Gmach o uproszczonych formach, monumentalnych mimo stosunkowo niewielkiej skali, z silnie zredukowaną dekoracją jest zapowiedzią modernizmu.

Historia

Obiekt murowany wzniesiono na działce już na przełomie XIII i XIV w. Od 1311 dom był własnością Tenczerów - rodziny kuśnierzy. Konrad Tenczer był płatnerzem za czasów Jagiełły, a Hinczo majstrem murarskim. Kamienicę odbudowano po pożarze w 1525, a następnie przebudowano (w XVII w.). Po tej przebudowie otrzymała kształt litery L i w tej postaci przetrwała do XIX wieku. Dom posiadała Anna Soszyna (1595), złotnik Jakub Soszyc (1627), dr medycyny Maciej Bronikowski (1640), a po nim aptekarz Jan Różyca (1645).

Kolejne remonty prowadzono na początku i w połowie XVIII w. W latach 1696-1721 właścicielem kamienicy był Jan Bystrowski, pełniący obowiązki ławnika, następnie jego żona Katarzyna (do 1723), która zostawiła różne pobożne zapisy klasztorom. Kamienicę nabył Jan Cęczkiewicz ławnik, z żoną Domicelą, córka rajcy Pawła Soldadyniego. Ta, już jako wdowa, sprzedała ją kupcowi Antoniemu Wilhelmowi, a ten rajcy Janowi Kantemu Fachinetti (1750). W 1769 dom nabył Tomasz Kikulinus, który odstąpił go w 1773 Kajetanowi Ignacemu Sołtykowi, biskupowi krakowskiemu. Ten jednak zwrócił dom, więc w 1775 sprzedano go ponownie Józefowi i Mariannie Sędrakowskim. w kamienicy Tenczerowskiej działała od końca XVIII w. jedna z pierwszych w Krakowie kawiarni. Domem i kawiarnią władał Magdalena Sędrakowska. Właścicielka osobiście podawała gościom kawę, pobierając 3 grosze. Lokal był urządzony skromnie - do stolików przytwierdzone były na łańcuszkach blaszane łyżeczki, pod ścianami stały ławki. Sędrakowska, umierając w 1836, darowała dom pannie Sewerynie Nikoledon. Po niej właścicielami byli Hilary i Feliks Górzyńscy, a następnie cukiernik Rudolf Grosman.

W latach 1913-1920 w miejscu kamienicy Tenczerowskiej stanął zupełnie nowy gmach. Początkowo planowano jedynie nadbudować piętro nad istniejącą już kamienicą wiedząc, że wąska działka zawęzi pole manewru. Po zdjęciu dachu okazało się, że budynek nie jest w stanie utrzymać dodanego ciężaru. Po 1912 kamienicę wyburzono, robiąc miejsce pod krakowską filię Polskiego Banku Przemysłowego; budynek powstał według projektu Kazimierza Wyczyńskiego i Ludwika Wojtyczki (wystrój). Realizację poprzedził konkurs ogłoszony w roku 1911. Większość projektów nawiązywała do kostiumów historycznych. Pomysł Wojtyczki i Wyczyńskiego to redukcja dekoracji do uproszczonych motywów klasycznych. W 1938 dodano fasadę projektu Tadeusza Tombińskiego i Stefana Świszczowskiego. Kolejna adaptacja i remont miały miejsce po 1945 i w 1992.

Opis

Półtoratraktowy, czteropiętrowy budynek z cegły, połączony wewnątrz z sąsiednią kamienicą. Budowla nie zachowała się w oryginalnej formie, gdyż została zmieniona w 1938 zgodnie z normami klasycyzującego modernizmu. Budynek o dwuosiowej fasadzie od strony Rynku i siedmioosiowej od strony ulicy Szewskiej. Parter stanowi wysoki cokół, podtrzymujący monumentalne pilastry trzech kolejnych kondygnacji, na których spoczywa fryz trzeciego pietra. Elewacje płaskie, licowane sztucznym kamieniem oraz zwieńczone prostym gzymsem. Nad trzema środkowymi osiami szerszej elewacji umieszczono płaską, przeprutą dwoma okienkami i zwieńczoną schodkowym tympanonem lukarnę. Lekkości fasadzie dodają duże, kwadratowe, zamknięte półkolistymi arkadami okna parteru. W najdalszej od Rynku osi prosty portal, zwieńczony gzymsem. Wąską elewację od strony Rynku wyróżnia brak oddzielającej osie lizeny oraz płaski balkon piano nobile.

Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy banku.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.