Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


budynek mieszkalny XVII w. Tarnowskie Góry

Adres
Tarnowskie Góry, Gliwicka 6

Lokalizacja
woj. śląskie, pow. tarnogórski, gm. Tarnowskie Góry

Obiekt posiada wysokie wartości historyczne w skali regionu, powstał jako siedziba utworzonego w 1529 r.

Urzędu Górniczego pełniącego pierwotnie funkcje administracyjne i sądownicze. To tu Mistrz Górniczy, odpowiednik współczesnego burmistrza rozstrzygał pierwsze miejskie spory. Dodatkowo kamienica posiada istotne wartości urbanistyczne jako część wpisanego do rejestru układu, stanowi istotny przykład budownictwa miejskiego z okresu najintensywniejszego rozwoju miasta.

Historia

W XVI wieku doszło do ostatecznego ukształtowania oraz wyboru lokalizacji rynku w Tarnowskich Górach, z czym związany był bezpośrednio rozkwit starego miasta, datowany na lata 1550-1582. Kamienica przy ulicy Gliwickiej 6 powstała prawdopodobnie w roku 1526 jako siedziba Urzędu Górniczego pełniącego funkcje administracyjne i sądownicze na terenie miasta. Zgodnie z materiałami  archiwalnymi pod koniec XIX w. obiekt stanowił własność kupca Hermana Lubitza, to właśnie w tym okresie przeszedł gruntowną przebudowę bezpowrotnie tracąc swój bogaty wystrój architektoniczny znany z opisów Franciszka von Wincklera. W 1891 r. wzmocniono stropy pomiędzy kondygnacjami, zmianie uległo także rozplanowanie otworów okiennych i drzwiowych w obrębie parteru. Wśród kolejnych właścicieli wymienić należy również postać Ignaca Florczyka, kupca prowadzącego w kamienicy sklep z porcelaną oraz fajansem. W 2. połowie XX w. budynek przeszedł kilka remontów charakteryzujących się niewielkim zakresem prac, obecnie obiekt pełni funkcje mieszkalno-usługowe.

Opis

Położona w centrum miasta, na południowy-zachód od rynku narożna kamienica wpisana jest w północną pierzeję ulicy Gliwickiej pod numerem 6. Obiekt zajmuje obszerną działkę z niewielkim podwórzem gospodarczym oraz dwukondygnacyjną oficyną w części południowo-wschodniej. Pełniący pierwotnie funkcje publiczne obiekt po dziewiętnastowiecznej przebudowie nie posiada wyraźnych cech stylowych. Jest to murowany, otynkowany, trzykondygnacyjny, podpiwniczony budynek o zwartej bryle nakrytej dachem dwuspadowym o niewielkim nachyleniu połaci. Kamienica została wzniesiona na rzucie zbliżonym do prostokąta delikatnie zwężającego się w kierunku północy z dwukondygnacyjną oficyną zlokalizowaną od strony południowo-wschodniej. Poszczególne elewacje są niesymetryczne i charakteryzują się oszczędną dekoracją w postaci: tynkowanego cokołu w partii przyziemia, profilowanego gzymsu w obrębie elewacji od strony ulicy oraz ujęcia poszczególnych otworów zarówno drzwiowych jak i okiennych w tynkowane opaski. Na uwagę zasługuje również zlokalizowana w elewacji zachodniej tablica pamiątkowa z 1930 r. z napisem Złoża srebronośnego kruszcu odkryte tu w r. 1490. A z których pierwszy okaz wmurowano tu przed laty spowodowały założenie Górniczego Miasta ,, Tarnowskie Góry’’. Układ wnętrz trzytraktowy, z sienią przelotową na osi. Komunikacje między kondygnacjami zapewniają drewniane dwubiegowe schody z drewnianą balustradą wypełnioną smukłymi tralkami. We wnętrzach piwnic oryginalne sklepienia kolebkowe, pozostałe zachowane sklepienia w formie kolebkowej w przestrzeniach parteru, urozmaicenie stanowią drewniane stropy belkowe w tylnych pomieszczeniach budynku.  Do dzisiaj nie zachował się oryginalne wyposażenie obiektu.

Obiekt dostępny z zewnątrz.

Opr. Agata Mucha, OT NID w Katowicach, 23.04.2015 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_24_BK.106217, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_24_BK.322588