Historia obiektu

Miejscowość od początku powstania w końcu XVI w. należała do parafii w Szczebrzeszynie. Po odzyskaniu niepodległości, w roku 1919 została erygowana parafia w Zwierzyńcu, a barokowy kościół pw. św. Jana Nepomucena, pełniący pierwotnie rolę prywatnej kaplicy Zamoyskich, stał się świątynią parafialną. W 1905 r. została ufundowana figura NMP. Czas realizacji zapewne wiązał się z wydanym w tym samym roku carskim ukazie tolerancyjnym. Niewykluczone też, że realizacja figury miała upamiętniać 50. rocznicę ogłoszenia przez Piusa IX w 1854 r. dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny, na co wskazuje typ ikonograficzny posągu. Przestawienie Immaculata (z łac. niepokalana) powstało w wyniku utożsamienia NMP z „Niewiastą Apokaliptyczną” przedstawioną w wizji św. Jana. Wizerunek ten wykształcił się w XVII w. i był szczególnie powszechny w epoce baroku i rokoko, a także stał się bardzo popularnym tematem kapliczek figuralnych powstających w latach 1904-1905 na ziemiach polskich wchodzących w skład zaboru rosyjskiego. Autorstwo obiektu przypisywane jest B. Madeyskiemu.

Opis obiektu

Figura jest zlokalizowana w granicach tzw. cmentarza przykościelnego, na głównej osi kościoła, przed mostem prowadzącym na wyspę, na której znajduje się świątynia. Obiekt wykonany z kamienia – piaskowca.  Posąg posadowiony na kamiennym, wysokim postumencie, osadzonym na trójstopniowym cokole. Matka Boska została ukazana jako młoda kobieta, bez Dzieciątka. Stoi na ściętej od dołu kuli ziemskiej. Prawą, bosą stopą przydeptuje głowę węża. Ubrana jest w długie szaty: suknię i płaszcz opadające w fałdach do stóp. Głowa Matki Boskiej – z długimi, nieosłoniętymi chustą włosami – jest pochylona ku dołowi. Ręce ma rozłożone, jakby w geście obejmującym. Nad głową, wykonana w metalu, gwiaździsta aureola. Na cokole wyryta inskrypcja: „O MARYO BEZ ZMAZY POCZĘTA MÓDL SIĘ ZA NAMI”.

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Zabytek dostępny.

Autor noty: Piotr Mazur, OT NID w Lublinie, 25.10.2023 r.