W związku z brakiem badań archeologicznych i architektonicznych obiektu, trudno jednoznacznie stwierdzić datę jego powstania. Pierwsze informacje archiwalne pochodzące z 1702 r. Dotyczą parceli określanej dziś jako Rynek Trybunalski 1. Wzmianka dotyczy lokacji 2000 złotych na tym domu, na rzecz kościoła w Pabianicach, przez Agnieszkę z Janowiczów, żonę Jakuba Szterlinga. Na ilustracji przedstawiające Rynek Piotrkowski z tego okresu widać, że była to kamienica podcieniowa. Wiadomo również, że zwana była „Brydakowską”. W połowie XVIII w. nieruchomość należała do Domiceli i Sebastiana Pawlickich. W 1762 r. sprzedana została Agnieszce i Marcinowi Neymanowiczom i Annie Karelli. W 1786 r. górna część budynku oraz stolarka zostały zniszczone. Po dobudowie Naymanowiczowie sprzedali swoją część Konsyliarzowi Miast Wolnych Rzeczypospolitej Tomaszowi Makułowskiemu, który miał już w posiadaniu część po Karellich (część narożną parceli). W 1836 r. kamienica została uszkodzona podczas pożaru. W rok później zmarł Makułowski, a kamienicę odziedziczyły jego córki. W 1840 r. sprzedały parcelę Dymitrowi i Mariannie Grabowskim. Nie dysponujący odpowiednimi środkami nowi właściciele postanowili zamurować mocno zniszczone podcienia. Grabowscy przejęli również część parceli po Kanellich. Po śmierci Dymitra Marianna wyszła ponownie za mąż, za Franciszka Dąbeckiego. W 1861 r., po śmierci żony sprzedał on nieruchomość Józefowi i Józefinie Mikulskim. Oni natomiast sprzedali ją Janowi i Letycji Michaleckim, właścicielom sąsiedniej posesji. Jest to czas generalnego remontu obu kamienic i połączenia ich w jeden obiekt. Trzecia część od zachodu, w 2 połowie  XVIII w. należała do Szpakiewicza, od którego uszkodzony w czasie pożaru w 1786 r. dom, kupił Jacek Świetlikiewicz – szewc. Po śmierci Jacka dom odziedziczył jego syn Stanisław. Wdowa po Stanisławie sprzedała nieruchomość Mikulskim, którzy odsprzedali ją Józefowi Michaleckiemu. On również kupił w 1868 r. czwartą część dzisiejszej posesji, stając się w ten sposób właścicielem nieruchomości Rynek trybunalski 2/ Sieradzka 2. W latach 1869-1870 przeprowadził on remont ostatniej części nieruchomości, łącząc wszystkie obiekty w narożną kamienicę, w której urządził Hotel Litewski. W 1878 r. wydzierżawił budynek na 9 lat, Pawłowi Kotnowskiemu i Stanisławowi Skorupskiemu z Warszawy. Następnie właścicielem nieruchomości został Teofil Netzel, a po nim jego córki Emilia Netzel i Aleksandra Chęcińska. W 1958 r. nieruchomość przeszła na własność Skarbu Państwa.

Opis

Kamienica usytuowana jest na północno-zachodnim narożniku Rynku Trybunalskiego, zajmuje większą część północno-zachodniego kwartału przyrynkowego otoczonego ulicami: Rynek (od wschodu), Sieradzka (od północy) Rycerska od zachodu i Szewska (od południa). Od południa przylega do dwupiętrowej kamienicy.

Budynek o cechach klasycystycznych.

Obiekt złożony z trzech budynków planie prostokąta, wzniesionych wokół prostokątnego podwórza. Od wschodu (kamienica frontowa przy Rynku) na rzucie zbliżonym do kwadratu, w asymetrycznym układzie trójtraktowym, narożnik północno-wschodni zaokrąglony. Od północy kamienica dwutraktowa, na rzucie wydłużonego prostokąta, z ryzalitem w ścianie południowej, od zachodu wąska oficyna jednotraktowa.

Kamienica frontowa i skrzydło boczne, podpiwniczone, o trzech kondygnacjach naziemnych. W korpusie głównym użytkowe poddasze. Dach korpusu głównego trójpołaciowy ze świetlikiem latarniowym, doświetlającym klatkę schodową. Skrzydło boczne kryte dachem dwupołaciowym, o połaci południowej przedłużonej nad ryzalit, Oficyny niepodpiwniczone, dwukondygnacyjne, z poddaszem niegdyś częściowo użytkowym. Tam dachy pulpitowe. Poddasza doświetlone lukarnami.

Budynek murowany z cegły ceramicznej na zaprawie wapiennej, i wapienno-cementowej. W części piwnic użyto również kamienia. Tynkowany. Piwnice sklepione kolebkowo. Sklepienie kolebkowe z lunetami w sieni przejazdowej. Strop drewniany, belkowy. Na klatkach schodowych stropy Kleina. Więźba dachowa nad korpusem głównym i skrzydłem, drewniana, płatwiowo-jętkowa na podwójnej ściance stolcowej. Dach kryty papą na deskowaniu. W piwnicach posadzki ziemne. Podłogi deskowe, białe na legarach, w sieni przejazdowej  gładź cementowa. W pomieszczeniach użytkowych – posadzki z płytek ceramicznych. Schody do piwnicy – jednobiegowe, murowane z cegły. W kondygnacjach naziemnych trzy klatki schodowe. W korpusie głównym schody dwubiegowe, drewniane. Z parteru na piętro balustrada metalowa z drewnianą poręczą, wyżej balustrada z drewnianych tralek. Schody w skrzydle bocznym trójbiegowe, łamane, o konstrukcji żelbetowej, stopnie z lastriko, podesty pokryte terakotą, prosta balustrada metalowa. W zachodniej klatce schodowej skrzydła bocznego schody drewniane, policzkowe, dwubiegowe, łamane. Balustrada drewniana z toczonych tralek. 

Okna współczesne, zespolone, powtarzają formę pierwotną. Dwuskrzydłowe każde skrzydło czterokwaterowe. Na parterze wystawowe, stałe.

Drzwi jedno i dwuskrzydłowe, ramowo-płycinowe. W bramie od frontu wrota dwuskrzydłowe z nadświetlem.

Elewacja kamienicy wschodnia-frontowa oraz północna, ujednolicone. Wzniesione na cokole o wysokości dostosowanej do nachylenia gruntu. Otwory parteru na tle pasowego boniowanie. Kondygnacja parteru zwieńczona gzymsem kordonowym. Wyżej na drugiej kondygnacji, na tle gładkiej ściany prostokątne otwory okienne i port-fenêtre, w sztukatorskich, profilowanych ramach. Nad każdym otworem odcinek profilowanego gzymsu. Wyżej na tle gładkiej ściany prostokątne otwory z sztukatorskich ramach. Ściany wieńczy podwójny gzyms. Nad nim, na tle gładkiego fryzu, okrągła okienka doświetlające poddasze. Ściany wieńczy gzyms podokapowy. 

Elewacja wschodnia-frontowa, trójkondygnacyjna, sześcioosiowa, niesymetryczna. Skrajna oś północna umieszczona w zaokrąglonym narożniku. Oś tę wyodrębniają na całej wysokości gładkie lizeny. W parterze w skrajnej osi południowej, brama przejazdowa, zwieńczona koszowo. Na osi bramy na dwóch kondygnacjach, balkony i port-fenêtre. Balkony również w osiach wyższych kondygnacji na zaokrąglonym narożniku. Każdy balkon na metalowych wspornika z bogato zdobioną metalową balustradą. Elewacja północno dwunastoosiowa.

We wnętrzu kamienicy zachowały się elementy wyposażenia dawnego hotelu. Szerokie schody prowadzą na piętra. Tam, mimo polaczenia pokoi, czytelny pozostaje rozkład dawnych pomieszczeń hotelowych. Zachował się również świetlik nad klatką schodową.

Na parterze Hotelu Litewskiego mieściła się restauracja. Przez lata zmieniali się właściciele i nazwa restauracji. Znana była jako „Adria”, „Cristal” jednak niezmiennie słynęła z dobrej kuchni.

Własność prywatna. Obiekt dostępny z zewnątrz.

Oprac. Agnieszka Lorenc-Karczewska, OT NID w Łodzi, 15-06-2020 r.