Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

budynek zarządu kolei, ob. dom mieszkalny - Zabytek.pl

budynek zarządu kolei, ob. dom mieszkalny


budynek użyteczności publicznej 1887 r. Dynów

Adres
Dynów, Kolejowa 4

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. rzeszowski, gm. Dynów (gm. miejska)

Budynek zarządu kolejki, ob. budynek mieszkalny jest ważnym obiektem w zespole stacji kolejki wąskotorowej w Dynowie.

Historia obiektu

Budowę stacji kolejowej wraz z zespołem budynków stacyjnych w Dynowie rozpoczęto po 15.02.1902 r., gdy Andrzej Lubomirski uzyskał koncesję na budowę kolei. Prace prowadziła lwowska firma „Gwalbert Ziembicki i Feliks Ilnicki”. Oficjalne otwarcie kolei oraz stacji w Dynowie nastąpiło 8.09.1904 r. 30.09.1908 r. we Lwowie powołano towarzystwo akcyjne pod nazwą „Kolej Lokalna Przeworsk – Dynów”, które prowadziło eksploatację linii kolejowej. Siedzibę zarządu towarzystwa akcyjnego zlokalizowano w Dynowie, gdzie dla niego wzniesiono budynek administracyjny.

Podczas 1. wojny światowej wykonywano jedynie przewozy na potrzeby wojska. Wycofujący się w maju 1915 r. Rosjanie podpalili m.in. budynek zarządu kolejki. Jeszcze podczas wojny, w 1915 r. Austriacy wyremontowali uszkodzony obiekt.

W 1925 r. reaktywowano Towarzystwo Akcyjne, które prowadziło ruch kolejowy. W okresie międzywojennym budynek nie był przebudowywany. Podczas 2. wojny światowej stacja nie została uszkodzona. Po wyzwoleniu kolej została upaństwowiona 6.10.1947 r. Po tej dacie budynek został zaadaptowany do funkcji mieszkalnej z przeznaczeniem dla pracowników stacji. 1.01.2002 r. PKP wyłączyły kolejkę ze swoich struktur i zwolniły całą załogę. W tym samym roku linię kolejową przejęło Starostwo Powiatowe w Przeworsku. Operatorem zostało Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów Lokalnych z Kalisza, które reaktywowało przewozy turystyczne i towarowe. W 2012 r. eksploatację przejął Powiatowy Zarząd Dróg w Przeworsku. Po 2000 r. budynek został wyremontowany. Wymieniono pokrycie dachowe z dachówki na blachodachówkę oraz stolarkę okienną i drzwiową na PCV o podziałach wzorowanych częściowo na oryginalnych.

Opis obiektu

Stacja Dynów położona jest w pd.-wsch. krańcu miasta. Jest końcową stacją 46-km linii kolejowej Przeworsk-Dynów. Dawny budynek zarządu kolejki znajduje się na pn. od budynku dworca w Dynowie, na końcu ul. Kolejowej. Po pn. stronie budynku znajduje się drewniany, wydłużony budynek gospodarczy. Dawny budynek zarządu kolejki jest budynkiem murowanym, piętrowym, podpiwniczonym, zbudowanym na rzucie prostokąta. Dach dwuspadowy o pokryciu z blachodachówki w kolorze czerwonym. W kalenicy i połaci zach. kominy ceglane częściowo oryginalne, częściowo wtórne, z górną częścią zwężoną i zaopatrzoną w betonowe czapy. Elewacje podkreślone są cokołem i podzielone szerokimi, profilowanymi gzymsami – międzykondygnacyjnym i wieńczącym. W poziomie piętra gzymsy są połączone narożnymi lizenami. Elewacje wsch. i zach. 5-osiowe, okna z profili PCV przeważnie o podziałach nawiązujących do podziałów okien oryginalnych. Otwory okienne z murowanymi podokiennikami. Drzwi wejściowe w środkowej osi elewacji zach. współczesne, z PCV. W elewacjach szczytowych zdwojone małe okna doświetlające poddasze.

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Zabytek jest dostępny do zwiedzania od zewnątrz. W sezonie kursują pociągi turystyczne.

Autor noty: Opr. Adam Sapeta, OT NID w Rzeszowie, 29-02-2024 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.21313, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.199607