Historia obiektu

W dokumencie z 1340 r. pojawiła się informacja o przekazaniu przez Tyczka, sołtysa wsi Buchwald (Buczki), żonie Małgorzacie 4-łanowego folwarku o nazwie Caczinshinder. Folwark posiadał most zwodzony. Prawdopodobnie pierwszymi właścicielami folwarku byli przedstawiciele znanej wrocławskiej rodziny mieszczańskiej Katzenschinder. Nazwa folwarku pojawiła się w dokumentach kilkukrotnie. W 1358 r. w rejestrze księstwa wrocławskiego wymieniono 4-łanowy folwark Kaczinschinder. W 1382 r. bracia Paweł, Marcin i Henczel von Katzenschinder sprzedali folwark braciom Stefanowi, Andrzejowi i Ottonowi Logau. W 1433 r. kolejna właścicielka, Barbara von Kreidelwitz sprzedała Gabrielowi Zamberdorf folwark wraz ze wsią Cesarzowice. W 1466 r. Mikołaj Nebelschütz wraz z innymi sprzedał dobra Katzenschinder i Cesarzowice Kunczkowi Lückau i Mikołajowi Dörfschnabel. Jako wieś Katzenschinder była wzmiankowa tylko raz, w dokumencie z 1416 r. dotyczącym sprzedaży gruntów, które graniczyły z nią i Cesarzowicami. W średniowiecznych dokumentach pojawiały się również informacje o dobrach Egilsjagt. Niekiedy nazwę tę stosowano dla folwarku w Buczkach.  Według Dominika Nowakowskiego były to jednak oddzielne, graniczące ze sobą majątki, co wynika m.in. z dokumentów z lat 80. XIV w. Badacz sugeruje, że pozostałością Egilsjagt może być stanowisko 1/25 (Das alte Schloss), zlokalizowane około 1 km na północny wschód od stanowiska 2/26 (Das neue Schloss).

Opis obiektu

Usytuowanie zabytku:

Stanowisko archeologiczne jest zlokalizowane w lesie, w obrębie mezoregionu Równiny Wrocławskiej, około 830 m na południowy wschód od skrzyżowania ul. Leśnej i Dębowej w Buczkach, około 1,95 km od skrzyżowania ul. Średzkiej i Jaworowej w centrum Ciechowa, ok. 2,25 km na południowy zachód od ruin pałacu w Chwalimierzu, ok. 1 km na południowy zachód od stanowiska 1/25 (Das alte Schloss).

Opis stanowiska:

Założenie obronne składa się z dwóch członów. Pierwszy człon o wymiarach 65 x 80 m jest otoczony fosą szerokości 2-3 i wałami usypanymi z ziemi wydobytej w trakcie kopania fosy-rowu. Od wschodu przylega do niego drugi człon, również prostokątny, o wymiarach 25 x 70 m, otoczony fosą-rowem. W południowo-zachodnim narożniku członu pierwszego znajduje się kopiec wzniesiony na planie koła o średnicy: u podstawy około 18 m, u góry około 12 m., otoczony fosą szerokości 4-5 m i wałem zewnętrznym.  

Stan i wyniki badań archeologicznych:

Stanowisko archeologiczne było znane już w 2 połowie XIX w. Przed 1930 r. obiekt badał powierzchniowo Max Hellmich, w 1966 r. - Zbigniew Bagniewski, w 1975 r. - Antoni Pawłowski. W 1972 r. badania wiertnicze wykonał Eugeniusz Cnotliwy. W okresie między i powojennym stanowisko było znane pod nazwą miejscowości Chwalimierz (Frankenthal).

W 1987 r. w ramach realizacji weryfikacyjno-poszukiwawczej akcji Archeologicznego Zdjęcia Polski dla obszaru 79-24 zespół w składzie: Tadeusz Tercowicz, Andrzej Kosicki, Jerzy Piekalski opracował kartę ewidencyjną stanowiska archeologicznego.

Grodzisko zostało zinwentaryzowane przez zespół badaczy z Politechniki Wrocławskiej na podstawie materiałów z laserowego skanningu lotniczego pozyskanych z zasobów Centralnego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej. Z wynikami analiz opublikowanymi w 2019 r. można zapoznać się na stronie internetowej projektu badawczego:

http://www.odgrodudozamku.pl/stanowisko/chwalimierz-grodzisko/ (dostęp: 19.03.2024)

Dostępność obiektu dla zwiedzających: Zabytek jest dostępny. 

Autor noty: oprac. Donata Trenkler, OT NID we Wrocławiu, 27-07-2020