Krótki opis

Obóz Auschwitz Birkenau był głównym i najbardziej znanym z sześciu obozów koncentracyjnych i zagłady założonych przez nazistowskie Niemcy w celu realizacji polityki ostatecznego rozwiązania, która miała na celu masowe wymordowanie Żydów europejskich. Został on zbudowany w okupowanej przez Niemców Polsce, początkowo jako obóz koncentracyjny dla Polaków, później także dla jeńców radzieckich, a następnie również dla więźniów wielu innych narodowości. W latach 1942–1944 stał się on głównym obozem masowej zagłady, gdzie torturowano i zabijano Żydów za ich tzw. pochodzenie rasowe. Obok ponad miliona zgładzonych masowo żydowskich mężczyzn, kobiet i dzieci oraz kilkudziesięciu tysięcy Polaków, w Auschwitz zamordowano również z przyczyn rasowych tysiące Romów i Sinti, a także więźniów z innych narodów Europy.

Źródłem nazistowskiej polityki ograbiania, degradacji i eksterminacji Żydów była rasistowska i antysemicka ideologia propagowana przez III Rzeszę.

Obóz Auschwitz Birkenau, służący zarówno eksterminacji, jak i pracy przymusowej, był największym ze stworzonych przez niemiecki reżim hitlerowski kompleksów obozów koncentracyjnych. Położone w centrum ogromnego krajobrazu wyzysku i cierpienia ludzkiego, pozostałości obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau to dowód nieludzkiej, okrutnej i metodycznej próby odmówienia prawa do godności ludzkiej grupom uznanym za podludzi, która doprowadziła do ich systematycznego mordowania. Obozy te są dobitnym świadectwem morderczego charakteru antysemickiej i rasistowskiej polityki nazistów, która spowodowała unicestwienie w krematoriach ponad milion ludzi, z pośród których około 90% stanowili Żydzi.

Ogrodzenia, druty kolczaste, bocznice kolejowe, rampy, baraki, szubienice, komory gazowe i krematoria obozu Auschwitz Birkenau pokazują w sposób jednoznaczny, jak przebiegała zagłada Żydów i realizowana przez nazistowskie Niemcy polityka masowych mordów i pracy przymusowej. Zbiory zgromadzone na terenie miejsca przechowują pamięć o tych, których z premedytacją mordowano, i obrazują systematyczny mechanizm, za pomocą którego się to odbywało. Przedmioty osobiste znajdujące się w zbiorach stanowią świadectwo życia ofiar zanim zostały przywiezione do obozów zagłady, a także świadectwo cynizmu, z jakim wykorzystywany był ich dobytek oraz szczątki ich samych. Ze względu na staranną konserwację oryginalnych dowodów, przeprowadzoną bez zbędnych rekonstrukcji, miejsce oraz jego otoczenie cechuje wysoki poziom autentyzmu i integralności.

Kryterium (vi): Auschwitz Birkenau, pomnik ludobójstwa Żydów dokonanego z premedytacją przez niemiecki reżim nazistowski oraz śmierci niezliczonej rzeszy innych osób, to niezbity dowód jednego z największych przestępstw, jakich kiedykolwiek dopuszczono się przeciwko ludzkości. To również pomnik siły ludzkiego ducha, który pomimo przerażającego losu, jaki mu zgotowano, nie ugiął się wobec działań niemieckiego reżimu nazistowskiego, zmierzających do pozbawienia wolności i ograniczenia wolnej myśli oraz do starcia z powierzchni ziemi całych ras. Miejsce to jest dla całego rodzaju ludzkiego centralnym miejscem pamięci o Zagładzie, polityce rasizmu i barbarzyństwie; to miejsce naszej zbiorowej pamięci o mrocznym rozdziale w historii ludzkości; miejsce, w którym pamięć przekazywana jest młodszym pokoleniom; miejsce stanowiące znak ostrzegający przed wieloma zagrożeniami i tragicznymi konsekwencjami wynikającymi z radykalnych ideologii i odmowy prawa do godności ludzkiej.

Komponenty wpisu seryjnego:

• były obóz Auschwitz I
• były obóz Auschwitz II-Birkenau
• zbiorowa mogiła więźniów

Strona UNESCO WHC