Historia

W latach ok. 1730–1738 lub po 1748 r. zbudowany na terenie ogrodów dworskich pałac letni przeznaczony do spotkań towarzyskich, przyjmowania gości i urządzania ogrodowych przyjęć. Architektura budynku ukształtowana w stylu przejściowym od baroku wczesnego do dojrzałego, w jego fazie z początku XVIII w. Dla niej charakterystyczne: koncepcja wystroju elewacji z dominacją podziałów pionowych, złożonych z pilastrów wielkiego porządku i osi okiennych wypełnionych dodatkowo tablaturą oraz z wczesnobarokowej kamieniarki. W tym stylu utrzymane obramienia okienne oraz portale, m.in. główny, uszakowy, z przerwanym naczółkiem segmentowym i portale wewnętrzne. Formy portalu głównego oparte na wzorach z lat 80. XVII w. O ile w ujęciu bryły pałacu zauważalne formy obiegowe, o tyle w rozwiązaniu wnętrza widoczna oryginalność ujęcia. W centrum przyziemia usytuowana przelotowa, duża sień nakryta drewnianym stropem belkowym na słupach z mieczami. Nad sienią, na piętrze założony duży salon ogrodowy nakryty stropem z plafonem zdobionym polichromią utrzymaną w stylu dojrzałego baroku, z ornamentyką podlegającą wpływom rokoka. Fresk przypisywany Johannowi Franzowi Hoffmannowi, autorowi polichromii kaplicy przy dworze w Ścinawce Górnej, nr 40. W 1935 r. przeprowadzona renowacja elewacji pałacu. W latach 1977–1979 wykonane prace konserwatorskie polichromii na plafonie salonu.

Opis

Pałac letni wzniesiony na wschód od starego założenia dworskiego, poniżej poziomu jego lokalizacji i w dolinie Włodzicy. Zbudowany na planie prostokąta, murowany, tynkowany. Wzniesiony na planie prostokąta, z centralnie usytuowaną, przelotową sienią. Dwukondygnacjowy. Nakryty dachem mansardowym. Wystrój elewacji wykonany w tynku, uzupełniony kamieniarką z lokalnego, czerwonego piaskowca. Artykulacja złożona z cokołu, uproszczonych pilastrów wielkiego porządku i profilowanego gzymsu koronującego. Otwory rozmieszczone regularnie. W elewacji frontowej kamienny, profilowany portal uszakowy w formie litery T, z guttami zwieńczony przerwanym naczółkiem segmentowym, w którym dawniej herb. W elewacji tylnej podobny portal, ale bez naczółka, z nadświetlem. Obramienia okienne kamienne, listwowe, także w formie litery T, z guttami. Pomiędzy nimi, w osiach okiennych rozmieszczona tablatura, prostokątne płyciny z wykrojonymi wgłębnie owalami i ośmiobocznymi płycinami z wkleśle podciętymi narożami. W dachu ozdobnie kształtowane lukarny. Sień w centrum przyziemia, z kamiennymi portalami wewnętrznymi, nakryta drewnianym stropem wspartym na słupach z mieczami. W niej schody na piętro umieszczone bocznie, łamane, dwubiegowe z podestem. Złożone z drewnianego biegu w obrębie sieni oraz z biegu mieszczącego się w tunelowej, sklepionej klatce schodowej. Na piętrze, nad sienią założony duży salon ogrodowy z dwoma kominkami, kamiennymi, wewnętrznymi portalami i z widokiem ku ogrodowi. Flankowany gabinetami. Nakryty drewnianym stropem z sufitem z dużym plafonem o wykroju wklęsło-wypukłym. W plafonie polichromia nawiązująca tematycznie do funkcji budynku. Na iluzjonistycznym fresku o charakterze dekoracyjnym przedstawiony bogato kształtowany ogród z fontanną, małą architekturą i rzeźbą figuralną (m.in. cztery pory roku), odnoszącą się w symboliczny sposób do antyku (w tle grecka świątynia i rzymska rotunda). Naroża stropu ozdobione dekoracją ornamentalną. Inne wnętrza pałacu nakryte sklepieniami krzyżowymi, kolebkowymi lub stropami drewnianymi z sufitami.

Zabytek dostępny przez cały rok.

Opr. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 04-08-2016 r.