Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kamienica Margrabska - Zabytek.pl

kamienica Margrabska


kamienica XIV w. Kraków

Adres
Kraków, Rynek Główny 47

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków

Efektowna kamienica-pałac przy Drodze Królewskiej, zawdzięczająca nazwę swemu XVI-wiecznemu właścicielowi, margrabiemu Zygmuntowi Myszkowskiemu.

Jeden z czterech przyrynkowych pałaców. Budynek był wielokrotnie przebudowywany jednak bryła i styl został zachowany do dnia dzisiejszego.

Historia

Obiekt o średniowiecznym rodowodzie, wymurowany w 2 połowie XIII w. (jeden z pierwszych obiektów murowanych w Krakowie), rozbudowywany w dwóch kolejnych stuleciach stała się największym obiektem mieszkalnym na Rynku. Pierwotnie własność wójta sandomierskiego Witka, w 1312, skonfiskowana przez Władysława Łokietka. W końcu XIV w. w budynku znajdującym się wówczas w tym miejscu działała mennica. Od rodziny Kislingów, pisarzy menniczych, dom kupił Seweryn Boner. W sprzedał ją braciom Piotrowi i margrabiemu Zygmuntowi Myszkowskim. Podczas uroczystych wjazdów monarszych między Kamienicą Margrabską, a kamienicą Pod Murzynami tradycyjnie ustawiano zdobną bramę triumfalną. W 1 ćwierci XVII stulecia kamienica została przebudowana na wczesnobarokową rezydencję typu pałacowego (w 1785 z przyrynkowych gmachów za pałace uważano jedynie Spiski, Krzysztofory, Pod Baranami i Margrabski). W 2 ćwierci XVIII w. rezydencja przeszła kolejne modernizacje i przebudowy, będąc siedzibą (od 1727) rodu Wielopolskich. Powstała nowa klatka schodowa, a obiekt nakryto wysokim, łamanym dachem. Obiekt był własnością m.in. Franciszka Wielopolskiego, pierwszego prezydenta miasta Krakowa. Kamienica Margrabska, zawiadywana przez plenipotenta Jana Szanieckiego, w latach 80. XVIII w. została adaptowana na zajazd (oberżę) dla szlachty pod godłem „Pod Opatrznością (A la Providence).Tu, w 1792, nocował w nim Tadeusz Kościuszko). Funkcja przyjęła się. W czasach Księstwa Warszawskiego zajazd dzierżawił, a w 1814 pałac kupił Piotr Lipiński, zmieniając w 1816 zajazd na hotel Drezdeński. Tu mieszkał (1858) m.in. Stanisław Moniuszko, tu w rozmowach z Ambrożym Grabowskim, Józefem Kremerem i Lucjanem Siemieńskim, zrodził się pomysł na nową - nie ukończoną - operę o Kazimierzu Wielkim „Rokiczana”, do libretta Józefa Korzeniowskiego. Hotel uchodził za dość nowoczesny, miał własną kawiarnię i sale bilardowe. W 1876 hotel kupił Antoni Ziembiński. Mieszczący się w budynku (od 1915) sklep cukierniczy Jana Piaseckiego reklamował się barwnym witrażem z wytwórni S. G. Żeleńskiego. Dużą zmianę przyniosła adaptacja na bank Gospodarstwa Krajowego w latach 20. XX w.

Opis

Dwupiętrowa kamienica z wysokim, łamanym dachem. Według M. Rożka, „rzadki przykład wpływu architektury drezdeńskiej na sztukę Krakowa”. Zachowana późnobarokowa fasada z 1. połowy XVIII w.; bogate, dynamiczne formy dekoracji rzeźbiarskiej portalu i opraw okiennych kontrastują z płaszczyznowym rozwiązaniem ścian. W latach 1814-1816 gmach przebudowano na Hotel Drezdeński, według projektu Szczepana Humberta. Remont w 1864 nie zadecydował o zmianie funkcji. Modernizacje prowadzone przez następne dziesięciolecia ograniczyły się do podzielenia wnętrz na małe pokoje. Dopiero w latach 1920-1922 Teodor Hoffmann dokonał adaptacji gmachu na bank Gospodarstwa Krajowego, dopełniony pracami modernizacyjnymi w 1934. Kolejne remonty i adaptacje wnętrz miały miejsce w latach 1951 i 1994-1997. Cukiernia Piaseckiego została zamieniona w elegancką kawiarnię.

Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.194036, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.426478