Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

Adres
Wschowa, Niepodległości 13

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. wschowski, gm. Wschowa - miasto

Kamienicę położoną przy ulicy Niepodległości 13 (wcześniej Breitestrasse 780, następnie numer 532) zbudowano w 1893 r.

Jest to budowla trzykondygnacyjna, z podpiwniczeniem, przykryta pulpitowym dachem. Trzyosiowa elewacja frontowa posiada dwa otwory wejściowe, jeden prowadzący do lokalu usługowo-handlowego i główny – z lewej strony, z zachowaną stolarką drzwiową z kratą. Otwory okienne pierwszej kondygnacji obwiedziono profilowanymi opaskami i zamknięto poziomymi naczółkami wspartymi na konsolkach. Pod naczółkami motyw groteski – smoki flankujące tondo z głową mężczyzny i motyw roślinny. Podział horyzontalny fasady zaznaczono gzymsem międzypiętrowym, gzymsami podparapetowymi i uwydatnionym gzymsem koronującym z fryzem kostkowym.

W 1788 roku budynek po zmarłym mężu – młynarzu Johannie Tobiasie Jachniku (zm. 10.03.1788) – odziedziczyła wdowa Anna Elisabeth z d. Hildebrand. Dla dwóch małoletnich córek: Johanny Eleonory (4 lata) i Susanny Beaty (1 ½ roku) ustanowiono kuratora, którym został młynarz Johann Gottlieb Seiffert. W maju 1789 roku Anna sprzedała prawa do nieruchomości swojemu drugiemu mężowi, mistrzowi siodlarskiemu Benjaminowi Traugottowi Weichertowi, za 1800 florenów (300 talarów). Pełny tytuł własności uzyskał 16 marca 1803 roku. W celu spłacenia należności Weichert zaciągnął pożyczkę od rodziny von Lucke – właścicieli majątku w Dębowej Łęce – w wysokości 400 talarów. W 1817 roku współwłaścicielem parceli (budynek mieszkalny z podwórzem i oficyną), był kupiec Jakob Moses Rawack, który wspólnie z Weichertem podpisał umowę kupna-sprzedaży z pomocnikiem kupieckim Johannem Reussem z Głogowa. Do realizacji umowy nie doszło, a nowym nabywcą, w sierpniu 1820 roku, został rzeźnik Johann Gottlob Axt (zm. 05.01.1877) i jego żona Susanna z d. Nähler. W 1863 roku do Axta należała dwukondygnacyjna, murowana kamienica z podwórzem, murowany budynek tylny mieszczący wozownię, stajnię, pralnię i drewutnię, szopa z kamiennym murem i szachulcowa stodoła. W 1874 roku w dokumentacji podatkowej odnotowano dom z podwórzem, stodołę i dwie szopy. Po śmierci właścicieli majątek odziedziczyli spadkobiercy, którzy w lipcu 1877 roku sprzedali kamienicę żydowskiemu kupcowi Wilhelmowi Kronheimowi (za 10 000 marek), a on po miesiącu zbył ją za 9000 marek swojemu współwyznawcy – kupcowi i handlarzowi wyrobów szklanych – Siegismundowi Schwarzwaldowi i Reginie z d. Sandberg z Jutrosina (zm. 08.08.1914). W 1883 roku w granicach należącej do nich działki stały: dom z podwórzem, dwa budynki gospodarcze, budynek tylny i wozownia. Schwarzwald prowadził sklep z materiałami, drobną galanterią, bielizną i pasmanterią. 6 kwietnia1908 roku kamienicę przy Breitestrasse 13 – za 30 000 marek – nabył kupiec Oswald Hermann Alfred Krug z Góry (zm. 31.03.1942). Na archiwalnej pocztówce z początku XX wieku reklama jego sklepu widoczna jest na kamienicy Grosmannów (nr 23, z prawej strony). Handlował tam towarami kolonialnymi, wyrobami metalowymi, ale również alkoholem. Na listowniku z 1907 roku tytułował się dzierżawcą sklepu kolonialnego, delikatesowego i żelaznego Grosmannów (niem. Pächter des Colonialwaaren- Delikatessen- und Eisengeschäfts J.G. Grosmann sel. Söhne). W 1912roku w ofercie sklepu wymieniono bakalie, owoce południowe, marmolady I konfitury, wina, cygara, pręty żelazne, wyroby z żeliwa, emaliowane naczynia I sprzęty domowe. Po 1918 roku Krug prowadził firmę w kamienicy będącej jego własnością. Sprzedawał tam m.in. wina i likiery, wyroby tytoniowe, wędzone ryby słodko- i słonowodne oraz wyroby metalowe. W 1942 roku parcela przeszła w posiadanie wdowy Wandy z d. Rissmann z Rawicza. Mieli przynajmniej troje dzieci: Maxa (ur. 26.07.1904 – zm. 22.07.1985), Dorę (ur. 906) i Berthę Elisabeth (ur. 1910). Dora wróciła do rodzinnego domu w kwietniu 1930 roku z Berlina, a syn (z zawodu kupiec) – w kwietniu 1932 roku z Wrocławia. W wykazie nieruchomego mienia poniemieckiego z 1947 roku budynek został opisany jako piętrowa kamienica czynszowa ze sklepem.

Źródło: „Wschowskie Ulice. Cz. III. Polskie Przedmieście” Dariusz Czwojdrak, Przemysław Wojciech

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Magdalena .

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.36052, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.141209