również funkcję cmentarną, stając się miejscem pochówku kolejnych członków rodziny Bytowskich z Włodzienina. Znajdujące się jeszcze do niedawna w kościele płyty nagrobne z postaciami rycerzy i ich małżonek stanowią jeden z przykładów powiązania renesansowej śląskiej sztuki sepulkralnej z rzeźbą czeską.

Historia

Pierwsze wzmianki o kościele św. Mikołaja pochodzą z 1476 roku. W XV wieku, podczas gdy kościół farny zajęli husyci, kościół św. Mikołaja pełnił rolę świątyni parafialnej. Stanowił też miejsce pochówku włodzienińskiej szlachty. Znajdowały się w nim płyty nagrobne Barbary z Włodzienina (1496), Jadwigi Czepl z Bełku (1528), Wacława Bytowskiego seniora (1553), Wacława Bytowskiego juniora (po roku 1575), Anny Bytowskiej (1578), Jana Jerzego Bytowskiego z Fulsteinu (1586), Jana Bytowskiego (1588) oraz płyta Katarzyny Sedlitzkiej z Choltic (1596). W 1840 roku kościół poszerzono oraz odnowiono znajdujące się w nim ołtarze, ambonę oraz posadzkę. W 1880 roku piorun uszkodził wieżę kościoła i dach kryty gontem. Podczas działań wojennych w 1945 roku obydwa kościoły włodzienińskie zostały zniszczone. W 2011 roku, po przeprowadzonych pracach porządkowych i remontowych, na wzgórzu, na którym znajduje się kościół, został utworzony park historyczny, a wieża kościoła św. Mikołaja pełni funkcje punktu widokowego.

Opis

Kościół położony jest na wzniesieniu na południe od wsi, w otoczeniu niewielkiego cmentarza ogrodzonego kamiennym murem. Od zachodu, przy bramce wejściowej znajdują się dwie barokowe figury św. Floriana i św. Jana Nepomucena. Świątynia jest orientowana, kamienno-ceglana z prosto zamkniętym prezbiterium i znajdującą się po stronie południowej zakrystią. Trójprzęsłowa nawa kościoła jest nieznacznie szersza od prezbiterium. Po obu jej stronach znajdują się ostrołukowe otwory okienne, obustronnie rozglifione. Zarówno prezbiterium, jak i nawa są oskarpowane. Po zachodniej stronie kościoła znajduje się wzniesiona na planie prostokąta, czterokondygnacyjna wieża. Jest ona podzielona odsadzkami na cztery kondygnacje, w niższych poziomach znajdują się okna strzelnicze, w górnej okna zamknięte łukiem pełnym. W przyziemiu wieży zachował się kamienny ostrołukowy portal oraz sklepienie krzyżowo-żebrowe, nie ocalał natomiast, widoczny na przedwojennych fotografiach renesansowy hełm, stanowiący zwieńczenie wieży. Obecnie na jej szczycie znajduje się taras widokowy, a ruina kościoła pełni funkcję wieży widokowej w utworzonym na wzgórzu parku historycznym.Pierwotnie pod posadzką prezbiterium mieściła się krypta grobowa z trzema grobowcami. Obecnie płyty nagrobne znajdują się w lapidarium Muzeum Piastów Śląskich w Brzegu, a wnętrze kościoła pozbawione jest wyposażenia.

Zabytek dostępny. Wieża widokowa dostępna w okresie letnim.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 23.10.2014 r.