Historia

W 1633 r. dziedzic dóbr, Ludwik Krasiński, starosta płocki sprowadził do Woli Gułowskiej karmelitów. Wówczas przy istniejącej tu kaplicy wzniesiono pierwszy drewniany budynek klasztoru. Budowę kościoła rozpoczęto po formalnym erygowaniu konwentu w 1659 r., kontynuowano ją z przerwami do 1704 r., a ukończono dopiero w l. 1770-1780, po wzniesieniu dwuwieżowej fasady. W XVIII w. konwent w Woli Gułowskiej był jednym z bogatszych i większych zgromadzeń karmelickich w prowincji małopolskiej. Przy klasztorze funkcjonowało duże gospodarstwo rolne, znajdował się tu także stary i nowy cmentarz grzebalny. Całe założenie zajmowało duży teren podzielony różnego typu ogrodzeniami, których czas powstania i przebudowy nie są dokładnie udokumentowane. Do najstarszych, oryginalnych elementów, sięgających XVIII w., należy zapewne brama przylegająca do wieży wsch. i murowane, otynkowane ogrodzenie po wsch. stronie kościoła. Natomiast trójprzęsłowa brama frontowa oraz część murów ogrodzeniowych zatraciła swoje walory zabytkowe wskutek przebudowy i zastosowania współczesnych okładzin kamiennych.

Opis

Zespół klasztorny położony jest w centralnej. części wsi, po pn. stronie drogi lokalnej. Rozległy teren wokół kościoła oraz starego i nowego budynku klasztornego otoczony jest różnego typu ogrodzeniami z bramami. Frontowa część ogrodzenia, najbardziej przekształcona, składa się z murowanych filarów i współczesnych metalowych przęseł. Na osi fasady znajduje się trójprzęsłowa brama z otworem przejazdowym i dwiema furtkami. Pierwotnie kwadratowe filary bramy były otynkowane, miały wyraźnie wyodrębnione cokoły i gzymsy, a ich ścianki zdobiły dekoracyjne płyciny, co sprawiało, że harmonizowała ona z elewacją kościoła, obecnie filary pokryte są okładziną kamienną. Do wieży wsch. przylega brama przejazdowa, prowadząca pierwotnie na teren bezpośrednio związany ze świątynią, oddzielony od części gospodarczej. Brama zwieńczona odcinkowym przyczółkiem, otwór zamknięty łukiem odcinkowym, z dwuskrzydłowymi drewnianymi wrotami. Elewacje bramy podzielone pasami szerokich boni, przechodzących z cokołów wież. Do najlepiej zachowanych, najstarszych elementów należą odcinki położone po wsch. stronie kościoła oraz zach. stronie klasztoru. Zbudowane z cegły i otynkowane, podzielone na przęsła kwadratowymi filarami. Znaczna część pierwotnych murów ogrodzenia została podwyższona i pokryta okładziną kamienną. 

Zabytek dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 28.10.2019 r.