Dworek wybudowano w 1905 r., został przebudowany po 1945 r.

Historia

Wieś wzmiankowana w XII w. jako własność opatów tynieckich. W połowie XV wieku należały do Jadwigi, żony Zawiszy, która sprzedała ją Stanisławowi i Rafałowi - synom wójta skawińskiego Michała z Berith h. Doliwa, zwanego Pusznikiem, właściciela zakupionego w 1394 roku od benedyktynów tynieckich wójtostwa w Skawinie. Za czasów Długosza większa część wsi należała do Jana Skawińskiego, wnuka Michała Pusznika; mniejsza była w rękach kapituły krakowskiej. W połowie XVII wieku Chorowice dzierżawił złotnik i jubiler krakowski Michał Kałaj – jeden z najwybitniejszych działaczy kalwińskich, a pod koniec wieku – Kazimierz Jakub Haur, autor traktatów z dziedziny agronomii. Od końca XVII wieku przez około sto lat Chorowice, wchodzące w skład tzw. klucza korabnickiego, obejmującego: Korabniki, Gaj, Lusinę, Brzyczynę Dolną i Górną i Zelczynę, należały do rodziny Waxmanów.

W 2 poł. XVIIIw. dwór w parku istniał, lecz brak danych o jego wyglądzie.

Na początku XIX wieku Chorowice wydzieliły się z klucza korabnickiego i do 1866 roku były własnością Aleksandra Grzymały Siedleckiego. Później wieś wielokrotnie zmieniała właścicieli (Raczyńscy, Derasowie). Na austriackiej mapie z ok. 1880 r widoczne jest skupisko zabudowań w miejscu dzisiejszego zespołu dworskiego. Jest tam zapewne tzw. „stary dwór”, czworak i drewniana zabudowa folwarczna z dużym zespołem stodół wśród łąk w południowym krańcu zespołu. W 2 pol. XIXw. Właścicielami Chorowic byli Niemczewscy, którzy wznieśli tzw. „nowy dwór”, kaplicę oraz nowe budynki gospodarcze. W roku 1917 wieś została zakupiona przez adwokata z Krakowa, Adama Doboszyńskiego. Po jego śmierci w 1929 roku większość dóbr pozostawała własnością dożywotnią wdowy Natalii, pozostała zaś część należała do masy spadkowej dzieci Doboszyńskiego: Jadwigi Malkiewiczowej i Adama juniora, polityka związanego z ruchami narodowymi, jednego z najbardziej kontrowersyjnych działaczy Stronnictwa Narodowego (organizator antysemickiej akcji tzw. „marszu na Myślenice”). W 1947 Aresztowany przez UB za rzekomą współpracę z wywiadami Niemiec i USA skazany na karę śmieci. Stracony w 1949 roku. 40lat później pośmiertnie zrehabilitowany. W marcu 1945 roku majątek chorowicki został rozparcelowany jako jeden z pierwszych w regionie krakowskim. W czasie parcelacji istniały już oba dwory. Użytkownikami budynków gospodarczych zostali członkowie Rolniczej Spółdzielni Produkcyjnej „Pokój”. Stary dwór, nieużytkowany uległ zagładzie przed 1950r. Przez szereg lat w niewielkim budynku dawnego dworu mieściła się szkoła podstawowa. Dwór i budynki gospodarcze (częściowo zrujnowane) pochodzą z początku XX wieku, podobnie jak neogotycka kaplica położona w południowo-zachodnim narożniku założenia. Nowy dwór został przekazany na cele oświatowe. Kaplica dworska ufundowana w 1906 roku przez Niemczewskich. Według przekazu miejscowego kaplica została ufundowana z okazji prymicji syna właścicieli. Służyła jako kaplica dworska, a zarazem była dostępna dla mieszkańców wsi. Po parcelacji znalazła się pod opieką parafii w Mogilanach i miejscowej ludności. Park uległ podziałowi i częściowej dewastacji. Zlikwidowano sad, klomby kwiatowe oraz korty tenisowe, które znajdowały się na tyłach dworów, na tarasie terenowym. W latach 70-tych na terenie parku został wzniesiony kiosk spożywczy, zamieniony na sklep. (bezpośrednio pry drodze między kaplicą a dworem-już nieistniejący) Budowniczowie poszczególnycjh obiektów i projektant parku nieznani. W latach 2013-14 Kaplica przeszła gruntowny remont. Niewiele później, w stanie daleko posuniętej ruiny sprzedane zostały budynki gospodarcze -stajnia i czworaki z wozownią. Prywatny właściciel Odbudował je w 2017r zmieniając ich funkcję na mieszkalną. Odbudowane budynki dość dokładnie powtarzają formę nieistniejących już zabudowań gospodarczych. Odbudowa obiektów wg. projektu biura architektonicznego Karpiel Steindel. 

Opis

Chorowice to rozległa wieś, leżaca na północnym skraju Pogórza Wielickiego. Zespół dworski położony jest w południowo-wschodniej części wsi. Park dworski ogranicza od zachodu droga prowadząca do centrum wsi i dalej do Skawiny (Adama Doboszyńskiego). Od południa wąska droga prowadząca do folwarku (Dworska), od wschodu i północy pola. Centrum zespołu wyznaczała lokalizacja tzw. Starego dworu przy którym skupiała się zabudowa gospodarcza –stajnia, wozownia i czworak zgrupowane w układzie zwartym zgeometryzowanym, tworzącym kształt litery „L”. Nowy dwór został usytuowany na przedłużeniu istniejącego układu, od strony zachodniej, w odrębnym wnętrzu parkowym. Kaplica została usytuowana zsdala od zabudowań, w pd.-zach. narożniku zespołu. Nieisniejąca już stodoła znajdowała się na południe od pozostałych zabudowań w sporym od nich oddaleniu, po drógiej stronie ulicy Dworskiej.

Dwór znajduje się w środkowej części parku, frontem zwrócony na południe, na wschód od budynku miejsce po „starym dworze”

Dwór na planie prostokąta, z ryzalitem ganku od frontu. Dwutraktowy, z salonem na osi. Bryła prosta, kubiczna nierozczłonkowana, podeziałami, parterowa, z zabudowanym gankiem od frontu. Budynek kryty dachem dwuspadowym. Elewacja frontowa symetryczna z gankiem, oś środkową wyznacza otwór wejściowy półkoliście zamknięty flankowany małymi prostokątnymi okienkami. Po bokach ganku po dwa okna. Partia podmurówki zaakcentowana uskokiem w niej po dwa małe okienka piwniczne o kształcie leżących prostokątów. Elewacje boczne identyczne, z zaznaczoną strefą podmurówki, z wąskim oknem o podziale krzyżowym  w szczycie. Elewacja tylna-symetryczna, siedmioosiowa, w osi środkowej okno szersze od pozostałych. W partii podmurówki cztery okienka piwniczne zgrupowane po dwa pod oknami skrajnych osi. Kaplica w stylu neogotyckim na planie wydłużonego prostokąta. Prezbiterium (od wschodu) węższe od nawy od wewnątrz półkoliste, od zewnątrz zamknięte trójbocznie, po dwie masywne szkarpy po bokach i ryzalit od frontu. Pośrodku scian pn. i pd. Transept zasugerowany zwiększona grubością murów. Od zachodu para nisz półkolistych w grubości murów. Otwory okienne i wejściowy rozglifione, zamknięte ostrołukowo. Mimo niewielkich rozmiarów bryła mocno rozczłonkowana. Podmurówka ok. 85cm nieco wysunięta przed lico muru. Przed wejściem 3 stopnie. Od frontu ryzalityczny występ o charakterze domku portalowego. Szczyt fasady schodkowy, wznoszący się ponad kalenicę dachu. Dach dwuspadowy z wcinającymi się prostopadle mniejszymi daszkami dwuspadowymi, kryjącymi ryzality pseudo-transeptu. Czworoboczna wieżyczka na sygnaturkę z zaślepioną latarnią, kryta stożkowym hełmem. Wszystkie elewacje zróżnicowane fakrurowo i kolorystycznie (jasny, gładki tynk i cegła).

Budynek dworu nieużytkowany dostępny od zewnątrz. Park i zachodnia część założenia dworskiego dostępne. Część zachodnia –działka prywatna na której znajdują się dawna stajnia i czworaki (obecnie dom mieszkalny) ogrodzona i niedostępna

Oprac. Grzegorz Młynarczyk, OT NID w Krakowie 04.2020 r.