Zachowała swój pierwotny plan, bryłę, kopozycję i detal architektoniczny.

Historia

Budynek powstał ok. 1905 r. przy dawnej ul. Groß-Strehlitzerstraße, która zaczęła się rozwijać po 1845 r., kiedy to doprowadzono do Opola linię kolejową relacji Wrocław-Tarnowskie Góry. Sąsiednie budynki w pierzei (nr 11, 13, 15 i 17) wzniesiono przed 1902 r. – widnieją bowiem w książce adresowej miasta Opola z tego roku. Kamienica przy obecnej ul. Armii Krajowej 16 powstała ok. 1905 roku. Jej właścicielami w 1909 r. był niejaki Wojtaszek i Towarzystwo Handlowe. W budynku zamieszkali pracownicy kolei m.in.: maszynista, palacz, zwrotniczy. W 1926 r. właścicielem kamienicy był fabrykant Józef Lampka. W posiadaniu jego rodziny budowla pozostała do II wojny światowej. W tym czasie zamieszkiwali ją głównie kolejarze, rzemieślicy i drobni przedsiębiorcy. Po zakończeniu II wojny światowej kamienica przeszła na własność Skarbu Państwa. Po 1945 r. wykonano drobne remonty i dokonano nowego podziału mieszkań. W 2003 r. wpisnao obiekt do rejestru zabytków województwa opolskiego. W 2012 r. (po uzyskaniu dofinansowania od gminy Opole), przeprowadzono remont generalny kamienicy – odnowiono elewację frontową, naprawiono dach, a także odnowiono klatkę schodową.

Opis

Kamienica zlokalizowana jest w śródmieściu Opola, w jego południowo-wschodniej części. Czterokondygnacyjny budynek jest obiektem narożnym, ustawionym w północno-wschodnim rogu skrzyżowania ul. Armii Krajowej i Katowickiej. Kalenicowo ustawiony jest względem ul. Armii Krajowej. Zbudowano go z cegły ceramicznej pełnej na zaprawie wapiennej. Wewnątrz sklepienia drewniane oraz typu Kleina. Budynek wzniesiono w stylu eklektycznym na rzucie prostokąta wydłużonego na linii wsch.-zach. Narożnik południowo-zachodni jest ścięty – w nim znajduje się poprzedzone schodami wejście do lokalu usługowego, zajmującego zachodnią część parteru. Budynek przykrywa płaski dach z niewielkimi pulpitowymi połaciami w elewacjach frontowych. Nad ściętym narożnikiem znajduje się ośmioboczna latarnia kryta hełmem namiotowym, zwieńczona iglicą z kulą.

Wpis do rejestru zabytków woj. opolskiego chroni głównie elewację południowo-frontową budynku. Jest ona jedenastoosiowa, w rytmie 1:8:2. Osie skrajne nieznacznie zryzalitowane stanowią dominanty architektoniczne i kompozycyjne. Bryłę urozmaicają dodatkowo nieznacznie wysunięte przed lico budynku pseudoryzality, zwieńczone w parii dachu szczytami. W osiach 5 i 6-ej znajduje się portal główny, nad którym znajduje się przerwany trójkątny fronton z dekoracją w płycinach podokiennych w formie kartuszy herbowych z wiązkami liści po bokach a pośrodku z uskrzydloną głową kobiety.

Otwory okienne pierwszej kondygnacji zamknięte łukiem pełnym, w II kondygnacji – prostokątne w profilowanych opaskach z trójkątnymi naczółkami, w III kondygnacji – prostymi odcinkami gzymsu, a w IV – ozdobnymi plakietami pod i nadokiennymi. Poziom pierwszej kondygnacji oraz drugiej kondygnacji ryzalitów i narożnika pokrywa boniowanie w układzie pasowym; powyżej detal architektoniczny urozmaicono cegłą licówką, detalami w tynku lub odlawami gipsowymi. Elewacja zachodnia jest 4 osiowa o analogicznej kompozycji i wystroju architektonicznym. Elewacja tylna pokryta jest gładkim tynkiem bez podziałów i dekoracji architektonicznej.

We wnętrzu zachowały się pojedyncze egzemplarze stolarki okiennej i drzwiowej. Na uwagę zasługują dwuskrzydłowe drzwi w portalu wejścia głównego (z półkolistym nadświetlem, płycinowe z bogatą dekoracją snycerską), wahadłowe drzwi z sieni, a także klatka schodowa trójbiegowa, łamana o konstrukcji metalowej z ażurowymi ozdobami o motywach geometrycznych i z drewnianą tralkową balustradą.

Obiekt jest zamieszkany, dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Joanna Banik, OT NID w Opolu, 22.06.2018 r.