Historia

Willa przy ul. J. Matejki 5 wzniesiona została około 1885 roku. Budynek należał pierwotnie do radcy zdrowia (Sanitätsrat) dra Issmera. W sąsiednim budynku (obecnie ul. J. Matejki 5a) mieściła się jego prywatna lecznica. W okresie powojennym, do 2012 r. w budynku miała swą siedzibę Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej. Obecnie budynek nie jest użytkowany.

Opis

Neorensansowa willa z ogrodem i budynkiem pomocniczym. Willa wolnostojąca, usytuowana w południowo-zachodniej pierzei ul. J. Matejki, na zagospodarowanej parkowo parceli otoczonej ogrodzeniem. W głębi posesji (na wydzielonej obecnie parceli ul. Przemysłowa 1a) wzniesiony został budynek pomocniczy. 

Jest to budynek podpiwniczony, dwukondygnacyjny, wzniesiony na planie zbliżonym do kwadratu nakrytego dachem czterospadowym o stromych połaciach ponad elewacjami, z balustradą i lukarnami. Bryła willi jest rozczłonkowana ryzalitami (z wyjątkiem elewacji północno-zachodniej).

Elewacje willi komponowane są symetrycznie. Elewacja główna – północno-wschodnia jest 5-osiowa, z ryzalitem i wejściem do budynku w środkowej osi; ponad ryzalitem wyłamana połać dachu; w ryzalicie elewacji południowo-wschodniej umieszczono boczne wejście do budynku oraz powyżej nieduży balkon o wklęsło-wypukłej linii z ażurową balustradą.

Elewacje są tynkowane, z bogatym, wyrobionym w tynku detalem architektonicznym, który tworzą: boniowanie przyziemia, dekoracyjne gzymsy, w tym konsolowy gzyms koronujący, boniowane lizeny i korynckie pilastry pomiędzy osiami okiennymi i w narożach parteru w poziomie piętra, profilowane opaski okien parteru oraz obramienia okien II kondygnacji z płycinami podokiennymi oraz nadokiennikami w formie odcinków gzymsów wspartych na wydłużonych, wolutowych konsolkach (ponad głównym wejściem podwójne okno z imitacją tralkowej balustrady w podokienniku.

W złym stanie technicznym jest zachowana, oryginalna, drewniana stolarka drzwi wejściowych – dwuskrzydłowych z nadświetlem, ramowo-płycinowych, z przeszklonymi i przesłoniętymi ozdobną kratą górnymi płycinami, oraz oryginalna, drewniana stolarka okienna z dekorowanymi słupkami. 

Posesję otacza oryginalne, kute ogrodzenie na podmurówce; krata bramki wejściowej dekorowana jest liśćmi akantu, a słupek zakończony motywem delfina (?).

Budynek pomocniczy założony jest na planie litery „T”, dwuczłonowy, II-kondygnacyjny z poddaszem, nakryty dachami dwuspadowymi o niskiej strzałce; zachowana jest kompozycja elewacji oraz skromny detal w postaci boniowania parteru i gzymsu.

Zabytek dostępny jedynie z zewnątrz. 

Oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 15.11.2018 r.