M. Reja. Obiekt w zwartej zabudowie. Trzykondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem, podpiwniczony o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Kamienica wzniesiona w stylu modernizmu, który nawiązuje do akademickiego klasycyzmu. Prezentowana zabudowa stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta Zielona Góra.

Historia

Proces kształtowania się poszczególnych stref i ulic przedmieść Zielonej Góry rozpoczął się już w XIV w. Rozrastające się miasto potrzebowało terenów pod zabudowę mieszkalną, handlową i rzemieślniczą. Obszar na którym znajduje się przedmiotowy budynek wykształcił się za murami obronnymi miasta dość późno, bo dopiero w XIX w. Na planie Büttnera z 1864 r. dzisiejsza ul. Reja (niem. Klietesrasse) oznaczona jest jako ujeżdżalna i pastwiska. Był to podmokły obszar, ponieważ przepływał w tym miejscu strumień zasilający rzekę Złotą Łączę. Teren ten znajdował się również w pobliżu dawnej fosy która w średniowieczu otaczała miasto. Część dzisiejszej ul. M. Reja zagospodarowana była pod ogrody mieszkańców domów położonych przy ul. Wandy, Jedności i Kasprowicza. Ulica M. Reja wytyczona została w 1901 r. a do 1904 r. zakończono jej budowanie i układanie chodnika. Ulicę poddano regulacji i wytyczono przy niej działki pod przyszłą zabudowę. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie na początku XX w. Właścicielami budynków byli zamożni mieszkańcy miasta. Nowo powstałe obiekty to głównie dwu- lub trzykondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji historyzmu, secesyjne i modernistyczne. Na temat przedmiotowego obiektu zachowało się niewiele dokumentacji archiwalnej. Budynek powstał w 1902 r. Kamienica należała do kupca Paula Krause. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny, budynek przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. Nie zachowała się jednak dokumentacja dotycząca przebiegu późniejszych prac budowlanych i konserwatorskich przy budynku. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Niewielkie zmiany dotyczyły dyspozycji wnętrz. Obecnie w obiekcie mieszczą się lokale biurowe i mieszkaniowe. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica usytuowana na ul. M. Reja jest obiektem w zwartej zabudowie. Budynek zlokalizowany w centrum Zielonej Góry, na zachód od rynku starego miasta. Ulica M. Reja stanowi przedłużenie ul. S. Moniuszki w kierunku północnym i obejmuje krótki odcinek pomiędzy ul. Jedności a ul. Boh. Westerplatte. Ul. M. Reja znajdują się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej miasta. Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą zwrócony do ulicy. Na zapleczu kamienicy znajduje się niewielkie podwórko z budynkiem gospodarczym. Budynek wzniesiono na rzucie wydłużonego prostokąta. Obiekt wzniesiono z cegły, ściany są obustronnie tynkowane. Trzykondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem pokrywa dach mansardowy, kryty dachówką. W połaci dachu lukarny nakryte daszkami. Fasada budynku pięcioosiowa. Na parterze bonie regularne, które łamią się nad oknami i otworem drzwiowym wejścia. Wejście główne umieszczone w skrajnej osi fasady. Otwory okienne parteru zamknięte łukiem odcinkowym. Elewację dzieli gzyms międzykondygnacyjny. Na poziomie I i II piętra umieszczone szeregowo balkony. Kosze balkonowe wsparte na konsolach. Fragment elewacji nad balkonami zwieńczony trójkątnym szczytem. Okna balkonu II piętra ujęte trójkątnymi zwieńczeniami. Otwory okienne piętra prostokątne, ujęte obramowaniami z klińcami w których umieszczono głowy. Obiekt wysoko podpiwniczony. W części zachowała się pierwotna stolarka okienna i drzwiowa. Bryła obiektu zachowana w pierwotnym stanie bez znaczących przekształceń. Wewnątrz brak detalu architektonicznego.

Kamienica, to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że w budynku mieszczą się lokale biurowe i mieszkalne, obiekt nie jest szeroko udostępniany.

Oprac.Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 8.07.2014 r.