Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

zespół klasztorny Bożogrobców - Zabytek.pl

zespół klasztorny Bożogrobców


klasztor 2. poł. XVIII w. Tuligłowy

Adres
Tuligłowy

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Rokietnica

Zespół klasztorny bożogrobców z kościołem p.w.św.Mikołaja Biskupa stanowi reprezentatywny przykład murowanej architektury sakralnej regionu, który przetrwał od czasu powstania w niezmienionej formie architektonicznej.

Znajdujący się w kościele, łaskami słynący, obraz Matki Boskiej jest cennym przykładem małopolskiego malarstwa cechowego XV w.

Historia

Pierwszy rzymskokatolicki kościół powstał w Tuligłowach w 1393 r., w 1440 r. parafia przeszła pod opiekę zakonu Bożogrobców z pobliskiego Przeworska. W l. 1768 - 1770 powstał staraniem ówczesnych proboszczów parafii: ks. Erazma Czarnego i ks. Michała Szczytułowicza nowy kościół z dobudowanym budynkiem klasztornym. Świątynię konsekrowano w 1829 r., już po kasacie zgromadzenia, która miała miejsce w 1819 r. Kościół został przekazany księżom diecezjalnym. W 1909 r. biskup Jan Sebastian Pelczar koronował tuligłowski obraz Matki Bożej, uznawany za cudowny i od tego czasu sanktuarium w Tuligłowach przerodziło się ważny ośrodek kultu maryjnego w tej części Podkarpacia. Od 1971 r. parafię tuligłowską obsługują księża Michalici. Kościół był kilkakrotnie remontowany w XIX i XX w., zachował jednak swój późnobarokowy charakter.

Opis

Zespół usytuowany jest środkowej części wsi, na łagodnym stoku wzgórza. Na ogrodzonym terenie ulokowano kościół, zwrócony prezbiterium na zach. i dobudowany do niego od pn. budynek klasztorny, otoczone wieńcem lip oraz murowaną dzwonnicę parawanową i kaplice ze stacjami drogi krzyżowej wbudowane w ogrodzenie.

Kościół barokowy usytuowany jest pośrodku założenia, jednonawowy, na rzucie zbliżonym do prostokąta, z węższym niż nawa, trójbocznie zamkniętym prezbiterium, dwoma płytkimi ulokowanymi po obu stronach nawy kaplicami tworzącymi rodzaj transeptu oraz elipsoidalną kruchta na osi.

Prostopadłościenna bryła kościoła urozmaicona jest od pn. i pd. płytkimi, niskimi, przekrytymi dwuspadowymi zadaszeniami kaplicami, parawanową, wklęsłą fasadą oraz przedsionkiem w formie walca eliptycznego, nakrytym kopułą. Nawa i prezbiterium, tej samej wysokości przekryte zostały dachem dwuspadowym, przechodzącym w wielospadowy nad zamkniętym trójbocznie prezbiterium, z wieżyczką na sygnaturkę. Kościół wymurowano z cegły i kamienia, dach pokryto blachą ocynkowaną. Fasadę świątyni, założoną na łuku wklęsłym, rozczłonkowano pilastrami podtrzymującymi belkowanie, na którym osadzono dwukondygnacyjny, zaoblony szczyt ze spływami, rozdzielony gzymsem podtrzymywanym przez dwie pary pilastrów, ozdobiony u nasady kamiennymi rzeźbami św. Stanisława i św. Mikołaja oraz dwoma innymi rzeźbami biskupów powyżej. Pozostałe elewacje, skromne, także rozczłonkowane są pilastrami, pomiędzy którymi rozmieszczono wysoko ulokowane, zamknięte łukiem odcinkowym, okna.

Klasztor wybudowany został na rzucie prostokąta dostawionego krótszym bokiem do pd. ściany prezbiterium, o półtora traktowej dyspozycji wnętrza z korytarzem od zach. Piętrowy obiekt o prostopadłościennej bryle przekryty został dachem dwuspadowym, wymurowany z cegły i kamienia, o dachu okrytym blachą ocynkowaną, nie prezentuje wyraźnych cech stylowych, jego gładkie ściany z dwoma rzędami rytmicznie rozstawionych prostokątnych okien zakończone są od góry profilowanym gzymsem wieńczącym.

Obiekt częściowo dostępny dla zwiedzających. Kościół dostępny, teren klasztorny mieści plebanię.

Oprac. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 27-10-2015 r.