Historia

Najprawdopodobniej od lat 40. XIX w. teren przy ul. Piotrkowskiej 39 należał do Fryderyka Sperlinga. W 1850 r. dotychczasowy właściciel sprzedał go małżonkom Krystynie i Henrykowi Heiderom. We frontowej części nieruchomości stał wtedy drewniany dom, który spłonął w 1874 r. Henryk Heider sprzedał plac w 1875 r. Nowym właścicielem posesji został cukiernik Józef Czapiewski, który zbudował tam dwupiętrową kamienicę frontową. W 1890 r. sprzedał nieruchomość Chilowi Dawidowi Tempelowi. Nowy właściciel przebudował kamienicę frontową według projektu znanego łódzkiego architekta Gustawa Landau-Gutentegera. Projekt powstał w 1891 r. W II poł. lat 90. do około 1907 r. posesja należała do Chaima Mendela Wintera, właściciela składu przędzy, później w latach 1908-1911 właścicielem nieruchomości była firma „Wilhelm Brass i S- wie”, a w latach 1912- 1920 bracia Wolf i Majer Eisnerowie. W Archiwum Państwowym w Łodzi RGP Wydziale Budowlanym zachowały się akta z 1891, 1899 i 1911 r., pokazujące projekty prac budowlanych przeprowadzanych przy kolejnych przebudowach. Akta z 1891 r. zawierają projekt Gustawa Landau-Gutentegera.

Opis

Kamienica zajmuje nieregularną kształcie działkę w zachodniej pierzei ul. Piotrkowskiej, pomiędzy ulicami Zieloną i Więckowskiego. Budynek frontowy zbudowany został na planie prostokąta, zaś podłużne oficyny sięgają ukośnie w głąb działki w kierunku południowo- wschodnim. Dwupiętrową, siedmioosiową elewację frontową charakteryzuje symetria i delikatny, klasycyzujący wystrój sztukatorski. Centralną, jednoosiową część zajmuje płytki ryzalit z przejazdem bramnym o wykroju zbliżonym do kwadratu w partii parteru i zwieńczony naczółkiem zakończonym łukiem odcinkowym w części dachu. Pionowe podziały wyznaczają osie wysokich prostokątnych otworów okiennych, ryzalit sięgający od parteru po partię dachu. Okna na I piętrze flankują półkolumny ustawione na kostkowych bazach, o żłobkowanych trzonach, zwieńczone kapitelami kompozytowymi. Na 1/3 wysokości każdej z nich znajduje się wąska opaska z motywem roślinnym. Półkolumny wspierają profilowane pola unoszące naczółki zakończone łukami odcinkowymi. Okno na I piętrze usytuowane nad prześwitem bramowym, flankują półkolumny i pilastry. Pola pod oknami I piętra wypełniają gładko otynkowane prostokątne płyciny. Otwory okienne na II piętrze zdobią pilastry o gładkich trzonach i kapitelach jońskich. Tutaj też zastosowane zostały opaski z motywem roślinnym, a naczółki wieńczące każde z okien mają kształt spłaszczonego trójkąta o profilowanych brzegach. Wertykalne podziały podkreślają także pilastry usytuowane na brzegach elewacji na I i II piętrze oraz te flankujące okna osi ryzalitu. Podziały horyzontalne wyznaczają uskokowe gzymsy nad oknami witryn parteru, nad oknami I i II piętra oraz gzyms koronujący. Najszerszy z nich znajduje się pomiędzy I i II piętrem.

Kamienica jest dostępna dla zwiedzającej w swojej części zewnętrznej.

Oprac. Patrycja Podgarbi, OT NID w Łodzi, 24-03-2020 r.