Historia

Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w k. XIV w. W 2. poł. XVI w. powstało tu murowano-ziemne założenie obronne, którego pozostałości zachowały się do naszych czasów. Od 1793 r. dobra były własnością Augusta Kickiego starosty krasnostawskiego, a następnie jego syna Kajetana - wzorowego gospodarza, społecznika i filantropa, który w pobliżu dawnej fortalicji wzniósł ok. 1842 r. nowe założenie pałacowe „typu palladiańskiego”, zaprojektowane zapewne przez arch. Henryka Marconiego. W 1878 r. bezpotomny Kajetan Kicki przekazał swój majątek Towarzystwu Osad Rolnych i Przytułków Rzemieślniczych, z poleceniem ukończenia pałacu w Orłowie (z przeznaczeniem na muzeum sztuki), wzniesienia kościoła i domu ludowego. Po 1882 r. pałac został ukończony z pewnymi zmianami i częściowym zatarciem pierwotnych cech stylowych (m. in. zlikwidowano dwukondygnacyjny portyk, dodano piętrowy ryzalit boczny i parterową przybudówkę, nie wybudowano, planowanych wcześniej, galerii łączących pałac z oficynami). Do II wojny światowej zespól pałacowy pozostawał w posiadaniu Towarzystwa, w czasie okupacji majątek przeszedł pod zarząd niemiecki, po 1945 r. zespół pałacowy przeznaczony na szkołę i ośrodek zdrowia. Obecnie w rękach prywatnych, nieużytkowany (w oficynie zach. mieści się przychodnia zdrowia).

Opis

Zespół pałacowo-parkowy położony jest na południowy wschód od wsi, w niedalekim sąsiedztwie ruin zamku. Pałac. Klasycystyczny. Elewacją frontową zwrócony na północny wschód. Wzniesiony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, z wydatnym piętrowym ryzalitem od pd.-wsch. oraz późniejszą, parterową przybudówką od pn.-zach. Układ wnętrza symetryczny, dwutraktowy, z hallem i salonem pośrodku. Pałac murowany z cegły i otynkowany, nakryty dachem czterospadowym pod blachą. Elewacja frontowa jedenastoosiowa, z pięcioosiowym ryzalitem pozornym pośrodku. Wejście główne poprzedzone czterokolumnowym toskańskim portykiem podtrzymującym taras. Elewacja tylna siedmioosiowa, z trzyosiowym ryzalitem pozornym pośrodku. Naroża pałacu zaakcentowane boniowaniem w formie ciosów, parter pokryty delikatnym poziomym boniowaniem, ryzality rozczłonkowane toskańskimi pilastrami na parterze i jońskimi na piętrze. Kondygnacje oddzielone trzema rozsuniętymi gzymsami kordonowymi i zwieńczone uproszczonym belkowaniem. W ryzalicie ogrodowym zamknięte półkoliście portfenetry ujęte szerokimi, profilowanymi archiwoltami. Pozostałe okna prostokątne, na piętrze otoczone opaskami i zwieńczone odcinkami gzymsów. Wnętrze pozbawione dawnego wystroju i wyposażenia. Przed pałacem reprezentacyjny dziedziniec z owalnym gazonem flankowany dwiema identycznymi oficynami. Oficyny klasycystyczne, wzniesione na planie prostokąt, parterowe. Murowane z cegły i kamienia, otynkowane, nakryte dachami czterospadowymi pod blachą. Układ wnętrza dwutraktowy, z sionkami na osi portyków. Elewacje siedmioosiowe, boniowane, ujęte w narożach toskańskimi pilastrami, zwieńczone uproszczonym belkowaniem. W elewacjach dłuższych i bocznych od podjazdu umieszczone dwukolumnowe portyki zwieńczone trójkątnymi frontonami. Okna prostokątne, otoczone opaskami i zwieńczone gzymsami. Park krajobrazowy o częściowo zachowanej kompozycji przestrzennej, z podwójną aleją dojazdową, wysadzaną kasztanowcami i topolami, zakończoną gazonem przed fasadą pałacu. Za pałacem oś widokowa w kierunku otaczających pół i doliny rzeki Wolicy.

Zabytek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 17-02-2016 r.