Historia

W pierwszej fazie rozwoju miasta działka z numerem 191 obejmowała dwie obecne posesje: Piotrkowską 42 i 44. Od strony ulicy w centralnej części stał parterowy drewniany dom. W latach 30. XIX w. właścicielem nieruchomości był Karol Matz, który w 1841 r. sprzedał ją Józefowi Klennerowi. Na terenie stał wówczas dom kryty dachówką. W 1864 r. Klenner sprzedał południową (dzisiejszą Piotrkowską 44) część małżeństwu Rozalii i Pinkusowi Landau. W 1862 r. małżonkowie wybudowali na jej terenie jednopiętrowy murowany dom frontowy z jednopiętrową oficyną. W 1868 r. posesję nabył Rafał Sachs. W rękach jego rodziny pozostawała do początku XX w., kiedy to przejęta została przez łódzki Bank Handlowy i Bank Kupiecki. W Archiwum Państwowym w Łodzi RGP Wydziale Budowlanym  zachowały się akta z 1896, 1900 i 1903 r. zawierające projekty budów i przebudów mających miejsce na terenie nieruchomości.

Opis

Jednopiętrowa kamienica z niskim poddaszem zajmuje prostokątną działkę we wschodniej pierzei ulicy Piotrkowskiej, pomiędzy ulicami Jaracza i Narutowicza. Podłużna północna oficyna sięga daleko w głąb działki w kierunku wschodnim. Elewację frontową charakteryzuje symetria i oszczędność detali architektonicznych. Na parterze w centralnej części usytuowany jest przejazd bramny o półokrągłym zwieńczeniu okolonym w górnej części uskokową opaską. Pionowe podziały akcentują trzy płytkie, jednoosiowe ryzality, w których otwory okienne mają półokrągłe zakończenia. Ryzalit środkowy wieńczy trójkątny tympanon. Okna tej kondygnacji okalają gładko otynkowane szerokie opaski. Zdwojone okna I piętra osi centralnej oddzielają i flankują półkolumny o żłobkowanych trzonach i kapitelach kompozytowych. Pośrodku ponad oknami znajduje się okulus z profilowaną opaską wokół i polem wypełnionym rozetą. Pionowy akcent stanowią także pilasty w skrajnych ryzalitach i ryzalicie centralnym o wysokości całej kondygnacji. Te także ozdabiają żłobkowane trzony i wieńczą kompozytowe kapitele. Horyzontalne akcenty stanowi boniowanie części parterowej, uskokowe gzymsy nad otworami witryn parteru oraz wydatny okap dachu ozdobiony w dolnej części fryzem z gęsto ustawionych konsoli z ornamentem liści akantu. Poziome podziały podkreśla również roślinny fryz biegnący pod oknami I piętra oraz proste naczółki ponad otworami okiennymi. Naczółki wspierają smukłe niewysokie konsole, pomiędzy którymi znajdują się prostokątne płyciny  z profilowanymi brzegami i rozetami usytuowanymi w części centralnej. Pod każdym z naczółków biegnie drobny fryz kostkowy. Na I piętrze ponad przejazdem bramnym znajduje się szeroki balkon, którego płytę zabezpiecza metalowa prosta balustrada. Poziome akcenty znajdują się także w części poddasza, gdzie usytuowano niewielkie prostokątne okna okolone wąskimi opaskami. Pomiędzy nimi widnieją płyciny kształtem zbliżone do kwadratu ozdobione gęstym płaskorzeźbionym ornamentem roślinnym.

Kamienica jest dostępna dla zwiedzających od zewnątrz.

Oprac. Patrycja Podgarbi, OT NID w Łodzi, 26-03-2020 r.