Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, ob. kościół rzymskokatolicki - Zabytek.pl

cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, ob. kościół rzymskokatolicki


cerkiew 1889 r. Wysocko

Adres
Wysocko

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Laszki

Cerkiew w Wysocku stanowi interesujący przykład architektury cerkiewnej z k.XIX w.nawiązującej pod względem rozplanowania jak i bryły do archaicznych wzorców świątyni bizantyjskiej.

Reprezentuje tradycyjny schemat trójdzielnej cerkwi przykrytej trzema kopułami o dość zwartej bryle (z uwagi na płytkie ramiona transeptu).

Historia obiektu

Cerkiew wraz z dzwonnicą wybudowane zostały staraniem ks. Teodozego Lechyckiego w 1889 r., na miejscu starszej cerkwi drewnianej. Jej fundatorami byli Józefa i Zdzisław Zamojscy – właściciele pałacu i majątku w Wysocku. W 1935 r. cerkiew była remontowana. W 1947 r. przeszła na własność kościoła rzym. kat. jako kościół filialny parafii Wietlin Wieś. Remontowana była w l. 90. XX w. oraz 2. dek. XXI w. W tym okresie przeprowadzono również prace konserwatorskie przy ikonostasie oraz części elementów wyposażenia.

Opis obiektu

Cerkiew orientowana, usytuowana w centralnej części wsi, na wschód od pałacu Zamojskich, a po pn. stronie drogi prowadzącej do Wietlina.

Cerkiew murowana jest z cegły, otynkowana, założona na planie krzyża o zredukowanych przęsłach bocznych, z niewielkim, dwukonygnacjowym babińcem i wydłużonym, zamkniętym półkoliście prezbiterium. Babiniec i prezbiterium flankowane są aneksami. Dominantę w bryle stanowi część nawowa. Trójdzielność założenia podkreślają trzy drewniane pozorne kopuły na ośmiobocznych tamburach. Dachy nad kopułami ośmiopołaciowe i ostrosłupowe (z wysokimi latarniami i hełmami z kokosznikami) zwieńczone są ażurowymi krzyżami. Nad babińcem i bocznymi przęsłami nawy występują dachy dwuspadowe kalenicowe, nad nawą czteropołaciowy, nad prezbiterium siodłowy, nad aneksami bocznymi dachy pulpitowe, wszystkie kryte blachą. Elewacja frontowa zamknięta jest trójkątnym szczytem, poprzedzona ryzalitem zwieńczonym analogicznie, w którym wejście ujęte wiązkami półkolumn dźwigających archiwolty. Po bokach umieszczono kartusze herbowe Zamojskich. Na wysokości drugiej kondygnacji elewacji, ponad ryzalitem, okno arkadowe z półkolistym, mocno wysuniętym naczółkiem. Przęsła boczne nawy zwieńczone analogicznie jak fronton, rozczłonkowane są płycinami i przeprute dwoma wysokimi oknami, nad którymi półkolisty naczółek z kolistą płyciną w polu. Analogiczne okno znajduje się w absydzie, w aneksach zaś okna prostokątne.   

Wnętrze dwukondygnacjowego babińca otwiera się na aneksy i nawę. W północnym znajdują się schody prowadzące na chór z ażurową balustradą. Nad babińcem, bocznymi przęsłami nawy oraz prezbiterium koleba, nad nawą sklepienie zwierciadlane otwarte do wnętrza tamburu. W aneksach bocznych stropy płaskie. W pn. aneksie przy prezbiterium, szerszym od pozostałych, zakrystia, pod którą sklepiona piwnica.

Wyposażenie, w tym: ikonostas, ołtarze boczne, ambona, kiwot pochodzą z przełomu XIX i XX w., a dwie ikony oraz carskie wrota z XVIII w., zapewne z dawnej cerkwi.

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Obiekt dostępny z zewnątrz przez cały rok, możliwość zwiedzania wnętrza po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.

Autor noty: opr. Jadwiga Stęchły, OT NID w Rzeszowie, 18-01-2017 r.

Rodzaj: cerkiew

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.11050, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.191259