klasztor żeński, tzw. Drapieżnik - Zabytek.pl
Adres
Różanystok, 13b
Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. sokólski, gm. Dąbrowa Białostocka - obszar wiejski
Obiekt o oryginalnej, mocno zróżnicowanej bryle i bogatym detalu zaczerpniętym z rosyjskiego budownictwa cerkiewnego.
Historia
Nazwa „Drapieżnik” powstała zapewne od słowa „trapeznaja”, co znaczy refektarz. Budowę rozpoczęto po 1911 r. i prawdopodobnie jej nie ukończono ze względu na konieczność ewakuacji mniszek w 1915 r. do Rosji. W tym samym roku budynek przejęli Niemcy i umieścili w nim urząd gospodarczy. W 1919 r. dawny klasztor znalazł się rękach salezjanów, a po przybyciu do Różanegostoku sióstr salezjanek (1922) w budynku urządzono prowadzony przez nie internat. W czasie II wojny światowej „Drapieżnik” przejął kwaterunek żołnierzy radzieckich, a następnie zajęły go wojska niemieckie. Między 1945 a 1954 r. służył ponownie salezjanom, od 1954 r. był własnością państwową. Mieścił się w nim najpierw internat żeński Zespołu Szkół Rolniczych, a następnie m.in. stołówka i świetlica szkolna. W 2000 roku gmach przekazano salezjanom, którzy po wyremontowaniu wnętrza urządzili w nim ośrodek wychowawczo-resocjalizacyjny dla chłopców.
Opis
Budynek jest położony w centrum wsi, na wsch. od kościoła par., na płd. od dawnego klasztoru dominikańskiego. Eklektyczny, zdobiony detalem inspirowanym rosyjskim budownictwem cerkiewnym.
Budynek o bardzo zróżnicowanej, rozczłonkowanej bryle. Trójkondygnacyjny - poza jednopiętrową częścią środkową, w której znajduje się aula. W części wsch. użytkowe poddasze, w partii zach. czterokondygnacyjna wieża. Do elewacji płn. przylega zewnętrzna klatka schodowa wiodąca bezpośrednio do auli.
Murowany, tynkowany wewnątrz i zewnątrz. Podmurówka licowana jest ciosami kamiennymi. Dach kryty blachą miedzianą. Elewacje przeprute są otworami okiennymi o różnorakich kształtach: zamkniętymi łukami pełnymi i odcinkowymi, biforialnymi, triforialnymi, prostokątnymi. Dodatkowo elewacje ożywiają płyciny różnego kształtu, zamknięte m.in. łukami wielolistnymi i w ośli grzbiet. Podobne wykroje mają też szczyty wieńczące poszczególne partie budynku. Gzymsy koronujące są w formie profilowanych listew, zawierają ornamenty kostkowe, a w części zachodniej wspierają się na stylizowanych konsolkach z cegieł. Układ wnętrz jest mocno zróżnicowany; w części zach. i śr. korytarzowy, dwutraktowy. W pierwszej kondygnacji partii środkowej znajduje się obszerna aula nakryta sklepieniem żaglastym, mieszcząca scenę teatralną.
Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.
oprac. Aneta Kułak, OT NID w Białymstoku, 11.07.2014 r.
Rodzaj: klasztor
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_BK.61066, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_BK.190987