Usytuowanie i opis

Stanowisko archeologiczne znajduje się na Pogórzu Izerskim, 2 km na zachód od Lwówka Śląskiego, ok. 150 m na północ od drogi Lwówek Śląski-Lubań.

Ruiny zamku są zlokalizowane na czworokątnym nasypie o boku ok. 40 m, otoczonym podwójną fosą i wałem ziemnym. Pierwotnie zabudowania zamkowe (24 m x 27 m) otaczały z trzech stron dziedziniec, z czwartej strony znajdowała się brama. Zamek zbudowano z ciosów kamiennych - lico z ciosów piaskowcowych, wypełnienie z tłucznia. Zachowały się fragmenty murów obwodowych i ślady fosy

Historia

Na podstawie badań archeologicznych grodzisko jest datowane na XIII w., zamek, który wybudowano w miejscu wcześniejszego założenia - na XVI-XVIII w. (według Małgorzaty Chorowskiej i współautorów - na 2. poł. XV stulecia).

Miejscowość Radłówka była wzmiankowana na pocz. XIII w. jako własność rodziny Lange, później należała do rodu Raussendorfów. W 1424 r. Eneda Raussendorf sprzedała majątek w Radłówce Nicklowi von Zedlitzowi (zwanemu Starszym). Jego syn - Nickel von Zedlitz (zwany Młodszym) - był inicjatorem wzniesienia kamiennego zamku na miejscu wcześniejszej budowli obronnej. W 1500 r. Siegmund von Zedlitz sprzedał zamek Radzie Miejskiej Lwówka Śląskiego. Założenie obronne uległo zniszczeniu w czasie wojny trzydziestoletniej, ale jeszcze do poł. XVIII w. było zamieszkiwane. Później zamek został opuszczony i zdewastowany. Materiał budowlany pochodzący z zamku służył m.in. do budowy okolicznych gospodarstw. Zdaniem Małgorzaty Chorowskiej i współautorów, zamek uległ dewastacji znacznie wcześniej.

Stan i wyniki badań

Badania powierzchniowe prowadzono w 1965, 1972, 1978 i 1982 r. (WOAK Wrocław - Czesław Lasota, Tadeusz Kaletyn, Halina Śledzik-Kamińska), badania weryfikacyjno-poszukiwawcze - w 1985 r. (Archeologiczne Zdjęcie Polski - Stanisław Firszt), inspekcja konserwatorska odbyła się w 1984 i 1985 r. (Wojewódzki Konserwator Zabytków w Jeleniej Górze - Ryszard Kołomański). Do tej pory nie przeprowadzono badań wykopaliskowych. W trakcie lustracji powierzchniowych ustalono m.in., że wejście do zamku prowadziło prawdopodobnie od strony północnej, budynek mieszkalny (wieżowy?) był zlokalizowany w narożniku północno-zachodnim, kuchnię zaś wzniesiono w narożniku północno-wschodnim, gdzie w murze odkryto kamienną rynnę ściekową. Budynki gospodarcze zbudowano wzdłuż północnego i północno-wschodniego muru obwodowego. Dojście do zamku prowadziło prawdopodobnie przez most, który wraz z wałami i fosą tworzył zewnętrzny pierścień umocnień.

Zabytek dostępny. Stanowisko było oznakowane kamienną tablicą informacyjną. Przez Radłówkę przebiegają zielony szlak rowerowy (wokół gminy Lwówek Śląski) i Euroregionalna Magistrala Rowerowa ER-4 Drezno-Wrocław.

Oprac. Donata Trenkler, OT NID we Wrocławiu, 15.09.2014 r.