kościół pw. św. Stanisława Biskupa - Zabytek.pl
Adres
Boguchwała, Grunwaldzka 2
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. rzeszowski, gm. Boguchwała - miasto
Historia obiektu
Kościół parafialny pw. św. Stanisława Biskupa wzniesiony został, jako trzecia z kolei świątynia w miejscowości Piotraszówka, w 1727 r. z fundacji księcia Teodora Lubomirskiego, wojewody krakowskiego, ówczesnego właściciela miejscowości. Rok później miejscowość uzyskała prawa miejskie i zmieniła nazwę na Boguchwała. Według Zygmunta Hendla budowniczy obiektu prawdopodobnie pochodził z Moraw. W 1860 r. cmentarz kościelny obwiedziono murem, na miejscu wcześniejszego ogrodzenia z drewnianych sztachet.
Budynek kościoła został odnowiony i częściowo przebudowany w 1896 r., podwyższono wtedy wieżę. W 1903 r. zmieniono pokrycie dachu z gontowego na blaszane, zmieniono kształt hełmu na wieży oraz dobudowano niewielką kruchtę od zachodu. Po wybudowaniu nowego kościoła w 1989 r. barokowa świątynia pełni funkcję kościoła filialnego.
W l. 2003-2006 przeprowadzono remont generalny kościoła, osuszono mury, założono nowe pokrycie miedziane na częściowo wymienionej więźbie dachowej, wykonano uzupełnienia tynków i malowanie elewacji.
Opis obiektu
Zespół kościelny położony jest na skraju stromej skarpy opadającej ku wschodowi i południu jako brzeg szerokiej doliny Wisłoka. Świątynia otoczona jest murem z bramą i dwoma bramkami, z których jedna prowadzi do pałacu. Plebania położona jest na północ, po drugiej stronie lokalnej drogi.
Kościół usytuowany jest w pośrodku niewielkiego placu, późnobarokowy, orientowany, jednonawowy. Wybudowany został na rzucie prostokąta o ściętych narożnikach, z prostokątną kruchtą od zach., z apsydą, do której od wsch. przylega wieża, od pn. zakrystia a od pd. loża kolatorska.
Bryła kościoła prostopadłościenna, przekryta dachem dwuspadowym nad nawą z zaokrąglonym przyczółkiem, nad apsydą zdominowana jest przez trzykondygnacyjną wieżę zwieńczoną dwupoziomowym hełmem z lukarnami, zakończonym kulą z krzyżem. Prostopadłościenna, parterowa kruchta przekryta została dachem trzyspadowym. Elewacje zakończone od góry gzymsem koronującym, podzielone są poziomo gzymsem międzykondygnacyjnym i rozczłonkowane pilastrami. W płycinach utworzonych przez podziały wkomponowano zakończone łukiem odcinkowym otwory okienne z oknami o wyciętych półkoliście górnych narożnikach. Fasadę rozplanowano jako jednoosiową, czterokondygnacyjną, zwieńczoną trójkątnym szczytem ze spływami wolutowymi i wazami kamiennymi z płomieniem; kruchtę natomiast z niewielkim zwieńczeniem analogicznym do szczytu fasady. Elewacje boczne rozplanowano jako pięcioosiowe, niesymetryczne. Wnętrze świątyni jednonawowe, trójprzęsłowe, podzielone jest pilastrami o rozstawie odpowiadającym zewnętrznym podziałom, ściany i sklepienia pokryte malowidłami, chór muzyczny wsparty na dwu słupach.
Dostępność obiektu dla zwiedzających. Obiekt dostępny po wcześniejszym uzgodnieniu z parafią.
Autor noty: opr. Barbara Potera, OT NID w Rzeszowie, 01-10-2015 r.
Rodzaj: kościół
Styl architektoniczny: barokowy
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.16183, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.199251