Usytuowanie i opis obiektu

Grodzisko noszące lokalną nazwę „Szwedzka Góra”, zlokalizowane jest w odległości ok. 500 m na południowy zachód od wznoszącej się na zachodnim skraju wsi Tum romańskiej archikolegiaty. Położone jest ono gliniastym ostańcu wyniesionym na ok. 1 m ponad otaczające go rozległe, do niedawna jeszcze podmokłe, a dziś już w dużej mierze osuszone łąki połączonych dolin rzeki Bzura i Malina, stanowiącej lewobrzeżny dopływy Moszczenicy. Część tego samego ostańca stanowiła kępa, na której w przeszłości funkcjonowała osada przygrodowa.

Grodzisko wraz z otaczającymi je wałami i fosami zajmuje powierzchnię ok. 2 ha, z czego ok. połowy przypada na majdan i wał główny, którego owal na osi wschód-zachód mierzy ok. 135 m, zaś na osi północ-południe dochodzi do ok. 80 m. Wał ten ma ok. 5-5,5 m wysokości.

Historia

Grodzisko celem przeprowadzenia badań wykopaliskowych wykupił w 1937 r. z rąk prywatnych Jan Manugiewicz dyrektor Miejskiego Muzeum Etnograficznego w Łodzi (ob. Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi). Doszło do nich jednak dopiero po zakończeniu II wojny światowej, kiedy to w latach 1948-1955, pod kierunkiem Andrzeja Nadolskiego przebadano na grodzisku oraz pobliskiej kępie przygodowej łącznie 3050 m2.

Grodzisko w Tumie jest pozostałością po funkcjonującym tu w okresie od końca VIII do 1. poł. XIV w. grodzie stanowiącym centralny punkt łęczyckiego skupiska osadniczego.

Zabytek dostępny bez ograniczeń.

Oprac. Janusz Pietrzak, 18.12.2014 r.