Poznaj lokalne zabytki

Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Wyszukaj w
Lokalizacja
Rodzaj obiektu
Kategoria dokumentu
Stanowisko archeologiczne
Wyszukaj
Kultura archeologiczna
Chronologia
Stanowisko archeologiczne
Czas powstania obiektu
Od
Do
Styl architektoniczny
Kategoria obiektu
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dworzec kolejowy - Zabytek.pl

galeria zdjęć obiektu dworzec kolejowy
Zobacz lokalizację
Dodaj do ulubionych
Dodaj do ulubionych
Drukuj
Drukuj
Udostępnij

dworzec kolejowy

infrastruktura kolejowa do 1964 r. Przeworsk
Pokaż drogę dojazdu

Adres
Przeworsk, Lubomirskich 14

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. przeworski, gm. Przeworsk (gm. miejska)

Dworzec zachowany jest po remoncie i przebudowie w latach 2021-2022. Jest początkowym punktem niezwykle malowniczej, 46 km trasy kolejki Przeworsk – Dynów należącej do największych atrakcji turystycznych Podkarpacia.

Historia obiektu

Najstarsze, znane fotografie dworca w Przeworsku pochodzą z okresu międzywojennego i z 1944 r. Dworzec był wtedy niewielkim parterowym budynkiem o konstrukcji z muru pruskiego, mieszczącym poczekalnię i kasę biletową. Prawdopodobnie nie był to pierwotny budynek dworca. Zapewne w 1904 r. zrealizowano przewidziany w projekcie kolejki piętrowy dworzec, który został spalony przez Rosjan w maju 1915 r. Jeszcze w 1915 r. Austriacy naprawili uszkodzoną linię i wprowadzili nowy tabor. Prawdopodobnie wtedy zbudowano w/w budynek oraz znajdujący się obok wolnostojący szalet.

Po odzyskaniu niepodległości kolej przejęło państwo polskie. W 1925 r. reaktywowano Towarzystwo Akcyjne, które prowadziło ruch kolejowy.

7.09.1939 r. Niemcy zbombardowali stację kolejki. W listopadzie uruchomiono ponownie dowóz buraków do cukrowni. Po wyzwoleniu ruch kolejowy wznowiono 1.08.1944 r. W 1951 r. wzniesiono nowy dworzec kolejowy z częścią administracyjną. W 1991 r. kolejka została wpisana do rejestru zabytków, co uchroniło ją przed likwidacją. W 1995 r. rozebrano bocznicę do cukrowni. 1.01.2002 r. PKP wyłączyły kolejkę ze swoich struktur i zwolniły całą załogę. W tym samym roku linię kolejową przejęło Starostwo Powiatowe w Przeworsku. Operatorem zostało Stowarzyszenie Kolejowych Przewozów Lokalnych z Kalisza, które reaktywowało przewozy turystyczne i towarowe. W 2012 r. eksploatację przejął Powiatowy Zarząd Dróg w Przeworsku. W l. 2021-2022 wyremontowano i przebudowano dworzec Przeworsk Wąski.

Galeria zdjęć 1/
  • Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pd.-zach., stan na 2023 r.
    Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pd.-zach., stan na 2023 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pd.-wsch., stan na 2023 r.
    Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pd.-wsch., stan na 2023 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pn.-wsch., stan na 2023 r.
    Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pn.-wsch., stan na 2023 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pn.-zach., stan na 2023 r.
    Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pn.-zach., stan na 2023 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Budynek dworca Przeworsk Wąski, widok od pd.-wsch., stan na 2007 r.
    Budynek dworca Przeworsk Wąski, widok od pd.-wsch., stan na 2007 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Stacja kolejowa Przeworsk Wąski, widok od zach. Na pierwszym planie zach. głowica rozjazdowa i garaż drezyny, stan na 2023 r.
    Stacja kolejowa Przeworsk Wąski, widok od zach. Na pierwszym planie zach. głowica rozjazdowa i garaż drezyny, stan na 2023 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Stacja kolejowa Przeworsk Wąski, widok od wsch. Na pierwszym planie odłączony od układu torowego stacji tor żeberkowy z wykolejnicą, napinacz pędni drutowej semaforowej i żuraw do nawadniania parowozów, stan na 2023 r.
    Stacja kolejowa Przeworsk Wąski, widok od wsch. Na pierwszym planie odłączony od układu torowego stacji tor żeberkowy z wykolejnicą, napinacz pędni drutowej semaforowej i żuraw do nawadniania parowozów, stan na 2023 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Budynek dworca kolejki w Przeworsku, widok od pn., stan na 2007 r.
    Budynek dworca kolejki w Przeworsku, widok od pn., stan na 2007 r., fot. Adam Sapeta
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Budynek dworca Przeworsk Wąski, widok od pd.-zach., stan w latach 70. XX w., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Budynek dworca Przeworsk Wąski, widok od pd.-zach., stan w latach 70. XX w., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Widok stacji w Przeworsku w latach 30. XX w. – peron, budynek dworca, w głębi szalet, Strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Widok stacji w Przeworsku w latach 30. XX w. – peron, budynek dworca, w głębi szalet, Strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Drugi budynek dworca kolejki w Przeworsku, archiwalna fotografia z 1944 r., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Drugi budynek dworca kolejki w Przeworsku, archiwalna fotografia z 1944 r., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Rozbiórka drugiego budynku dworca kolejki w Przeworsku. W tle nowy dworzec. Archiwalna fotografia z lat 50. XX w., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Rozbiórka drugiego budynku dworca kolejki w Przeworsku. W tle nowy dworzec. Archiwalna fotografia z lat 50. XX w., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Plan sytuacyjny stacji Przeworsk Wąski, lata 30. XX w. Dworzec z 1915 r. oznaczony jest strzałką niebieską, szalet czerwoną. Karta ewidencyjna, Dworzec kolejowy - zespół, Przeworsk, oprac. Leszek Budych, Wrocław 1996 r. Archiwum NID.
    Plan sytuacyjny stacji Przeworsk Wąski, lata 30. XX w. Dworzec z 1915 r. oznaczony jest strzałką niebieską, szalet czerwoną. Karta ewidencyjna, Dworzec kolejowy - zespół, Przeworsk, oprac. Leszek Budych, Wrocław 1996 r. Archiwum NID.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Fragment planu stacji Przeworsk Wąski, 1957 r. z poprawkami w 1960 r., Archiwum Przeworskiej Kolei Dojazdowej w Przeworsku. Dworzec oznaczony jest strzałką.
    Fragment planu stacji Przeworsk Wąski, 1957 r. z poprawkami w 1960 r., Archiwum Przeworskiej Kolei Dojazdowej w Przeworsku. Dworzec oznaczony jest strzałką.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
  • Kolejka Przeworsk-Dynów. Trasa kolejki z zaznaczeniem obiektów objętych ochroną, złącznik nr 2 do decyzji PSOZ-IV-4040/3/91, nr rej. A-463. Dworzec oznaczony jest strzałką.
    Kolejka Przeworsk-Dynów. Trasa kolejki z zaznaczeniem obiektów objętych ochroną, złącznik nr 2 do decyzji PSOZ-IV-4040/3/91, nr rej. A-463. Dworzec oznaczony jest strzałką.
    Otwórz warunki licencji w nowej karcie
Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pd.-zach., stan na 2023 r.
Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pd.-wsch., stan na 2023 r.
Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pn.-wsch., stan na 2023 r.
Budynek dworca Przeworsk Wąski po przebudowie z lat 2021-2022, widok od pn.-zach., stan na 2023 r.
Budynek dworca Przeworsk Wąski, widok od pd.-wsch., stan na 2007 r.
Stacja kolejowa Przeworsk Wąski, widok od zach. Na pierwszym planie zach. głowica rozjazdowa i garaż drezyny, stan na 2023 r.
Stacja kolejowa Przeworsk Wąski, widok od wsch. Na pierwszym planie odłączony od układu torowego stacji tor żeberkowy z wykolejnicą, napinacz pędni drutowej semaforowej i żuraw do nawadniania parowozów, stan na 2023 r.
Budynek dworca kolejki w Przeworsku, widok od pn., stan na 2007 r.
Budynek dworca Przeworsk Wąski, widok od pd.-zach., stan w latach 70. XX w., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
Widok stacji w Przeworsku w latach 30. XX w. – peron, budynek dworca, w głębi szalet, Strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
Drugi budynek dworca kolejki w Przeworsku, archiwalna fotografia z 1944 r., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
Rozbiórka drugiego budynku dworca kolejki w Przeworsku. W tle nowy dworzec. Archiwalna fotografia z lat 50. XX w., strona internetowa Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej „Pogórzanin” https://kolejka-pogorzanin.pl/historia/ dostęp 18.08.2023 r.
Plan sytuacyjny stacji Przeworsk Wąski, lata 30. XX w. Dworzec z 1915 r. oznaczony jest strzałką niebieską, szalet czerwoną. Karta ewidencyjna, Dworzec kolejowy - zespół, Przeworsk, oprac. Leszek Budych, Wrocław 1996 r. Archiwum NID.
Fragment planu stacji Przeworsk Wąski, 1957 r. z poprawkami w 1960 r., Archiwum Przeworskiej Kolei Dojazdowej w Przeworsku. Dworzec oznaczony jest strzałką.
Kolejka Przeworsk-Dynów. Trasa kolejki z zaznaczeniem obiektów objętych ochroną, złącznik nr 2 do decyzji PSOZ-IV-4040/3/91, nr rej. A-463. Dworzec oznaczony jest strzałką.

Opis obiektu

Dworzec Przeworsk Wąski położony jest naprzeciw dworca kolei normalnotorowej w Przeworsku, po pd. stronie ul. Lubomirskich. Budynek złożony jest z dwu części – piętrowej i parterowej. Obie części po przebudowie przykryte są dwuspadowymi dachami naczółkowymi. Pierwotnie były  to stropodachy o niewielkim nachyleniu i pokryciu papą. Elewacje wyższej części budynku tak jak przed przebudową są 3-osiowe, z oknami o zachowanym podziale na kwatery. W elewacji pd. (od strony torowiska) części niższej zachowana jest wnęka dawnej poczekalni zewnętrznej, w której umieszczone były drzwi do poczekalni, kasy biletowej i biura dyżurnego ruchu. We wnęce umieszczone były też dźwignie pędni drutowej semaforowej. Obecnie z wnęki przechodzi się do hallu dworcowego z kasą biletową i punktem informacyjnym. W części wyższej na parterze znajduje się muzeum kolejki, a na piętrze część administracyjna.

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Zabytek dostępny jest w godzinach pracy oraz w czasie kursowania pociągów turystycznych.

Autor noty: Opr. Adam Sapeta, OT NID w Rzeszowie, 14-07-2023 r.

Rodzaj: infrastruktura kolejowa

Styl architektoniczny: bezstylowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.200847

Licencja (opis)

Creative commons

Uznanie autorstwa

Użycie niekomercyjne

Bez utworów zależnych

Widzisz błędy lub nieprawidłowości? Zgłoś naruszenie zasad.

Zobacz dokumentację zabytku

1 dokument

Zobacz wszystkie (8)

Zobacz powiązane zabytki

1 obiekt

1 Pokaż wszystkie

Zobacz także w najbliższej okolicy

9 obiektów

9 Pokaż wszystkie