Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


kamienica XIX w. Wschowa

Adres
Wschowa, Strażacka 8

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. wschowski, gm. Wschowa - miasto

Budynek przy ulicy Strażackiej 8 (wcześnie Alte Poststrasse 520, następnie nr 6) na początku XIX w.

był własnością rodziny Helwig. Następnie, do połowy lat 80. XIX w., pełnił funkcję urzędu pocztowego. Dwukondygnacyjny obiekt w układzie kalenicowym – nakryty dachem dwuspadowym z naczółkiem od strony wschodniej – wzniesiono po 1801 roku. Pięcioosiowa ściana frontowa z pseudoryzalitem pośrodku posiada na obu kondygnacjach prostokątne otwory okienne obwiedzione prostymi opaskami. Nad symetrycznie usytuowanym otworem wejściowym – na wysokości gzymsu kordonwego – umieszczono trójkątny naczółek wsparty na dwóch płaskich, prostokątnych wspornikach. Fasadę wieńczy gzyms podokapowy, na szerokości ryzalitu ozdobiony fryzem kostkowym. Od strony wschodniej do kamienicy przylega dwukondygnacyjny budynek mieszkalny z dwuosiową elewacją frontową, nakryty dachem dwuspadowym. Na elewacji szczytowej, tuż pod linią dachu, znajduje się okrągły otwór okienny. W późniejszym okresie do budynku dołączono dwupoziomową dobudówkę, przykrytą niesymetrycznym dachem dwuspadowym. Kolejną, jednokondygnacyjną dobudówkę, wzniesiono od strony północnej. W latach 1895-1900 właścicielem nieruchomości był listonosz Johannes Steffen, a w latach 1899-1930 ogrodnik Walter Steffen. Pochodził z miejscowości Trzebiel (niem. Triebel), pow. Żary i był żonaty z Antonią Walerią z d. Fengler z Siedlnicy. Prowadzone przez nich przedsiębiorstwo ogrodnicze założono na gruntach, które sąsiadowały z terenem dawnego miejskiego folwarku. W pierwszej połowie lat 40. XX w. firmą kierował ich syn Oskar, wymieniany, jako rolnik i ogrodnik. Jego pierwsza żona Johanna z d. Berger z Legnicy zmarła w październiku 1936 roku. W styczniu 1942 roku Oskar poślubił Verenę Ludgardis Marię z d. Pfitzner z Rybnika – przyjechała z Ołomuńca. Mieli tylko jedną córkę, Barbarę Antonię Johannę. W 1900 roku jako służąca pracowała u Steffenów Thekla Fell, jako kucharka Pelagia Zalewska, a jako gospodyni domowa Rosalie Heinze. Płaciły po 1 marce i 20 fenigów podatku dochodowego i po 30 fenigów, jako podatek na rzecz parafii katolickiej. W 1914 roku uczniem ogrodniczym w zakładzie Steffenów był pochodzący z Inowrocławia Gustaw Lange. Zmarł w szpitalu joannitów w sierpniu 1914 roku, w wieku 17 lat. W sierpniu 1923 roku do rodziny Steffen wprowadził się dwunastoletni Peter Dierks z Hattingen w Nadrenii Północnej-Westfalii, natomiast w listopadzie 1936 roku w domu rodziców zamieszkała Anna Elisabeth Steffen (ur. 1908), wymieniona jako ekspedientka. 5 kwietnia 1939 roku w zakładzie Steffenów zatrudniono robotnika Wernera Maia z Wilkowa (niem. Wilkau), pow. Głogów. W grudniu 1941 roku skierowano go na przeszkolenie do obozu Niemieckiej Służby Pracy (niem. Reichsarbeitsdienst, RAD) w Wolsztynie, skąd wrócił 21 lutego 1942 roku. W marcu tego roku Mai został powołany do służby wojskowej i wysłany do Olomuńca (niem. Olmütz). 1 marca 1941 roku w domu Steffenów zamieszkał uczeń ogrodniczy Otto Kutzner z Osowej Sieni. 5 stycznia 1945 roku skierowano go do Poznania, do koszar im. Generała Kleista (niem. General Kleist Kaserne). Uczniem ogrodniczym był również Alfons Kendziora z Wygnańczyc, który pprzy ulicy Strażackiej zamieszkał w sierpniu 1942 roku – przyjechał z Werderu n. Hawelą w Brandenburgii (obecnie część aglomeracji Berlina). 15 stycznia 1945 roku odesłano go do jednego z dolnośląskich obozów RAD-u. W czerwcu 1942 roku, jako robotnik przymusowy w firmie Steffena został zatrudniony Franciszek Radzieja z Brenna, którego do Wschowy skierowano z obozu zbiorczego w Krakowie (niem. Sammellager Krakau). W latach 1932-1945 budynek dawne poczty należał do mistrza rzeźnickiego Oskara Lasswitza ze Wschowy (mieszkał przy ulicy ks. Andrzeja Kostki). W 1933 roku na terenie posesji znajdowało się zabudowane podwórze i grunty uprawne. W latach 70. XIX w. przy ulicy Strażackiej 8 mieszkał dyrektor poczty – porucznik w stanie spoczynku – Friedrich Robert Guttzeit. Jego żona Karoline Friederike Ludwika z d. Bogusch pochodziła z Kłajpedy (niem. Memel, Litwa) i zmarła 10 maja 1876 roku w wieku 51 lat. W grudniu 1890 roku w kamienicy zmarł Valentin Knorr, syn poborcy podatków w głównym urzędzie skarbowym we Wschowie. Urodził się w Bydgoszczy, a w chwili śmierci miał 73 lata. W 1891 roku mieszkanką kamienicy była 18-letnia służąca Anna Spichal ze Śmigla, która zmarła we wschowskim szpitalu joannitów w czerwcu tego roku. W styczniu 1897 roku, jako najemca występował królewski kontroler katastralny i inspektor podatkowy Gustaw Paersch. Mieszkał z żoną Elizą z d. Staats i synem Fritzem Walterem. W latach 1898-1900 jako lokatorów odnotowano porucznika Karla Botta, jego żonę Marię z d. Rosenthal i ich syna Rudolfa Eduarda (w akcie urodzenia wpisano aż sześć imion). W 1899 roku mieszkał tam nauczyciel Ernst Klodwig z rodziną, żoną Hedwigą z d. Swoboda i córką Hedwigą Anną, a w 1900 roku rentierka Stanisława Kazubska. Od kwietnia 1910 roku lokatorami byli emerytowany listonosz Stephan Tyws z Góry, pow. Międzychód i jego żona Anastasia z d. Fingler z Bytynia w powiecie szamotulskim. Do Wschowy przyjechali w lipcu 1906 roku z Chociczy (niem. Falkstädt), pow. Jarocin i osiedlili się przy ulicy Daszyńskiego (niem. Töpferstrasse 10). Wspólnie z nimi mieszkała córka Eleonora – z zawodu krawcowa. W sierpniu 1924 roku w budynku zameldowano Josepfha Prömela (zm. 13.08.1925) wraz z rodziną. Jego żona Anna z d. Beissert pochodziła ze Zbarzewa, syn Paul pracował jako stolarz, a córka Lucia jako ekspedientka. W księdze adresowej z 1942 roku odnotowano także stolarza Karla Prömela. Od września 1930 roku mieszkanie u Steffenów wynajmował kupiec Otto Koch z Knetsch (?), pow. Köthen (Saksonia-Anhalt). Jego żona Susanna z d. Kaczmarek pochodziła ze Wschowy. W latach 198-130 mieszkali przy ulicy Obrońców Warszawy (niem. Tuchbereiterstr. 2). W lutym 1944 roku wprowadziła się do nich Lieselotte Süsse Beisel z d. Koch wraz z córką Christiną Susanną Elisabeth – obie przyjechały z Poznania. W grudniu 1934 roku zameldowano stolarza Hermanna Melerowicza z Bojanowa, który do Wschowy przeprowadził się w 1920 roku z Rawicza. Jego pierwsza żona Anna z d. Büttner z Trzebosza (niem. Triebusch), pow. Górowski, zmarła 24 maja 1940 roku. Druga – Helena z d. Lemke primo voto Anders pochodziła ze wsi Chotinka w obwodzie Równe (Ukraina), Ślub zawarli 4 marca 1941 roku. Helena przyjechała z Wrocławia i początkowo mieszkała przy ulicy Cichej (niem. Rademacherstrasse). Małżonkowie opiekowali się wnuczką Hermanna – Edeltraut Brigittą. 20 sierpnia 1938 roku w należącej do Lasswitza kamienicy osiedlono dowódcę wschowskiego oddziału Służby Pracy Rzeszy (niem. RAD-Obertrupp-führer) Gerharda Senftlebena z Głogowa i Gerdę z d. Opitz z Chełma (niem. Kulm), pow. Lubiń. Gerhard przeprowadził się z zabudowań wchodzących w skład obozu RAD-u (niem. Abteilung 2/101) przy ulicy Reymonta, natomiast jego żona przyjechała z Nowej Jabłonnej (niem. Neugabel), pow. Żagań. W kwietniu 1944 roku przyszedł na świat ich jedyny syn – Volker Gerd Heinz. Od 1943 roku mieszkała z nimi Ida Tilgner z d. Grätz z Lubomyśla (niem. Oberwaltersdorf), pow. Żary z córkami: Ruth, Ingą i Renatą.

W wykazie nieruchomości z 1949 roku budynek został opisany jako piętrowa kamienica czynszowa i ogrodnictwo.

Źródło: „Wschowskie Ulice cz. III. Polskie Przedmieście (2)” Dariusz Czwojdrak, Przemysław Wojciech

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Magdalena .

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.35974