Historia

Parcela przy Rynku Trybunalskim rozmierzono prawdopodobnie w XVI w. podczas lokacji miasta. Ze względu na brak badań architektonicznych i archeologicznych trudno ocenić datę zabudowy parceli. Nieruchomość pierwotnie składała się z kilku części. Z obserwacji rodzaju cegły i wiązania muru wynika, że najstarszą częścią są piwnice położone pod południową częścią kamienicy. Wysunięte są w stronę Rynku, przed obecną linię zabudowy i być może stanowią relikt podcieni. Północna pierzeja Rynku uległa całkowitemu zniszczeniu podczas pożaru w 1786 r. Nieruchomość narożna należała wówczas do Perlińskich. Część zachodnia była własnością Pieścichowskich. Na planie z 1820 r. część przyrynkowa ma kształt zbliżony do obecnego, zaś na wschodniej – przy pl. Czarneckiego zabudowania są drewniane. Na planie Wilhelma Bergemanna z 1824 r. widoczna jest już pełna zabudowa murowana w obu pierzejach. Brak na nim oficyn południowej, która wzniesiona zostanie w 1846 r. i jeszcze młodszej północnej. W 1865 r. podczas pożaru wschodniej części miasta nieruchomość uległa zniszczeniu. W 1867 r. kamienica, należąca wówczas do Michaleckiego została przebudowana według projektu arch. K. Szpakowskiego. W 1868 r., po wyburzeniu ratusza, przebudowano narożną część kamienicy używając do tego cegły z ratusza. Na początku XX w. nieruchomość była własnością Towarzystwa Lekarskiego. Z 1928 i 1939 r. pochodzą wezwania do remontu kamienicy. W 1930 r. na nieruchomości założono instalację wodno-kanalizacyjną. W 1954 r. posesja przeszła na własność Skarbu Państwa 

Opis

Posesja znajduje w północnej pierzei Rynku Trybunalskiego. Tworzy południowo-wschodni narożniku kwartału ograniczonego Rynkiem Trybunalskim – od południa, ul. Rwańską – od zachodu, ul. Wojska Polskiego – od północy, rynkiem Czarneckiego od wschodu. 

Narożna kamienica wzniesiona na planie litery „L” tworzy zamknięty czworokąt z oficynami wzniesionymi również na planie prostokąta, wzdłuż zachodniej i północnej granicy działki. 

Budynek wzniesiony w stylu klasycystycznym. 

Kamienica i oficyny wzniesione z cegły ceramicznej, pełnej na zaprawie wapiennej w piwnicach w części przyrynkowej wiązanie gotyckie. Fundamenty z kamieni polnych i cegły. Ściany kondygnacji naziemnych tynkowane. Nad piwnicami sklepienia z cegły ceramicznej pełnej na zaprawie wapiennej, kolebkowe z lunetami i odcinkowe. W kondygnacjach naziemnych stropy drewniane, belkowe ze ślepym pułapem, wypełnione polepą z podsufitką, tynkowane tynkiem wapiennym na macie z trzciny. W oficynie, na piętrze galeria wspornikowa o stropie Kleina. Więźba dachowa nad skrzydłami budynku frontowego drewniana płatwiowo-kleszczowa. Nad oficynami dach pulpitowy. Dachy kryte papa na deskowaniu. Posadzki w piwnicach ceglana, w kondygnacjach naziemnych parkiety na ślepej podłodze, terakota lub lastrico. Podesty balkonów deskowe, wsparte na żeliwnych konsolach. W oficynie na galerii wylewka betonowa. Schody do piwnic jednobiegowe, murowane z cegły, tynkowane z drewnianą balustradą. W kondygnacjach naziemnych drewniane, dwubiegowe z drewnianą balustradą. W narożnej klatce schodowej schody do piwnic jednobiegowe, łamane, murowane z cegły ceramicznej pełnej z drewnianymi stopnicami. W kondygnacjach naziemnych jednobiegowe, łamane, drewniane. 

Okna współczesne, zespolone o podziałach powtarzających podziały okien pierwotnych. W parterze okna witrynowe z nadświetlem, stałe. Wyżej dwuskrzydłowe, na drugiej kondygnacji każde skrzydło czterokwaterowe wyżej trójkwaterowe. Drzwi współczesne, powtarzające podziały drewnianych drzwi ramowo-płycinowych. 

Elewacje południowa i wschodnia o takiej samej artykulacji. Ściana południowa trójkondygnacyjna, ośmioosiowa, od wschodu oś na zaokrąglonym narożniku. Ściana wschodnia trójkondygnacyjna, czternastoosiowa. Obie umieszczona na niskim cokole. Rozczłonkowane płaskimi pilastrami, w wielkim porządku, rozmieszczonymi rytmicznie pomiędzy otworami. Na wysokości parteru pilastry boniowane, stanowią cokoły dla gładkich pilastrów drugiej i trzeciej kondygnacji, Pilastry dźwigają skromne belkowanie z oknami poddasza w polu fryzu zwieńczone gzymsem podokapowym. Osie wyznaczone przez otwory prostokątne, na parterze pozbawione oprawy. Na pierwszym pierze wsparte na gzymsie podokiennym i zwieńczone profilowanym odcinkiem gzymsu. W drugiej kondygnacji odcinkowe parapety. W elewacji zachodniej, na parterze w czwartej osi od zachody i w zaokrąglonym narożniku otwory drzwiowe. Na piętrach w osi skrajnej zachodniej i na narożniku okna balkonowe z balkonami z balustradami, metalowymi, ażurowymi. W elewacji wschodniej otwory wejściowe w osiach drugiej, siódmej, dwunastej i trzynastej. W osi dziesiątej otwór bramy przejazdowej zwieńczony łukiem koszowym. Nad nim okna balkonowe i balkony z dekoracyjną, metalową balustradą. Elewacje północna i zachodnia budynku głównego oraz ściany oficyn gładko tynkowane.

Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Agnieszka Lorenc-Karczewska, OT NID w Łodzi, 25.07.2020 r.