Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

Bank Spółdzielczy - Zabytek.pl

Bank Spółdzielczy


budynek użyteczności publicznej 1895 - 1896 Chrzanów

Adres
Chrzanów, Aleja Henryka 22

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. chrzanowski, gm. Chrzanów - miasto

Budynek dawnego Towarzystwa Zaliczkowego jest unikatowym w skali miasta przykładem gmachu użyteczności publicznej, o utrzymanej od początku funkcji i zasadniczym znaczeniu historyczno-gospodarczym dla miasta i regionu.

Sam w sobie jest konsekwentnym stylowo i charakterystycznym obiektem dla miasta, przez co stanowi organicznie związane z nim dopełnienie urbanistyczne.

Historia

Towarzystwo Zaliczkowe w Chrzanowie, założone w 1882 r., otrzymało swą siedzibę przy al. Henryka 22 w roku 1895. Autor projektu architektonicznego jest nieznany, być może był nim zastępca budowniczego miejskiego Bolesław Chwastowski, który według tradycji tej rodziny miał być autorem „wszystkich większych budynków [w Chrzanowie]”. Budynek wzniesiony w stylu historyzmu z elementami neoklasycyzmu zachował się do dziś bez istotnych przekształceń bryły i zmiany funkcji, do chwili obecnej jest siedzibą Banku Spółdzielczego.

Opis

Budynek dawnego Towarzystwa Zaliczkowego znajduje się w linii zabudowy po zach. stronie alei Henryka, w obrębie XIX w. Chrzanowa i jest położony na pd.-zach. od rynku. Obecny Bank Spółdzielczy zbudowany został na planie prostokąta jako budynek jednokondygnacyjny z poddaszem i częściowym podpiwniczeniem od zach. Ściany nośne budowli wzniesiono z cegły, budynek banku jest otynkowany, strefa cokołowa frontowa licowana jest kamieniem. Zwarta bryła budynku została nakryta dachem dwuspadowym pokrytym blachą cynkowaną. Wschodnia elewacja frontowa jest jedenastoosiowa, jednokondygnacyjna z wyodrębnioną strefą cokołową. W skrajnej osi pd. oraz przedostatniej od pn. znajdują się wejścia, poprzedzone formą ganków, do których wiodą licowane kamieniem stopnie, ograniczone kamiennymi balustradami z tralkami. Okna ujęte są neobarokowymi, uszatymi obramieniami, ponad nimi znajduje się strefa belkowania zakończona gzymsem koronującym. Powyżej gzymsu jest prostokątna attyka rozciągnięta na szerokość elewacji (bez osi pn.) z rozmieszczonym symetrycznie napisem „TOWARZYSTWO ZALICZKOWE”, ponad którym, po środku szczytu umieszczono okrągły kartusz herbowy z datą 1895. Elewacja pd. jest dwukondygnacyjna z niesymetrycznie rozmieszczonymi otworami okiennymi i ze strefą cokołową, zwieńczoną trójkątnie. Elewację pn. tworzy gładka ściana zwieńczona trójkątnie. Podwórzowa elewacja zach. jest jednokondygnacyjna dwunastoosiowa, niesymetryczna z wyodrębnioną strefą cokołową. Wnętrza zaprojektowano w systemie korytarzowym i układzie dwutraktowym. W znacznym stopniu zachowała się wewnętrzna stolarka drzwiowa, dwuskrzydłowa, płycinowa, w opaskach drewnianych, zwieńczonych odcinkami belkowania.

Obiekt dostępny.

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 07-12-2015 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: inna

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.182365, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.357934