szkoła - Zabytek.pl
Adres
Leśna Podlaska, Bialska 7
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. bialski, gm. Leśna Podlaska
W skład zespołu wchodzą okazałe budynki dydaktyczne, mieszkalne i gospodarcze, które wraz z założeniem klasztornym i ogrodem tworzą wspólną kompozycję o ciekawych walorach architektoniczno-przestrzennych, wyraźnie dominującą w miejscowym krajobrazie.
Historia
Zespół szkolny prowadzony przez mniszki prawosławne powstał przy d. klasztorze Paulinów, po którego kasacie kościół przebudowano na cerkiew (por. Zespół klasztorny Paulinów). W 1884 cerkiew i klasztor przekazano mniszkom prawosławnym. Założycielką monasteru Narodzenia Matki Bożej w Leśnej była ihumenia Katarzyna Jefimowska. Zgromadzenie realizowało model czynnego życia zakonnego – mniszki prowadziły seminarium nauczycielskie, szkołę rolniczą, sierociniec, szpital. Przy prawosławnym sanktuarium i monasterze w Leśnej powstał znaczący ośrodek gospodarczy i oświatowy. Obok rozbudowanego klasztoru wzniesiono kompleks szkolny składający się z kilku okazałych obiektów dydaktycznych i mieszkalnych oraz szeregu budynków gospodarczych: po 1890 wzniesiono szkołę, w 1900 r. tzw. szkołę ćwiczeń, ok. 1901 internat „duży” i internat „mały”, w k. XIX w. zbudowano drewniany dom „ksieni” (ihumenii Katarzyny) i budynek elektrowni, przebudowany w l. 70. XX w (pierwotnie kuźnia, magazyn i elektrownia). Przy klasztorze i zespole szkolnym znajdował się ogród spacerowy i botaniczny, w którym uprawiano zioła na potrzeby miejscowego szpitala i apteki. W 1915 r. mniszki zostały ewakuowane w głąb Rosji. W budynkach zespołu szkolnego umieszczono Państwowe Seminarium Nauczycielskie, a po II wojnie światowej Liceum Pedagogiczne, a następnie Zespół Szkół Rolniczych; internaty nadal pełniły swoją pierwotną funkcję. Obecnie większość budynków (poza szkołą) jest nieużytkowana.
Opis
Szkoła. Wolno stojąca, położona przy drodze głównej, od której oddzielona ceglanym ogrodzeniem. Pozbawiona wyraźnych cech stylowych. Wzniesiona na planie prostokąta, z niewielkim ryzalitem w elewacji tylnej, czterokondygnacyjna. Murowana z cegły, otynkowana, nakryta dachem dwuspadowym pod blachą. Elewacje gładkie, bez podziałów i detalu architektonicznego za wyjątkiem gzymsu kordonowego wydzielającego niski parter oraz gzymsu wieńczącego.
Zabytek dostępny z zewnątrz
oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 27-04-2018 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.14661, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.329837