dworzec kolejki wąskotorowej - Zabytek.pl
dworzec kolejki wąskotorowej
Adres
Krzeczowice
Lokalizacja
woj. podkarpackie,
pow. przeworski,
gm. Kańczuga - obszar wiejski
Historia obiektu
Stacja kolejowa w Krzeczowicach została otwarta 8 września 1904 r. W zespole stacji wzniesiono budynek dworca kolejowego, ładownię z rampą towarową i magazynem spedycji kolejowej oraz zewnętrzny szalet. Układ torowy stacji złożony był z toru głównego zasadniczego (nr 1), toru ładunkowego (nr 3) z przedłużeniem torem żeberkowym 3a zakończonym kozłem oporowym. Murowany parterowy, częściowo podpiwniczony budynek dworca składał się ze skrzydła mieszczącego poczekalnię, kasę biletową i pomieszczenie zawiadowcy stacji oraz poprzecznego szerszego, wysuniętego w stronę torów stacyjnych skrzydła mieszkalnego z dodatkowym pomieszczeniem w poddaszu. Do skrzydła z pomieszczeniami stacyjnymi przylegała wiata peronowa z dachem pulpitowym podpartym trzema drewnianymi słupkami. Po pn.-wsch. stronie dworca znajdował się drewniane budynki - magazyn towarowy przykryty dachem dwuspadowym i szalet. Po przeciwnej stronie dworca znajdował się także drewniany budynek gospodarczy.
Prawdopodobnie podczas obu wojen światowych stacja nie została uszkodzona. Po wyzwoleniu kolej została upaństwowiona 6.10.1947 r. W 1950 r. zbudowano nowe drewniane budynki: gospodarczy i drewniany szalet o trzech pomieszczeniach, przykryty dachem pulpitowym. W 1951 r. zmieniono szerokość torów z 760 na 750 mm. W tym czasie zmieniono też numerację torów stacyjnych. Ok. 1965 r. powiększono część mieszkalną dworca kosztem pomieszczeń służbowych z pozostawieniem jedynie poczekalni. Zabudowano część wiaty i w tej części zlokalizowano kasę biletową. Przed wejściem od strony drogi dobudowano murowany ganek. Przebudowano układ torowy – zlikwidowano tor żeberkowy nr 2a (wg nowej numeracji), a w obu krańcach toru ładunkowego nr 2 zamontowano wykolejnice. W 1990 r. rozebrano magazyn spedycji kolejowej. Prawdopodobnie wtedy rozebrano też budynek gospodarczy. W 1991 r. dworzec wraz z linią kolejową został wpisany do rejestru zabytków, co niestety nie uchroniło go przed zniszczeniem. W 1992 r. dworzec wyłączono z eksploatacji, a drzwi i okna zabito deskami. W kolejnych latach budynek ten stopniowo popadał w ruinę. 1.01.2002 r. PKP wyłączyły kolejkę ze swoich struktur i zwolniły całą załogę. W tym samym roku linię kolejową przejęło Starostwo Powiatowe w Przeworsku. Operatorem zostało Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów Lokalnych z Kalisza, które reaktywowało przewozy turystyczne i towarowe. W 2012 r. eksploatację przejął Powiatowy Zarząd Dróg w Przeworsku. W 2018 r. zlikwidowano tor ładunkowy nr 2 wraz ze zwrotnicami i wykolejnicami.
Opis obiektu
Stacja Krzeczowice położona jest w sporym oddaleniu, na pn.-wsch. od miejscowości, w km od 10,8+03 do 11,0+63 linii kolejowej Przeworsk – Dynów. Z układu torowego stacji zachowany jest jedynie tor główny zasadniczy (nr 1). W obrębie stacji znajduje się w km 10,9+66 kompletnie zrujnowany budynek dworca. Zachowane są częściowo ściany obwodowe (bez ścian szczytowych i części ścian kolankowych) i w jeszcze mniejszym stopniu ściany wewnętrzne. Pozostałe budynki nie istnieją. Na pn.-zach. od dworca zachowana jest prawdopodobnie rampa ładunkowa o ścianie murowanej z bloków piaskowcowych. W miejscu rampy znajduje się obecnie składowisko wyciętych krzaków i innych samosiejek.
Dostępność obiektu dla zwiedzających. Zabytek jest dostępny do zwiedzania od zewnątrz, zwiedzanie ruin dworca jest niebezpieczne. W sezonie kursują pociągi turystyczne.
Autor noty: Opr. Adam Sapeta, OT NID w Rzeszowie, 13-05-2024 r.
Rodzaj: infrastruktura kolejowa
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.16039, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.231629