Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół pw. Podwyższenia Krzyża - Zabytek.pl

kościół pw. Podwyższenia Krzyża


kościół XVII w. Konradów

Adres
Konradów

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Lądek-Zdrój - obszar wiejski

Kościół w Konradowie jest reprezentatywny dla schyłkowej fazy baroku w architekturze Ziemi Kłodzkiej i pozostaje przykładem nurtu tradycjonalistycznego w tejże architekturze.

To obiekt typowy dla regionu i epoki, ale też mający wartości artystyczne, podobnie jak dziewiętnastowieczna polichromia wnętrza.

Historia

Pierwsza wzmianka o Konradowie pochodzi z 1346 r., a już w 1366 r. istniała we wsi parafia. Sam kościół wzmiankowano w 1404 r. W czasie reformacji protestanci przejmowali go trzykrotnie, w latach ok. 1558 r., 1567 i 1618. W 1591 r. wznieśli kolejny kościół, murowany, bezwieżowy, nieduży, ze sklepionym prezbiterium, z nawą nakrytą drewnianym stropem oraz z sygnaturką na dachu. Kościół ten został ostatecznie w roku 1623 odebrany przez katolików i odnowiony przed 1631 r. W XVII w. wbudowano w nawę drewniane empory, a w 1705 r. wnętrze kościoła ozdobili polichromią malarze z Kralików Carl i Philipp Eichhornowie. Od 1737 r. kościół w Konradowie funkcjonował jako parafialny. Obecny kościół budowano w dwóch etapach. W 1786 r. do starego korpusu dobudowano wieżę, a następnie korpus ten rozebrano i wzniesiono w latach 1804-1806 nowy. Projekt wykonał i budowę prowadził lądecki budowniczy Fels, czynni też byli: międzyleski budowniczy Selink i cieśla Lonke. W sposób tradycyjny ukształtowany został układ przestrzenny korpusu kościoła złożonego ze sklepionego prezbiterium i z nawy nakrytej stropem. Tradycyjnie też wbudowano w nawę drewniany chór muzyczny oparty m.in. na słupach z brzuścami (budownictwo ludowe). W kształtowaniu bryły kościoła wykorzystano rozwiązania upowszechnione już na pocz. XVIII w., takie jak jej ujednolicenie, półkoliste zamknięte prezbiterium oraz dobudowanie do prezbiterium przybudówki z lożą patronacką. Wykorzystano też rozwiązanie z dojrzałego baroku — wklęsłe kształtowanie ścian nawy przy łuku tęczowym. Wystrój elewacji opracowano bardzo oszczędnie. Wnętrze nawy nakryto stropem z fasetą, co odpowiadało estetyce końca XVIII w. Mimo dwudziestu lat, jakie rozdzielały obie fazy budowy, kościół wzniesiono jako jednolity stylistycznie, w stylu późnego baroku o formach usztywnionych pod wpływem wczesnego neoklasycyzmu. Był to niewątpliwie wyraz silnego tradycjonalizmu w architekturze Ziemi Kłodzkiej, w której późny barok trwał jeszcze do początku lat czterdziestych XIX w. Niewielkie zmiany wprowadzono w 3 ćw. XIX w. Przebudowano górną kondygnację przybudówki przy prezbiterium i wzniesiono w stylu historyzmu pd. kruchtę. W końcu XIX w. lub na pocz. XX w. wykonano obecną, architektoniczno-dekoracyjną polichromię wnętrza utrzymaną w stylu neobaroku z elementami neorokoka.

Opis

Orientowany kościół fil. w Konradowie usytuowany w centrum wsi, murowany, tynkowany. Prezbiterium nieco węższe od nawy, zamknięte półkoliście i nawa nakryte wspólnym dachem. Od pd. dobudowana do prezbiterium dwukondygnacjowa przybudówka z zakrystią i lożą patronacką. Pięciokondygnacjowa wieża nakryta jednoprześwitowym hełmem z latarnią. Elewacje korpusu kościoła z uproszczonym podziałem ramowym. Zwieńczone profilowanym gzymsem koronującym. Podobnie zwieńczona wieża. W jej elewacji umieszczony główny portal kościoła, kamienny, z archiwoltą o łuku koszowym oraz z kluczem z datą 1786. Prezbiterium nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami zdobionym plafonem i dekoracyjną polichromią w stylu historyzmu, neobaroku. Podobna dekoracja nisz okiennych i podłucza łuku tęczowego. W bocznej ścianie prezbiterium malowana neobarokowa balustrada loży patronackiej. W nawę wbudowany drewniany, dwupoziomowy chór muzyczny z pełnymi balustradami oparty m.in. na filarach z brzuścami. Balustrady chóru jak i wnętrze nawy ozdobione polichromią architektoniczno-dekoracyjną złożoną z malowanych pilastrów i fryzu podstropowego. Fryz oraz płyciny na trzonach pilastrów, na balustradzie chóru muzycznego oraz na wklęsłych partiach ścian nawy wypełnione malowaną marmoryzacją. Przyłucza łuku tęczowego ozdobione m.in. wizerunkiem króla oraz ornamentyką jak w prezbiterium. Wyposażenie kościoła złożone z: barokowego ołtarza głównego (Michael Klahr młodszy, 1751), z dwóch neoklasycystycznych ołtarzy bocznych Św. Jana Nepomucena i maryjnego, Maria-Hilf (stolarz z Radochowa,1805,1806), z późnobarokowo-rokokowej ambony (uczeń Klahra Joseph Forche z Lądka, 1786), z chrzcielnicy (rzeźbiarz Weiß z Kłodzka XVIII w.), z prospektu organowego (1726) oraz z drogi krzyżowej (malarz Wilhelm Reinsch z Lądka, *1832-†1918).

Zabytek dostępny przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 04.09.2015 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.75048, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.87344