Historia obiektu

W 1667 r. zostali sprowadzeni do Radecznicy oo. bernardyni celem sprawowania opieki nad miejscem objawień św. Antoniego z Padwy. Początkowo  w miejscu kultu stał drewniany kościół i klasztor. W latach 1684-1695 został zbudowany kościół murowany według projektu Jana Michała Linka, istniejący do dziś. W tym czasie powstał również murowany klasztor. Z uwagi na usytuowanie obiektów na znacznym wyniesieniu terenowym,  w 2 poł. XVIII w. zbudowano na stromym stoku tegoż wyniesienia ciąg schodów z inicjatywy gwardiana o. Mariana Ziemińskiego. Najpierw w 1773 r., na wschodnim krańcu cmentarza kościelnego, w miejscu dawnej kapliczki Objawień, wzniesiono dzwonnicę murowaną z kapitularzem. Miała ona sklepione przejście i dwa aneksy mieszczące kaplicę św. Antoniego oraz salę zebrań bractw kościelnych. W 1776 r. za tą dzwonnicą dobudowano schody kryte, wkomponowane w murowany korytarz przykryty dwuspadowym dachem pod dachówką. Dzwonnica nie przetrwała do obecnych czasów. W miejsce mocno zniszczonych  z upływem lat schodów, zbudowano w latach 1935-36 nowe, murowane, z dębowymi stopnicami oraz wymieniono zadaszenie korytarza, powstała także brama „górna” schodów. Rozbudowano również w tym czasie architektonicznie i rzeźbiarsko kompozycję bramy „dolnej”, prowadzącej na schody od wejścia ze strony ulicy. Autorem przebudowy był rzeźbiarz Jakub Juszczyk. W 2022 r. został wykonany pierwszy etap remontu kapitalnego zabytku.

Opis obiektu

Zabytkowe schody są usytuowane w północnej części wsi, w zespole klasztornym oo. bernardynów. Prowadzą do sanktuarium po stromym stoku od strony południowo-wschodniej, równolegle do drogi wjazdowej.

Schody mieszczą się w korytarzu/tunelu o szerokości 2,90 m i długości 45 m. Materiał użyty do wykonania schodów i korytarza to cegła. Korytarz jest obustronnie tynkowany, przykryty dachem dwuspadowym pobitym blachą. Sklepienie korytarza ma wykrój odcinka łuku. Schody są jednobiegowe, 8-odcinkowe, przy czym pomiędzy odcinkami znajdują się szerokie spoczniki.  Liczą 102 stopnie o szerokości 35 cm. Poręcze są drewniane, profilowane. Korytarz doświetlają okna, od wewnątrz w prostokątnych niszach zamkniętych odcinkowo, z zewnątrz okrągłe z promienistymi podziałami.

Brama „dolna” posiada otwór wejściowy zamknięty półkoliście, zwieńczony szczytem w formie trójliścia ozdobionego w części środkowej kartuszem z orłem w koronie i symbolami zakonu. W zwieńczeniu szczytu stoi kamienna figura św. Antoniego z Dzieciątkiem. Wejście jest flanowane pilastrami, przed którymi na wysokich postumentach stoją monumentalne statuy aniołów z banderolami. Na banderolach umieszczono napis: Pójdźmy – Pokłońmy się. Skrajne elementy bramy to dwa słupy, symetrycznie ustawione względem wejścia, zwieńczone masywnymi kulami, połączone z bramą półkolistymi ściankami, na których znajdują się dwie płaskorzeźby z przedstawieniami nawiązującymi do duszpasterskiego i patriotycznego zaangażowania oo. bernardynów, z których jedno przedstawia  zakonnika błogosławiącego żniwiarzom, a drugie – kapelana udzielającego wiatyku rannemu żołnierzowi.

Brama „górna”, kurtynowa, z półkolistym otworem wejściowym, jest zwieńczona uskokowym szczytem z półkoliście zamkniętą niszą, w której stoi figura św. Antoniego.

Oba wejścia bramne zamykają metalowe, ażurowe, dwuskrzydłowe wrota.

Dostępność obiektu dla zwiedzających: Zabytek dostępny dla zwiedzających.

Autor noty: Ewa Prusicka, OT NID w Lublinie, 23.06.2023 r.