Obiekt ten pomimo późnej metryki prezentuje tradycyjny typ dzwonnicy parawanowej o arkadowych prześwitach i uproszczonym, klasycyzującym wystroju architektonicznym dopasowanym do pozostałych elementów zespołu.

Historia obiektu

Pierwszy kościół w Lipsku powstał w XVII w. i zapewne już wtedy pojawiły się również dzwony, a co za tym idzie miejsce w obrębie kościoła lub jego najbliższym otoczeniu przeznaczone do ich zawieszenia. Pierwsza wzmianka o dzwonach w lipsku pochodzi z roku 1774 i informuje nas, że przy kościele parafialnym w Lipsku są trzy stare dzwony w dzwonnicy, Do 1889 r. funkcję dzwonnicy pełniła jedna z wież kościelnych. W tym też roku spłonął dach na kościele i wieżyczkach, a dzwony najprawdopodobniej uległy zniszczeniu. W 1905 r. w otoczeniu kościoła wybudowano  drewnianą, prowizoryczną dzwonnicę. W czasie działań wojennych 1915 r. Rosjanie zniszczyli dzwonnicę, a dzwony wywieźli do Rosji. Po zakończeniu działań wojennych dzięki zabiegom proboszcza udało się odzyskać dwa dzwony. Po przywiezieniu z Warszawy dzwony te zawieszono na nowej dzwonnicy wzniesionej na cmentarzu przykościelnym. Z informacji zawartych w kronice parafialnej wiemy, że była to drewniana konstrukcja posadowiona na kamiennym fundamencie, a jej uroczystego poświęcenia dokonano 26.09.1923 r. W czasie 2. wojny światowej dzwony zostały zrabowane przez Niemców i już się nie odnalazły. Obecnie istniejąca murowana dzwonnica wzniesiona została w 1957 r. w miejscu poprzedniej  drewnianej dzwonnicy, a w kolejnych latach zawieszono w niej trzy nowe dzwony zakupione ze składek parafian i poświęcone 15.07.1962 r. W 1973 r. w czasie remontu elewacje dzwonnicy pokryto fakturalnym tynkiem (cykliną), a w ostatnich latach założono nowe blaszane pokrycie.

Opis obiektu

Obiekt zlokalizowany na terenie zespołu kościoła parafialnego w Lipsku, w odległości około 20 metrów na południowy-zachód od budynku kościoła, w ciągu ogrodzenia, w zachodnim narożniku kwadratowej działki. Jest to dzwonnica typu parawanowego, wzniesiona na rzucie wydłużonego prostokąta, z pełnym cokołem dźwigającym trzy arkady wsparte na masywnych filarach. Obiekt murowany z cegły, tynkowany, ze skromnym detalem architektonicznym, nakryty dwuspadowym blaszanym dachem. Dłuższe elewacje dzwonnicy (północna i południowa) trójosiowe, symetryczne, jednokondygnacyjne, z wysokimi cokołami dzielonymi lizenami i zwieńczonymi gzymsem. Ponad cokołami trzy wysokie arkady wsparte na masywnych filarach. Skrajne filary ozdobione pilastrami, centralne półkolumnami, które dźwigają uproszczone belkowanie i trójkątny szczyt. W tympanonie elewacji frontowej dzwonnicy (północnej) napis o następującej treści: // PAMIĄTKA ODNOWIENIA ŚLUBÓW JANA KAZIMIERZA / 5 MAJA 1957 //. Krótsze elewacje (wschodnia i zachodnia) jednoosiowe, jednokondygnacyjne, symetryczne. W elewacji zachodniej cokół gładki ze znaczną odsadzką zakończoną górą pulpitowo, Elewacja wschodnia bez wydzielonego cokołu z gładkimi ścianami. W górnej partii elewacje z gzymsem kordonowym i odsadzką, powyżej których uproszczone belkowanie.

Dostępność obiektu. Zabytek dostępny

Autor noty: Oprac. mgr Przemysław Gęsiorski, OT NID w Rzeszowie, 05.01.2024 r.