willa - Zabytek.pl
Adres
Tomaszów Mazowiecki, św. Antoniego 42
Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. tomaszowski, gm. Tomaszów Mazowiecki (gm. miejska)
Historia
W literaturze funkcjonuje kilka dat wzniesienia pałacyku. Podaje się lata: 1902, 1903 a także 1907-1908 r. Projekt wykonał R. Sokołowski. Mieszkał w nim dr Jan Rode, założyciel szpitala tomaszowskiego, lekarz i znany filantrop. W drugiej połowie lat 20 XX w., obiekt stanowił rezydencję prezydenta miasta, Karola Lechowicza. Obecnie jest siedzibę Urzędu Stanu Cywilnego., na potrzeby którego w l. 80 XX w. dobudowano od podwórza budynek biurowy.
Opis
Budynek usytuowany jest na południowy wschód od ścisłego centrum miasta. Znajduje się w pobliżu parku im. J. Rodego, po przeciwnej stronie ulicy, niż pobliski zespół ewangelicko- augsburski. Jest nieco cofnięty w stosunku do granicy działki. Do pałacyku od południowego zachodu dobudowano współczesną bryłę mieszczącą biura USC.
Styl eklektyczny z przewagą elementów neoklasycystycznych.
Obiekt zabytkowy wzniesiony został na planie prostokąta usytuowanego dłuższym bokiem równolegle do ul. Św. Antoniego. Przylegający do niego prostopadle budynek współczesny również posadowiony jest na rzucie prostokąta. Bryła willi składa się z podpiwniczenia, kondygnacji parteru i użytkowego poddasza nadbudowanego w części centralnej.
Budynek wzniesiono z cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej. Więźba dachowa jest drewniana, płatwiowo- kleszczowa.
W elewacjach zastosowano w tynku poziome żłobkowanie. Otwory okienne umieszczono w ozdobnych opaskach, narożniki zaakcentowano boniowaniem, zastosowano też gzyms koronujący i cokół. Rolę fasady pełni elewacja północno- wschodnia. Jest ona dziewięcioosiowa. W części środkowej umieszczono portyk składający się z dwóch kolumn jońskich, podtrzymujących balkon. Balkon posiada tralkową balustradę. Portyk poprzedza główny otwór wejściowy okolony portalem o dekoracji neobarokowej. Wypełniają go skrzydła drzwiowe płycinowe, częściowo przeszklone. Nad nimi znajduje się półkoliste nadświetle. Otwór drzwiowy flankują dwa wąskie okna. Wszystkie otwory w tej części budynku zwieńczone są półkoliście, pozostałe mają kształt prostokątny. Ściany w części centralnej elewacji podzielone zostały pilastrami, na których oparto fryz z tryglifami.
Nadbudowaną partię poddasza wieńczy trójkątny szczyt z wolutami po bokach. Jej dach pokrywa blacha. Elewacja południowo-wschodnia jest czteroosiowa, w tym skrajną lewą oś stanowi otwór wejściowy. Elewacja północno- zachodnia nie posiada otworów. Elewacja podwórzowa, południowo- zachodnia, została przekształcona przez dobudowę współczesnego budynku, który przylega do dawnego ryzalitu.
Wnętrza zostały przekształcone na potrzeby aktualnej funkcji.
Oprac. Anna Michalska OT NID w Łodzi, 24.04.2020 r.
Rodzaj: willa
Styl architektoniczny: eklektyczny
Materiał budowy:
nieznana
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.132505, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_BK.178199