Historia

Kamienica znajduje się na terenie Starego Miasta. Parcela, na której wznosi się kamienica wytyczona była prawdopodobnie już podczas kształtowania się układu starego miasta w XIV wieku. Była wówczas nieco krótsza. Przedłużono ją, w kierunku wschodnim, po likwidacji murów miejskich, w XIX w. Do XIX w. zabudowa na działce koncentrowała się we frontowej jej części – istniała na niej wyłącznie kamienica frontowa. Piwnice, na których została wzniesiona wskazują na to, że obiekt mógł powstać najpóźniej na przełomie XVI i XVII w. Przebudowa kamienicy miała miejsce w I poł. XIX w. 

Opis

Kamienica znajduje się na terenie Starego miasta Piotrkowa Trybunalskiego, w kwartale zamkniętym ulicami: Farną, Zamkową, Zamurową, Starowarszawską, przylegającym narożnikiem północno-zachodnim do placu Czarneckiego. Jest to kamienica narożna. Zajmuje całą jej szerokość frontowej części parceli. Włączona jest w zwartą zabudowę zachodniej pierzei ul. Farnej. Do budynku frontowego, od północy, przybudowany jest parterowy obiekt usytuowany w pierzei ul. Zamkowej. Za oficyną znajduje się wysokie, murowane ogrodzenie z bramą przejazdową na teren parceli. Od południa granicę działki wyznacza mur zabudowy sąsiedniej działki. 

Obiekt pozbawiony jakichkolwiek cech stylowych. Kamienica wzniesiona została na planie trapezu, z dłuższą ścianą północną, umieszczoną wzdłuż ul. Zamkowej. Wnętrze w układzie trzytraktowym z sienią przelotową w osi skrajnej, południowej. Prostopadłościenna bryła, przykryta dwuspadowym, niesymetrycznym dachem o kalenicy na osi północ-południe, o większej połaci opadającej w kierunku elewacji wschodniej. Budynek wzniesiono na fundamencie z kamienia polnego, na zaprawie wapiennej. Ściany w piwnicach z cegły ceramicznej pełnej, na zaprawie wapiennej w wiązaniu gotyckim i blokowym, ściany działowe w piwnicach drewniane. Ściany kondygnacji naziemnych z cegły ceramicznej, pełnej na zaprawie wapiennej, tynkowane od zewnątrz i wewnątrz tynkami wapiennymi zatartymi na gładko. 

W piwnicach sklepienie kolebkowe z pierwotnymi wymurowanymi i wtórnie wykutymi lunetami (nad otworem komunikacyjnym i wentylacyjnym. Murowane z cegły ceramicznej, na zaprawie wapiennej. Nad pomieszczaniami parteru i piętra stropy drewniane, belkowe z podsufitką, pokryte tynkiem wapiennym na macie trzcinowej. Więźba dachowa drewniana, nad domem przednim mieszana: krokwiowo-płatwiowa i krokwiowo-jętkowa, o 4 ścianach stolcowych, wzdłużnie stężona mieczami. Dach przykryty papą na deskowaniu. 

Posadzki w piwnicach wylewka betonowa, w sieni na parterze i w części pomieszczeń terakota, w innych podłogi drewniane z desek na legarach. 

Schody zewnętrzne przed wejściem do sieni oraz lokali użytkowych murowane, tynkowane. Schody do piwnic murowane z cegły o stopniach i podstopnicach z piaskowca balustrada ażurowa, metalo9wa o drewnianej poręczy. Schody na poddasze drewniane, drabiniaste w drewnianą poręczą. 

Elewacje tynkowane, pozbawione elementów wystroju z wyjątkiem gzymsu podokapowego, w elewacjach wschodniej i zachodniej, oraz odcinków gzymsu podokiennego pod otworami w elewacji północnej. 

Elewacja zachodnia – frontowa od ulicy Farnej czteroosiowa, niesymetryczna, dwukondygnacyjna. Otwory okienne i drzwiowe prostokątne. Na parterze w osi drugiej i czwartej, od północy, otwory wejściowe. W osi drugiej, na piętrze, drzwi typu porte-fenêre, prowadzące na balkon. Balkon o konstrukcji metalowej wspartej na metalowych kątownikach, balustrada z prostych, metalowych prętów.

Elewacja północna niesymetryczna, szczytowa, dwukondygnacyjna. Otwory okienne i drzwiowe rozmieszczonych po cztery na każdej kondygnacji. Na parterze, w osi skrajnej od wschodu, duże prostokątne okno o sześciokwaterowym podziale, dalej wejście do lokalu sklepowego, poprzedzone betonowymi schodami. Na piętrze, na zachodnim skraju budynku, blenda okienna. Zachodni narożnik nieznacznie zryzalitowany. Elewacja przedłużona od wschodu przez elewację północną oficyny i dalej mur z bramą.

Elewacja wschodnia niesymetryczna, dwukondygnacyjna, od północy otwory na parterze i piętrze umieszczone są w dwóch wspólnych osiach, w pozostałej części elewacji otwory okienne i drzwiowe nie tworzą osi – po dwa na każdej kondygnacji. Na parterze, na południowym skraju budynku wejście do sieni. 

Elewacja południowa na wysokości kondygnacji przesłonięta przez budynek sąsiedni, przy ul. Farnej 4. W szczycie otwór wentylacji poddasza.

Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Agnieszka Lorenc-Karczewska, OT NID w Łodzi, 27.04.2020 r.