Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół pw. św. Marcina - Zabytek.pl

kościół pw. św. Marcina


kościół XVIII w. Jelenia Góra

Adres
Jelenia Góra, Kazimierza Przerwy-Tetmajera 1

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. Jelenia Góra, gm. Jelenia Góra

Niewielki, późnobarokowy kościół wzniesiony na szczycie dominującego nad Sobieszowem wzgórza i otoczony przez cmentarz. Wyróżnia się bogatym wyposażeniem w stylu późnego baroku, rokoka i klasycyzmu oraz wolnostojącą wieżą dzwonnicy (kampanilą) – rozwiązaniem rzadko spotykanym w kościołach rejonu podsudeckiego. Związany jest ze znanym śląskim rodem możnowładczym von Schaffgotsch, do którego należały miejscowe dobra wraz z pobliskim pałacem, będącym siedzibą zarządcy majątku.

Historia

Kościół lub kaplica pw. św. Barbary w Sobieszowie wzmiankowany był w 1380 r. oraz  1387 r. Murowany obiekt w stylu gotyckim został przebudowany na renesansowy w 1590 r. Kolejna przebudowa, prowadzona pod kierunkiem Petera Zimmermanna, miała miejsce w latach 1647-1648. Obecną świątynię wzniesiono w latach 1778-1782 z inicjatywy hrabiego Johanna Nepomuka Schaffgotscha, pod kierunkiem mistrza Liebuscha z Jeleniej Góry. Zastąpiła ona dawny kościół, który został rozebrany z pozostawieniem wolnostojącej wieży. W 1785 r. w jeleniogórskiej pracowni Augustina Wagnera powstał ołtarz główny kościoła. W 1803 r. przy południowej elewacji świątyni wystawiono piaskowcowe figury św. Leonarda i św. Floriana. W 1816 r. zawieszono żyrandol. W 1873 r. wybudowano prospekt organowy. Z 1921 r. pochodzą witraże.

Wieżę poddano gruntownej przebudowie w 1647 r., umieszczając w niej dzwon, odlany z armat pochodzących z zamku Chojnik. W 1728 r. w dzwonnicy umieszczono nowy zegar, wykonany przez Georga Klosego. Zarówno kościół, jak i wieżę dzwonnicy remontowano w 1961 r., 1978 r. i na pocz. obecnego stulecia.

Opis

Świątynia usytuowana w środkowej części wsi, na wzniesieniu po zachodniej stronie głównej drogi osiedla i na południe od zespołu folwarcznego z pałacem, w otoczeniu cmentarza. Jest to orientowany, dwunawowy, bezwieżowy kościół utrzymany w stylu barokowym. Jego szeroki korpus oparty został na planie prostokąta z dostawionym od wschodu nieznacznie węższym, zamkniętym prosto prezbiterium na rzucie zbliżonym do kwadratu. Stosunkowo niska, przysadzista bryła świątyni zwieńczona została wysokim dachem dwuspadowym, krytym ceramiczną dachówką i opatrzonym od wschodu trójkątnym szczytem ze spływami i kamiennymi wazami. Elewacje świątyni otrzymały wystrój tynkarski w schemacie ramowym z lizenami rozdzielającymi osie okienne. Zamknięte łukiem koszowym okna osadzono w piaskowcowych opaskach z profilowanymi podokiennikami. Znajdujące się od północy i południa otwory wejściowe o podobnym zamknięciu oprawione zostały w proste portale z kluczem i przyłuczami. Po obu stronach każdego z nich umieszczono na postumentach kamienne figury świętych. Przy południowej elewacji świątyni znalazły się ponadto epitafia, z których jedno upamiętnia bibliotekarza Schaffgotschów, Hansa Carla Neumanna. Wnętrze o dwóch nierównej szerokości nawach rozdzielonych arkadami, przykryte zostało sklepieniem kolebkowym z lunetami. Wyposażenie kościoła tworzą trzy barokowe ołtarze i bogato zdobiona ambona o cechach rokoka, uzupełniane przez wykonany żyrandol i nieczynne obecnie organy.

Kościół dostępny z zewnątrz bez ograniczeń, wnętrza jedynie w czasie nabożeństw. Informacja w parafii.

Oprac. Piotr Roczek, OT NID we Wrocławiu, 22.01.2018 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.94350, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.176171