Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kamienica Januszowiczowska - Zabytek.pl

kamienica Januszowiczowska


kamienica XV w. Kraków

Adres
Kraków, Rynek Główny 40

Lokalizacja
woj. małopolskie, pow. Kraków, gm. Kraków

Jedna z zabytkowych kamienic Rynku Głównego, w przeszłości znana z najlepszych składów korzennych.

Historia

Murowana budowla pojawiła się w tym miejscu na przełomie XIII i XIV w. Faza rozbudowy przypadła na okres po połowie XIV stulecia. Wtedy obiekt stał się typowym krakowskim domem z przedprożem. Zmiana gustów i mód doprowadziła do remontu wnętrza na przełomie XV i XVI w. Wtedy też została wystawiona murowana oficyna wschodnia, która podczas kolejnych przebudów dzieliła losy i fazy z gmachem frontowym. W XVI stuleciu w ręku kupieckiej rodziny Januszowiczów, mającej sklep w Sukiennicach. Gruntowna przebudowa budynku głównego przypadła na początek XVII w. Po Januszowiczach dom posiadał kupiec bławatny Behm (1663), następnie szklarz Duszka (1736), kupiec Ulbricht (1772) i wreszcie Joanna z Wolskich Starowiejska. Gdy jej córki - Symforoza i Antonina, wstąpiły do klasztoru, syn - Jan Starowiejski Biberstein, starosta barwałdzki, stał się w 1780 dziedzicem kamienicy. W 1806 sprzedał ją arcybiskupowi lwowskiemu Andrzejowi Alojzemu Ankwiczowi. W kamienicy od wieków lokalizowano tzw. handle korzenne, z których najsłynniejszy należał do Teofila Mikuszewskiego. Do 1 ćwierci XIX w. budynek był dwupiętrowy. Nadbudowa III piętra i zmiana fasady miały miejsce po 1826. W testamencie (zmarł w 1838) zapisał dom Krystynie z Ankwiczów, żonie Kryspina hr. Żeleńskiego, lecz ta sprzedała go od ręki kupcowi Antoniemu Urasińskiemu. Kolejnymi właścicielami byli Teofil Seifert (1846), Józef i Katarzyna Rapczyńscy (1864) oraz Ludwik Helcel i jego siostrzeńcy: Tadeusz, Władysław i Jadwiga Helclowie. W latach 50. XIX w. postawiono oficynę boczną wg projektu Teofila Wincentego Żebrawskiego - wykonano wtedy podcieniowy pasaż z arkadami podpartymi na żeliwnych kolumnach. W 1883 nastąpiło połączenie z budynkiem sąsiednim, zwanym „Pod Konikiem” i przebudowa według projektu Władysława Fiszera. Obecna, klasycyzująca fasada pochodzi z 2. połowy XIX w., została wykonana wg projektu Antoniego Siedek. Współcześnie istniejąca fasada była remontowana w 1974, a ostatni remont bieżący przeprowadzono w latach 1991-1992.

Opis

Czterokondygnacyjna, trójosiowa kamienica. Zachował się kamienny portal oficyny tylnej wzniesionej w XVI w. Zachowało się XIX-wieczne wyposażenie i dekoracja wnętrza sklepowego.

Obiekt dostępny w różnym stopniu; z zewnątrz bez ograniczeń, wewnątrz, w godzinach pracy placówek handlowych i instytucji.

Oprac. Roman Marcinek, OT NID w Krakowie, 20-04-2016 r.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_12_BK.193988, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.426261,PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_12_BK.426308