dam, palarnia oraz pokój bilardowy. Dodatkowo kilka pomieszczeń znajdowało się na poddaszu.

Obiekt dostępny dla zwiedzających. W pałacu mieści się hotel i restauracja.

Oprac. Aleksandra Bednarska, OT NID w Katowicach, 24-11-2015 r.