Został wzniesiony jako integralny element większego systemu umocnień. Obecnie jest przykładem osiągnięć tzw. polskiej szkoły fortyfikacji.

Historia obiektu

Schron bojowy został wybudowany w 1939 r. jako element Pododcinka Śmiłowice stanowiącego pn. część Odcinka Mikołów. Do budowy fortyfikacji na tym terenie przystąpiono w czerwcu 1939 r. w celu obrony przed atakiem niemieckich sił pancerno-motorowych w kierunku na Oświęcim, Zator i Kraków. Autorem pierwszego projektu umocnień był. gen. Sadowski. Zgodnie z pierwotną koncepcją elementy obrony zostały rozplanowane na przedpolach Mikołowa, na linii Kotułowiec – Kopalnia Aleksandra – Wymyślonka – Kolonia Wojewódzka. Ostatecznie, na rozkaz szefa Sztabu Głównego - gen. Juliana Stachiewicza, linia umocnień została znacznie przesunięta w kierunku zach. i pd. względem pierwotnej koncepcji. Poszczególne elementy zespołu zostały rozmieszczone na odcinku Śmiłowice – Mokre – Łaziska Dolne – Wyry. Przedmiotowy obiekt został wybudowany i uzbrojony przed wybuchem wojny. W związku z faktem, że nie wszystkie schrony zostały do tego czasu ukończone, Odcinek Mikołów był najsłabiej umocnionym elementem linii obrony Obszaru Warownego Śląsk.

Opis

Schron bojowy wchodzący w skład pododcinka Śmiłowice znajduje się na obszarze położonym po zach. stronie drogi łączącej Mikołów i Gliwice, prowadzącej na pd. – w kierunku Oświęcimia i Krakowa. Obecnie w pobliżu znajduje się jednorodzinna zabudowa mieszkaniowa oraz tereny upraw rolniczych.

Schron wzniesiono w klasie odporności na ostrzał „D”, jako obiekt jednokondygnacyjny, nakryty płaskim stropem, rozplanowany na nieregularnym rzucie zbliżonym kształtem do pięciokąta, z zaokrąglonymi krawędziami ścian i stropu. Ściany od strony zach. i pd.-zach. są obsypane ziemią. Strop oraz ściany od strony pn., wsch., i pd.-wsch. są odsłonięte. Odsłonięte partie ścian były prawdopodobnie przesłonięte siatką maskującą. Wejście do schronu znajduje się w środkowej części ściany wsch. Otwór wejściowy został usytuowany za uskokiem ściany i pod okapem stropu. W pobliżu wejścia znajduje się czerpnia powietrza, strzelnica broni ręcznej wyposażona w uskokowe zabezpieczenie przeciwrykoszetowe oraz otwór wyjścia zapasowego. W ścianie pn. znajduje się wyrzutnia ładunków oświetlających oraz strzelnica ckm. W pobliżu strzelnicy znajdują się rury aparatu łączności optycznej. W ścianie pd. mieści się kolejna para rur aparatu łączności optycznej, strzelnica ckm ukierunkowana na pd.-zach. oraz wyrzutnia ładunków oświetlających. Obie strzelnice ckm zostały usytuowane za uskokami ścian i pod okapami stropu oraz wyposażone w uskokowe zabezpieczenia przeciwrykoszetowe i tarcze pancerne. W pd.-wsch. narożniku schronu mieści się zrzutnia granatów.

Wewnątrz znajduje się przedsionek wejściowy oraz dawne izby bojowe i pomieszczenie załogi. Obiekt był wyposażony w instalację wentylacyjną i aparat łączności optycznej. Uzbrojenie stanowiły dwa ciężkie karabiny maszynowe (ckm) i jeden ręczny karabin maszynowy (rkm).

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Autor noty: Ewa Waryś, OT NID w Katowicach, 14-07-2023 r.