Historia

Początkowo na terenie nieruchomości powstał parterowy, murowany dom będący mieszkaniem pastora, duszpasterza z zajmującego sąsiednią posesję kościoła ewangelicko-augsburskiego. Kamienica powstawała wieloetapowo w latach 90. XIX w. i pierwszej ćwierci XX w. W Archiwum Państwowym w Łodzi znajdują się dokumenty pochodzące z lat 1898, 1899 i 1912. Pierwszy z nich pokazuje dobudowę murowanego piętra i ustępów przez ewangelicko- augsburską parafię św. Trójcy pod numerem hipotecznym 248, w drugim widać przebudowę sieni na sklep na terenie nieruchomości o numerze hipotecznym 247, należącej do parafii ewangelicko- augsburskiej pw. św. Trójcy. Ostatni zespół dokumentów RGP (Rząd Gubernialny Piotrkowski) Wydziału Budowlanego przedstawia projekt murowanego, dwupiętrowego budynku mieszkalnego, dwupiętrowej oficyny i parterowego budynku gospodarczego na terenie posesji należącej do parafii ewangelicko-augsburskiej pw. św. Trójcy. Ten ostatni etap najbardziej znaczących zmian związany jest z pracą proboszcza parafii ewangelicko- augsburskiej Rudolfa Augusta Gundlacha, który zasłużył się działalnością na rzecz nie tylko swojej parafii lecz także dla mieszkańców innych wyznań i narodowości licznie zamieszkujących ówczesną Łódź. Proboszcz nawiązał współpracę z Szymonem Nebelskim, autorem projektu kamienicy.

Opis

Dwupiętrowy budynek frontowy zajmuje podłużną, prostokątną działkę we wschodniej pierzei ul. Piotrkowskiej. Posiada dwie reprezentacyjne elewacje: od strony zachodniej i północnej. Siedmioosiową elewację zachodnią cechuje symetria. W pięcioosiowej części parterowej zakłóca ją jedynie przesunięty  o jedną oś w kierunku południowym przejazd bramowy. Horyzontalne podziały elewacji zaakcentowane zostały płytkimi boniowaniami w podwójnych skrajnych osiach, rytmem trójkątnych naczółków nad otworami okiennymi pierwszego piętra w skrajnych osiach i prostych naczółków w trzech osiach centralnych. Poziome akcenty stanowią także dwa wąskie uskokowe gzymsy nad witrynami parteru w osiach skrajnych i prostokątne płyciny wypełniające pola pod oknami I piętra oraz wydatny schodkowy gzyms koronujący. Horyzontalnym akcentem jest również szeroki balkon usytuowany na I piętrze centralnej osi ryzalitu. Płytę balkonu zabezpiecza prosta metalowa balustrada. Wertykalne podziały zaznaczone zostały przy pomocy trójosiowego płytkiego ryzalitu, w którym wysokie okna oddzielają smukłe, gładko otynkowane piastry zakończone kapitelami ozdobionymi palmetami. Ryzalit wieńczy tralkowa attyka, której podział odpowiada wyznaczonemu przez pilastry w poniższych kondygnacjach. Gładko otynkowane słupki dzielące attykę unoszą masywne wazy.

Otwory okienne I i II piętra w skrajnych osiach i ryzalicie mają kształt prostokątny. Okna na II piętrze ryzalitu zakończone są półokrągło i okolone wklęsłą gładką opaską. Prostokątne pola pod nimi wypełniają gęsto ustawione tralki. Klucze okienne tej kondygnacji zaakcentowane zostały żłobkowanymi konsolami. Otwory okienne poniżej okalają proste opaski z profilem na brzegu. Wieńczą je proste uskokowe naczółki, a pola nad oknami wypełnione są dekoracją w postaci zdwojonych girland roślinnych. Okna I piętra w skrajnych osiach wieńczą wysokie trójkątne, profilowane naczółki wsparte po bokach na żłobkowanych konsolach. Pola pod oknami wypełniają prostokątne kartusze o zwiniętych brzegach. Otwory okienne II piętra okalają gładko otynkowane opaski z wąskim uskokowym profilem w górnej części.

Dwuosiowa północna elewacja budynku frontowego w części parteru jest gładko otynkowana. Ściany pozostałych kondygnacji pokrywa płytkie boniowanie. W lewej osi na II piętrze usytuowany został balkon a prostą metalową balustradą. Jednopiętrowa elewacja północna oficyny w części parteru i na narożnikach zaakcentowana została płytkim boniowaniem. Podział elewacji zaznaczony został dwoma wydatnymi, dwuosiowymi ryzalitami umieszczonymi w bocznych jej częściach. Środkowy, czteroosiowy fragment zaopatrzony został w szeroki balkon z ozdobną metalową balustradą. Nad wysokimi prostokątnymi oknami I piętra znajdują się trójkątne profilowane naczółki wsparte po bokach na wąskich żłobkowanych konsolach. Okna okalają profilowane opaski. Całość wieńczy wydatny uskokowy gzyms koronujący.

Kamienicę można oglądać z zewnątrz. Klatkę schodową można zwiedzać tylko kiedy ktoś z najemców ją udostępni.

Oprac. Patrycja Podgrabi, OT NID w Łodzi, 04.02.2020 r.