Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom książąt brzeskich - Zabytek.pl

dom książąt brzeskich


budynek mieszkalny 1585 r. Strzelin

Adres
Strzelin, Książąt Brzeskich 1

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. strzeliński, gm. Strzelin - miasto

Reprezentacyjny renesansowy dom, stanowiący miejską siedzibę książąt brzeskich oraz siedzibę poborcy podatkowego.

Wielokrotnie przebudowywany. Silnie zniszczony w 1945 roku. Odbudowany ze swobodną rekonstrukcją manierystycznych szczytów.

Historia

Renesansowy okazały dom wzniesiony jako dwór książąt brzeskich, zbudowany został w latach 1605-1606, prawdopodobnie przez pochodzącego z Legnicy budowniczego Hansa Lucasa. Wnętrza wykańczane były w latach 1607-1612 z inicjatywy księcia brzeskiego Jana Chrystiana. W roku 1766 przebudowano dach budynku na dwuspadowy, likwidując okazałe manierystyczne szczyty i facjaty.

W latach 1826-1945 w budynku mieściła się siedziba sądu królewskiego. W poł. XIX w. we wnętrzu wprowadzono wtórne podziały. W roku 1933 do elewacji tylnej dostawiono prostokątny aneks klatki schodowej. W czasie działań wojennych w 1945 roku budynek został silnie zniszczony. W latach 1980-1992 przeprowadzono jego odbudowę z przeznaczeniem na siedzibę biblioteki. W czasie odbudowy zrekonstruowano dach ze szczytami i facjatami nawiązującymi do widoku znanego z przekazów ikonograficznych, pochodzących z ok. poł. XVIII w.

Opis

Dom usytuowany jest na południowy-zachód od rynku, u zbiegu ul. Książąt Brzeskich i ul. Św. Floriana. Zbudowany został na dawnym terenie klasztornym. Przy płn.-wsch. narożu budynku zachowany jest kamienny mur z bramą, prowadzącą na teren klasztoru. Dom jest budowlą późnorenesansową. Wzniesiony został z łamanego granitu z użyciem cegły. Założony jest na rzucie prostokąta, z dobudowanym prostokątnym ryzalitem klatki schodowej przy elewacji tylnej, dwutraktowy ze sklepioną sienią na osi.

Dwukondygnacyjny, przykryty dachem dwuspadowym z okazałymi, bogato zdobionymi szczytami i facjatami, stanowiącymi współczesną, swobodną rekonstrukcję facjat, znanych z przekazów ikonograficznych. W płn.-wsch. narożu budynku, w kondygnacji II umieszczono kolisty wykusz, murowany z cegły, wsparty na konsolach, przykryty dachem stożkowym. Elewacje pierwotnie pokryte były dekoracją sgraffitową, obecnie na elewacjach widoczne są pozostałości tynków, szczyty tynkowane. Elewacja frontowa jest dwukondygnacyjna, dziewięcioosiowa o prostokątnych otworach okiennych, w dolnej kondygnacji z częściowo zachowanymi piaskowcowymi obramieniami. Wejście główne na osi fasady umieszczone zostało w głębokiej rozglifionej wnęce, zamkniętej łukiem pełnym, z wykonanymi w glifach niszami siedzisk. Ujęte zostało portalem, złożonym z kanelownych pilastrów i archiwolty, zwieńczone prostym belkowaniem, nad którym widoczna jest pozostałość prostokątnej tablicy i naczółka. Elewacje boczne są dwuosiowe. Na osi elewacji tylnej dostawiony został dwuosiowy ryzalit klatki schodowej o tynkowanych elewacjach.

Piwnice sklepione zostały kamiennymi kolebkami. Także na parterze częściowo zachowane są sklepienia kolebkowe i krzyżowe. W miejsce zniszczonych sklepień i stropów, w czasie odbudowy, założono stropy betonowe.

Obiekt obecnie nieużytkowany. Wnętrza niedostępne.

Maria Czyszczoń, 04.09.2017 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: renesansowy

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.80513, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.94455