Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl

kościół parafialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny


kościół 1465 r. Myślenice

Adres
Myślenice, Królowej Jadwigi 5

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. myślenicki, gm. Myślenice - miasto

Kościół wraz z otoczeniem i wyposażeniem jest cennym w skali regionu zabytkiem gotyckiej architektury sakralnej, przebudowanym w dobie baroku i jako taki stanowi cenny dokumentem przekształceń architektonicznych.

Historia

Najwcześniejsze informacje dotyczące parafii w Myślenicach pochodzą z I poł. XIV w. i są związane z kościołem na Stradomiu. Po lokacji miasta na prawie niemieckim w latach 1342 – 1354, centrum osadnicze i administracyjne znalazło się między 2 wsiami Myślenice (późniejszymi Dolną i Górną), tutaj też wybudowano kościół. W 1342 r. Spytek z Melsztyna, kasztelan krakowski, wzniósł nowy murowany kościół, który znajdował się  bliżej Rynku niż obecnie stojący. Ta gotycka świątynia przejęła funkcję kościoła parafialnego i wezwanie Narodzenia NMP, od kościoła na Stradomiu. Rozebrany przez zbuntowane wojska zaciężne, celem budowy umocnień obronnych w latach 1457 – 58, popadł w ruinę. Świątynia została odbudowana w 1465 r. z fundacji myślenickich mieszczan, z cegły i kamienia jako jednonawowa, z trójbocznie zamkniętym, węższym od korpusu prezbiterium, do którego przylegała od północy zakrystia kryta stropem. Kościół pw. Narodzenia NMP był rozbudowywany w kolejnych stuleciach, od XVI – XIX w. W 1543 r. od strony zachodniej, dobudowano do nawy wieżę, W latach 1642-1646, z fundacji hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego, dobudowano do kościoła od południa kaplicę Matki Boskiej Myślenickiej. W latach 1666-1669 nadbudowano i przebudowano zakrystię. Około 1790 r. korpus i prezbiterium nakryto sklepieniami kolebkowymi z lunetami na gurtach. W 1794 r. od północnej strony świątyni dobudowano kaplicę Pana Jezusa . W 1862 r do Kaplicy Matki Boskiej Myślenickiej dobudowano od wschodu kruchtę, wkrótce potem, drugą od zachodu. W 1900 r. według projektu Stanisława Odrzywolskiego nadbudowano i przebudowano wieżę oraz dokonano przebudowy kaplicy Pana Jezusa. W latach 1955 – 1970 prowadzono prace remontowe polegające na odwodnieniu kościoła, remoncie dachu i pokrycia go blachą, tynkowaniu elewacji zewnętrznych i wnętrza. Dokonano dwukrotnej restauracji kaplicy Matki Bożej Myślenickiej, w latach 1962 – 68 i 2005 – 2007. W roku 2011 przeprowadzono remont wieży, w latach 2013 – 2014 odnowiono prezbiterium i wymieniono posadzkę w kościele. W okresie 2018 – 19 przeprowadzono prace w otoczeniu świątyni, polegające m.in. na  budowie sieci opadowej i wymianie nawierzchni.  

Opis

Kościół parafialny (parafia pw. Narodzenia NMP) pw. Narodzenia NMP w Myślenicach stoi nieopodal rynku, na zachód od niego. Obok kościoła, na południowy – zachód od niego znajduje się plebania zbudowana na przeł. XVIII i XIX w. i zabudowania gospodarcze z pocz. XX w. Kościół jest świątynią orientowaną, zbudowaną z cegły i kamienia, w stylu gotyckim, z elementami renesansowymi, barokowymi i eklektycznymi. Kaplica Matki Boskiej Myślenickiej jest nakryta eliptyczną kopułą z latarnią, o pilastrowych podziałach ścian z arkadowymi wnękami ołtarzowymi. Kaplica Pana Jezusa została sklepiona kolebkowo z lunetami na gurtach, podziały ścian pilastrowe. Ołtarz główny jest barokowo – klasycystyczny z 1829 r. z obrazem Narodzenie Marii z 1. poł. XVIII w., odnowiony w 1829 r. przez S. Stolarskiego, z rokokowym tabernakulum z 2. poł. XVIII w. Dwa ołtarze boczne mają formę późnobarokową, jeden z datą 1829. W Kaplicy Matki Boskiej Myślenickiej ołtarz główny jest późnobarokowy z 1773 r. z manierystycznym obrazem MB Myślenickiej w typie eleuzy. Otaczany kultem obraz, wg tradycji był przywieziony z Rzymu przez Jerzego Zbaraskiego w 1596 r. Faktycznie, został namalowany przez malarza z kręgu manierystów praskich (szkoła Hansa von Aachen, nadwornego malarza cesarza Rudolfa) między 1611 a 1624 r., w kościele znalazł się w 1633 r. Drewniany chór muzyczny z malowanymi postaciami świętych na balustradzie z 2. Poł XVII w., ambona barokowo – klasycystyczna z 1. Poł. XIX w., figury św. Piotra i Pawła z końca XVII w, krucyfiks barokowy z początku XVIII w.

Obiekt dostępny.

Strona obiektu

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie 07.07.2020 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.194500, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.374511