Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

Adres
Wschowa, Bohaterów Westerplatte 12

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. wschowski, gm. Wschowa - miasto

Kamienica przy ulicy Bohaterów Westerplatte 12 (wcześniej Steinweg 321/322, następnie nr 18/20 i ul.

Marszałka Koniewa 12/14) to dwa połączone budynki przykryte wspólnym, siodłowym dachem lukarną. Elewacja frontowa sześcioosiowa, z szerokim gzymsem podokiennym drugiej kondygnacji. Otwory okienne w profilowanych opaskach zamknięte prostymi naczółkami. Otwór drzwiowy okolony drewnianą opaską. Stolarka drzwiowa z neorenesansową dekoracją z rautami w płycinach i kratą. Wydatny gzyms koronujący.

W XVIII w. posesja nr 321 należała do piekarza Christiana Roehra, a po jego śmierci (od 1779) do wdowy Anny Susanny z d. Hoffmann. 18 maja 174 r. dom kupił mistrz piekarski Gottlieb Selenke (zm. 18.06.1824) za sumę 300 talarów. Współ właścicielką – od 1819 r. – była jego żona Maria Elisabeth z d. Benke (zm. 01.12.1822). W listopadzie 1825 r. spadkobiercy sprzedali majątek szewcowi Karlowi Herzogowi (zm. 15.09.1883) i jego żonie Beacie z d. Liebelt (zm. 18.11.1860) za 1150 reichstalarów. W październiku 1893 r., po śmierci Henrietty Herzog, dom nabył Alexander Herrmann Trogisch (zm. 23.10.1913), handlarz książek, założyciel zakładu introligatorskiego i sklepu z artykułami papierniczymi. W 1903 r. posesja przeszła na własność jego syna, kupca Alfreda Heinrich (zm. 08.07.1926) i jego żony Henrietty Berty Friedy Emmy z d. Pucher. W 1816 r. dom nr 322 kupiła od wdowy po aptekarzu Christiane Beate Wernhard z d. Agricola, wdowa po ekspedytorze solnym Maria Elisabeth Graetz z d. Gross. Zapłaciła 1600 talarów. Na mocy jej testamentu, od 1827 r., posesja była w posiadaniu Liny Dianory Niklaus. W 1830 r. nabył ją introligator Gottlieb Traugott Jenner wspólnie z żoną Johanną Henriettą z d. Hein. W styczniu 1854 r. – za sumę 1375 reichstalarów – sprzedali kamienicę żydowskiemu introligatorowi i handlarzowi książek Dawidowi Samuelowi Neustadtowi (zm. 1870) i wyprowadzili się do Rydzyny. Po śmierci Neustadta majątek odziedziczyła wdowa Rosalie z d. Machscheves. We Wrześniu 1882 r. za 10 500 marek, nieruchomość kupił introligator Alexander Herrmann Trogisch i jego żona Bertha z d. Karaus (zm. 21.07.1898). Firma założona przez Trogischa działała od 1867 r. Początkowo przy ul. Powstańców Wielkopolskich (niem. Zweieimerstr. 90/9). Na przełomie XIX i XX w. funkcjonowała jako A. Trogisch Buchhandlung & Leichbibliothek, Papierhandlung & Schreibmaterialien, a w latach 1905-1908 jako sklep papierniczy i biblioteka Alfreda Trogischa. W 1917 r. nosiła nazwę Buch und Papierhandlung. Alexander i Alfred Trogischowie byli wydawcami największej kolekcji pocztówek z widokami Wschowy i miejscowości położonych na terenie powiatu wschowskiego. Handlowali książkami, dziełami sztuki, muzykaliami, artykułami papierniczymi, prowadzili introligatornię, czytelnię czasopism i bibliotekę. W 1942 r. Emmę Trogisch wymieniono jako handlarkę książek. Prowadzony przez nią sklep papierniczy czynny był do stycznia 1945 r. Od 1 marca 1937 r. jako pomoc domową, zatrudniała Irmgardę Hentschel z Kowalewa. W okresie II wojny światowej mieszkały z nią także dwie dorosłe córki. W lipcu 1940 r. z Penig w Saksonii przyjechała Gerhardina Christa Popp, żona tamtejszego lekarza dr. Paula Poppa. W listopadzie 1941 r. urodziła we Wschowie córkę Giselę Bertę. W listopadzie 1943 r. z Lipska sprowadziła się Irmgarda Erika Matz z synem Christophem Arnoldem i córką Sabiną Eriką. Irmgarda była żoną znanego niemieckiego kompozytora i dyrygenta Arnolda Matza.

W październiku 1945 r. Pełnomocnik Rządu Rzeczypospolitej Polskiej przydzielił sklep Trogischów Kazimierze Piwoń, która przyjechała z Inowrocławia. Firmę prowadziła samodzielnie jako księgarnię i skład papieru. W czerwcu 1951 r. Związek Branżowy Spółdzielni Pracy w Zielonej Górze otrzymał upoważnienie do przejęcia wszystkich maszyn i urządzeń introligatorskich znajdujących się pod jej opieką. W specyfikacji wymieniono m.in. gilotynę i maszynę do odbijania książek – obie marki Karl Krause z Lipska, 3 stoły introligatorskie, 3 ręczne prasy, zszywarkę i 30 sztuk desek do prasowania książek.

Źródło: „Wschowskie Ulice. Cz. II. Polskie Przedmieście (1)” Dariusz Czwojdrak

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Magdalena .

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.34634, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.134762